İsrail İçişleri Bakanlığı, Doğu Kudüs’teki Filistinlilere kolaylaştırılmış yolla İsrail vatandaşlığının verilmesini öngören ve öncelikle gençlere yönelik olan yol haritasını yayınladı. Bakanlığın hesaplamalarına göre, bu program kapsamında yaklaşık 20 bin kişi İsrail kimliğini alabilecek.
‘İsrailliler, Trump döneminde kendini her şeye muktedir hissetti’
Filistin’in eski Moskova Büyükelçisi Hayri el-Aridi, bu adımda, İsrail’e destek konusunda büyük rol oynayan ABD Başkanı Donald Trump’ın politikasına doğrudan bağımlılık gördüğünü belirterek, “İsrailliler, Trump döneminde kendilerini her şeye muktedir hissettiler. Şimdi de tutumlarında yumuşamaya gitmek zorunda olduklarını anladılar” yorumunda bulundu.
Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü İsrail ve Yahudi Cemaatleri Araştırma Bölümü Başkanı Dmitriy Maryasis de, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn ile ilişkilerin normalleşmesinin İsrail yönetimini bu adımı atmaya teşvik ettiğini belirterek bu konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
"Bu kararın, Trump’ın gidişiyle doğrudan bağlantılı olduğunu düşünmüyorum. Eğer Filistinlilerle diyalog taktiğinde bir değişiklik varsa bu daha ziyade BAE ve Bahreyn ile ilişkilerin normalleşmesinin sonucu. Ne de olsa bu ülkeler arasındaki üçlü iş birliği potansiyeli her zamankinden çok daha fazla. Körfez monarşileri için de Filistinlilerin geleceği oldukça büyük önem taşıyor. İsrail’in politikasını yumuşatmasının bununla ilgili olma ihtimali yüksek."
Öte yandan Filistinlilere vatandaşlık verilmesini kolaylaştırma planlarının İsrail’in uzun vadeli planlarıyla bağlantılı olduğu yönünde görüşler var; Doğu Kudüs’te ne kadar çok İsrail vatandaşı yaşarsa, Filistin yönetiminin şehrin Arap nüfuslu mahallelerinde hak iddia etmesi o kadar zor olacak.
Ancak meselenin sayı değil, asimilasyon olduğunu dile getiren Maryasis, yorumunu şöyle sürdürdü:
"İsrail vatandaşlığını alan tüm Araplar, tüm haklara sahip vatandaşları haline geliyor, İsrail kanunlarına uyuyor, İsrail toplumuna entegre oluyor. İsrail vatandaşlığı, Kudüs’teki genç Filistinliler için bir yandan statülerini iyileştirme fırsatı, diğer yandan da İsrail kimliği onları Filistin idaresi gerçekliğinden koparıyor."
Hayri el-Aridi ise Filistinlilere İsrail pasaportlarının verilmesinin hiçbir şeyi değiştirmeyeceğini savunarak, "Çünkü onlar Filistinli ve öyle kalacaklar, onlardan İsrailli olmaz" dedi. Doğu Kudüs statüsünün BM Güvenlik Konseyi kararlarında saptandığını hatırlatan Aridi, hiçbir planın İsrail’in bu statüyü değiştirmesine yardımcı olmayacağını kaydetti.
