Kovid-19’un beklenmedik sonucu olarak kızamık vaka oranlarının artmasından endişe ediliyor. Uluslararası tıp dergisi Lancet’te 12 Kasım 2020’de yayımlanan bir makalede de buna vurgu yapıldı.
“Önümüzdeki yıllarda kızamık ve kızamık ölümlerinde daha fazla artış olmasını önlemek için şimdi harekete geçilmesi gerekiyor” başlıklı makalede, Kovid-19 sebebiyle 2020 yılında yeterli kızamık aşısı kampanyalarının yapılmadığı belirtildi. Özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz beslenme, kızamığın şiddetini arttırarak kötü sonuçlara ve daha fazla ölüme yol açabileceği uyarısında bulunuldu.
‘Avrupa ülkelerinde ailelerin aşı tereddüttü yüzünden çocuklara kızamık aşısı yaptırmıyor’
Bu konuda Sputnik’e değerlendirmede bulunan İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, kızamık hastalığı için 2010-2016 yılları arasında Dünya Sağlık Örgütü’nün önderliğinde çok faydalı aşı çalışmaları yapıldığını belirtti.
Yavuz, kızamıktan ölümlerin dünya genelinde yüzde 80 oranında azaltıldığını ifade etti. Fakat son yıllarda başta Fransa, İtalya, Ukrayna gibi bazı Avrupa ülkelerinde ailelerin aşı tereddüttü yüzünden çocuklara kızamık aşısı yaptırmadığını kaydeden Yavuz, bundan dolayı da 2018’de Avrupa’da ciddi bir salgının başladığını belirtti.
‘Ailelere büyük sorumluluk düşüyor’
Peki, Türkiye’deki durum ne? Türkiye’de ise durumun Avrupa’dan bağımsız değerlendirilemeyeceğini belirten Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, şunları söyledi: “Avrupa ile ne kadar yakın ilişki içinde olduğumuz düşünülürse bizde aşılanma oranları yüksek olsa da son yıllarda aşı tereddüttü artmaya başladı. 2016 yılında bizde 9 kızamık vakası varken 2019 yılında Avrupa’daki salgından kaynaklı 3 binlere varan kızamık vakası yaşandı. 2018’den bu yana Avrupa’dan yayılan ve Avrupa’daki aşı tereddüdünden kaynaklanan bir şey oldu.”
Ailelere büyük sorumluluğun düştüğünü söyleyen Yavuz, çocukların kızamık aşılarını ihmal etmemeleri gerektiğini belirtti. Yavuz, “Çünkü kızamık bulaşıcılığı yüksek olan bir hastalık ve toplumda yüzde 95’in üzerinde aşı bağışıklığı sağlanmazsa yayılması çok hızlı olan bir hastalık... Kızamık aşısı çocuklarda ölümü azaltan ve sözü edilen istenmeyen etkilerin hiçbirinin olmadığı bilimsel olarak kanıtlanmış bir aşıdır” dedi.
‘Kovid-19 nedeniyle bağışıklama dahil temel sağlık hizmetleri olumsuz etkilendi’
Sputnik’in sorularını yanıtlayan SANKO Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muzaffer Eskiocak da “Türkiye’de kızamık aşısı Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak üçlü aşısı içinde 1 yaşını tamamlayanlara 1. doz ve 4 yaşını tamamlayanlara 2. doz olmak üzere 2 kez yapılmaktadır. Bu aşılama, Aile Hekimliği Birimlerinin sorumluluğunda Aile Hekimliği Bilgi Sistemi üzerinden yapılmakta ve izlenmektedir. AHBS’nde kayıtlı olup beklenen tarihte aşılaması yapılmayan çocuklar için Sağlık Bakanlığı negatif performans değerlendirmesi yapmaktadır” dedi
Prof. Dr. Eskiocak, Kovid-19 nedeniyle bağışıklama dahil temel sağlık hizmetlerinin olumsuz etkilediğini ancak Türkiye’de pandemi sürecinde aşılamaların aksatılmaması konusunda uyarıların yapıldığını söyledi. Aile sağlığı merkezlerinde aşılama, gebe takibi gibi hizmetlerin randevu alınarak gerçekleştirildiğini belirtti. Bunların çeşitli şikâyetlerle muayeneye gelenlerle karşılaşmamasının sağlanması yönünde yoğun çaba gösterildiğini aktardı.
