Hollanda'da dün Kovid-19 tedbirlerine karşı başlayan gösteriler bugün de devam etti. Bazı bölgelerde gösteriler şiddet eylemlerine dönüşürken, polis ile göstericiler arasında şiddetli çatışmaların yaşandığı görüldü.
Ülkenin başkenti Amsterdam'da bugün 9 kişi gözaltına alındı. Dutch News'in aktardığına göre, polis şefi Willem Woelders, yaptığı açıklamada ülke genelinde en az 70 kişinin gözaltına alındığını bildirdi.
Woelders, açıklamasında saat 19.30'a kadar nispi bir sessizliğin olduğu ancak sonrasında bu durumun tersine döndüğü bilgisini verdi.
Öte yandan Den Bosch kentinde göstericilerin mağazaları yağmalaması ve bir otomobili ters çevirmesi kameralara yansıdı.
#DenBosch pic.twitter.com/1IkFdj0CtK
— vitchel (@Vitchelvenroy) January 25, 2021
Ook de Primera in Den Bosch is geplunderd. #DenBosch #avondklokrellen pic.twitter.com/Xj6U6XEeMq
— NieuwsUpdatesNL (@NieuwsUpdatesNL) January 25, 2021
#Denbosch #rellen #TUIG.
— Ben🇳🇱🇳🇱🇳🇱 (@Bennieerie) January 25, 2021
Den Bosch.kei hard aanpakken pic.twitter.com/mAvvUVqoMx
Sosyal medyada yayınlanan görüntülere göre protestoların devam ettiği Haarlem'de de protestocuların barikatlar oluşturduğu görüldü.
Haarlem #avondklokrellen #mocro bezigheden in het kwardraat of is het kwardraad ? #avondTuig film van Schalkwijk doorgestuurd nasr Winterswijk alwaar normaal rustig !!! #rellen jongeren zonder gewone ouders ? Stel die aansprakelijk voor alle schade ! #op1 #jinek niet bier 🍺 ?? pic.twitter.com/Q7ljKfiku8
— Van de Blijegaarde (@vanDerBlije) January 25, 2021
#Haarlem
— Charli☀️🦎 (@CharliB97783485) January 25, 2021
Explosion, barricades enflammées quartier Schalkwijk#AvondklokProtest #Nederlands pic.twitter.com/P4v9Kxspu8
Rotterdam'a kayda alındığı belirtilen bir diğer videoda da göstericilerin bir akıllı telefon mağazasını yağmaladığı fark edildi.
Looting of a phone store in #Rotterdam The Netherlands#curfew #coronaprotest #riots #avondklokrellen pic.twitter.com/VBsa2qZOFB
— NewsBlog (@newsblogmedia) January 25, 2021
BBC Türkçe'den Yusuf Özkan'ın haberine göre Eindhoven'de, Batı'nın İslamlaşmasına Karşı Vatansever Avrupalılar Örgütü (Pegida) üyelerinin 'Kuran yakmayı planladığı' gösteri, belediye tarafından yasaklandı.
NETHERLANDS: The torching of the Covid19 testing centres pic.twitter.com/0FiXC1j3rA
— Politikḗ (@city_affairs) January 24, 2021
Aşırı sağcı örgüt üyelerine, organizasyondan bağımsız olarak, açık havada kahve içme bahanesiyle Eindhoven kent merkezine gelebilecekleri çağrısı yaptı.
'Hollanda Direniyor' adlı koronavirüs önlemleri karşıtı grup da Pegida'ya katılarak, sokağa çıkma yasağını protesto etmek için kent merkezinde toplandı.
Öğleden sonra polisin izinsiz gösteriye müdahalesi nedeniyle olaylar başladı.
Polisin tazyikli su ve göz yaşartıcı gaz kullandığı göstericiler, bir TOMA'nın lastiğini patlatarak polisle çatıştı.
Polisten kaçan göstericiler, merkez tren istasyonu civarındaki bisikletleri ve otomobilleri ateşe verdi. Güvenlik kameralarını tahrip eden protestocular, kaldırım taşlarını sökerek polise attı. Polis atının, göstericilerin attığı havai fişekten ürkmesi nedeniyle, üstündeki memur yere düşerek yaralandı.
Görüntüler inanılmaz! Polis şiddeti göstericilerde karşı şiddeti tetikledi deniliyor. #Rotterdam pic.twitter.com/b8sd3MaSCc
— Gönül Kenter (@kenterler) January 25, 2021
Civardaki işyerlerinin camlarını kıran göstericiler, bazı dükkanları yağmaladı. Olaylar gece yarısında kadar devam etti. Eindhoven Belediyesi acil durum ilan ederek tren ve otobüs seferlerini durdurdu.
'İç savaş yolundayız'
Kente çok sayıda polis takviyesi gönderilirken 55 kişinin gözaltında alındığı belirtildi. Eindhoven Belediye Başkanı John Joritsma "Korkarım böyle devam ederse, bu yol iç savaşa gider" dedi.
At least two arrested amid heavy police presence in #TheHague following anti-#lockdown protest#Netherlands #Coronavirus #COVID19 pic.twitter.com/ody0RrBRsA
— Ruptly (@Ruptly) January 25, 2021
Eindhoven sakinleri, olayların ardından taş yığınları ve yangın izleriyle dolu kent meydanını temizlemek için gönüllü oldu. Kent halkı, temizlik işçilerine yardım etti.
Amsterdam'da da, Hollanda Direniyor adlı grubun çağrısıyla başlayan izinsiz gösteriye müdahale sonrası 190 kişi gözaltına alındı.
Belediye Başkanı Femke Halsema'nın konutu etrafında güvenlik çemberi oluşturuldu.
Bununla birlikte protestolarda, ABD'nin başkenti Washington DC'deki protestolarda boy gösteren 'boynuzlu şaman'dan bir tane daha ortaya çıktı.
Top man. Hier heb je de complete. Was bij de val van het kabinet bij het binnenhof. pic.twitter.com/hbf63o6wFy
— Timber Groen (@TimberGroen) January 25, 2021
Hastaneye saldırı
Pazar akşamı saat 21:00'de gösteriler diğer kentlere de yayıldı. Tilburg, Venlo, Arnhem, Breda ve Enschede'nin de aralarında bulunduğu en az 12 kentte olaylar çıktı.
Lahey'de yabancı kökenlilerin yoğun olduğu Schilderwijk semtinde de gençler polisle çatışıp sokağı ateşe verdi.
Birçok kentte işyerlerinin camları kırıldı. Roermond kentinde göstericiler, bir alışveriş merkezini ateşe verdi. Olaylarda biri bıçakla olmak üzere çok sayıda polis yaralandı.
All kicking off in the #Netherlands anti lockdown protests pic.twitter.com/syKjDQSqKL
— Carl Young (@TheRealRuncey) January 24, 2021
Protestocular ülkenin doğusundaki Enschede kentindeki bir hastaneye saldırdı. Hastanenin camlarını kıran göstericilere, özel kuvvet müdahale etti.
Birçok bölgede acil durum ilan edilerek sokağa çıkma yasağı uygulanırken, çevik kuvvet ve kraliyet özel birliklerinden yardım istendi.
Gösterilerde protestocular polisin yanı sıra gazetecileri de hedef aldı. Çok sayıda gazeteci saldırıya uğradı ve işlerini yapmaları engellendi.
Aşırı sağcı partilere suçlama
Olaylarla ilgili olarak, aşırı sağcı partiler suçlanıyor. Bunun nedeni ise birkaç gündür aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) ve Demokrasi Forumu Partisi'nin (FvD) taraftarlarına, sokağa çıkma yasağını protesto etme çağrısı yapması.
Pazar akşamı olayların başlamasından önce FvD'nin resmi Twitter hesabından yapılan açıklamada "Bu Rutte'nin Hollanda'yı hapsettiği 2. gece. FvD direnmeye devam ediyor. Her gün kabul edilemez kısıtlamayla yaşıyoruz. Özgürlük" ifadesi yer almıştı.
Aşırı sağcı PVV lideri Geert Wilders de, sokağa çıkma yasağına tepki göstererek taraftarlarını bu uygulamayı protesto etmeye çağırmıştı.
Wilders ülke genelindeki gösterilere sesiz kalırken Lahey'de göçmen gençlerin protestosunu gündeme getirerek, 'Yeşil Sol Parti destekçilerinin olay çıkardığını' öne sürdü.
Yeşil Sol Parti lideri Klaver, muhafazakar yapısıyla bilinen Urk'te başlayan ve Kovid-19 test merkezinin yakılmasıyla sonuçlanan olayların, PVV'nin kışkırtmasıyla başladığını söyledi.
Klaver, PVV Urk yöneticilerinin sokağa çıkma yasağına karşı direnecekleri yönündeki sosyal medya paylaşımlarını yayınladı.
Klaver, "Önce bilimden ve haberlerden şüphelen kuralları çiğneme çağrısı yap, sonra başkalarını suçla. PVV ve FvD'nin örnek aldığı Donald Trump'ın senaryosudur. Bu tür isyanlar ve şiddet bu davranışın sonucudur" dedi.
Wilders Twitter hesabından taraftarlarına "Şiddeti bırakın" çağrısı yaptı.
'Olaylar günlerce sürebilir'
Başbakan Mark Rutte ise çıkan olayların özgürlük mücadelesiyle ilgisi olmadığını belirterek, "Özgürlüğümüzü yeniden kazanmak için virüse karşı savaşıyoruz. Bu önlemleri eğlence için almıyoruz" diye konuştu.
Rutte yaşanan şiddet olaylarını 'kabul edilemez' olarak değerlendirdi.
Hollanda Polis Sendikası Başkanı Koen Simmers de, olayların günler ya da haftalar boyu sürmesinden endişe ettiklerini söyledi.
Ülkenin birçok bölgesinde, sokağa çıkma yasağı saatinde çıkabilecek aylara karşı çok sayıda güvenlik gücü takviyesi yapıldı.
Protestoları tetiklediği belirtilen ve 21.30 ve 4.30 arasındaki saatleri kapsayan sokağa çıkma yasağı, ülkede aralık ayının ortalarından bu yana uygulanıyor. Hollanda basınında yer alan haberlere göre, bugün farklı kentlerde gerçekleştirilen protestolarda yaklaşık 200 kişi gözaltına alındı.
Bunun yanı sıra Johns Hopkins Üniversitesi'nin derlediği verilere göre, ülkede salgının başlangıcından bu yana 16 binden fazla kişi Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybetti ve 966 binin üzerinde vaka tespit edildi.
