Ghebreyesus, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinin (AKPM) Kovid-19 aşılarına ilişkin düzenlediği programda konuştu.
Kovid-19 salgınında dünyanın daha önce "eşi benzeri görülmemiş" bir sınavdan geçtiğine dikkati çeken Ghebreyesus, "Şimdi rekor sürede aşı geliştirmiş olsak bile bu bizi tekrar test ediyor. Aşı eşitliği sadece ahlaki bir zorunluluk değildir. Bu salgının sona ermesi buna bağlı." değerlendirmesinde bulundu.
Kovid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı (COVAX) kapsamında 5 ayrı üreticiden 2 milyar doz aşı temin ettiklerini aktaran Ghebreyesus, "COVAX'ın ilk teslimatlarını gelecek ay yapmasını bekliyoruz." dedi.
Ghebreyesus, DSÖ ile COVAX'ın kuruluşuna öncülük eden Küresel Aşı ve Aşılama Birliği (GAVI) Salgın Hastalıklara Hazırlık İçin Yenilik Koalisyonuna (CEPI) teşekkür etti.
"Bilimsel engelleri, yasal engelleri, lojistik engelleri ve mevzuat engellerini birlikte aştık." ifadesini kullanan Ghebreyesus, bununla beraber dünya genelinde "aşıların eşit dağıtılması vaadinin" ciddi risk altında olduğunu vurguladı.
Ghebreyesus, "Aşılar zengin ülkelerdekilere umut verse bile dünyanın büyük bir kısmının geride kalması tehlikesiyle karşı karşıyayız." diye konuştu.
'Umarım bunu anlayacaksanız'
Bazı ülkelerin ve şirketlerin ikili anlaşmalar yaparak aşıların fiyatını artırdığını ve "aşı sırasının önüne atladığını" belirten Ghebreyesus, şunları kaydetti:
"Kovid-19 aşıları şu anda dünya genelinde neredeyse tamamı zengin olan 50 ülkede uygulanmaktadır. Dozların yüzde 75'i yalnızca 10 ülkeye dağıtıldı. Hükümetlerin, kendi sağlık çalışanlarını ve yaşlıları aşılamaya öncelik vermek istemeleri anlaşılabilir bir durumdur ancak zengin ülkelerdeki daha genç ve sağlıklı yetişkinlerin daha yoksul ülkelerdeki sağlık çalışanları ve yaşlılardan önce aşılanması doğru değildir. Umarım bunu anlayacaksınız."
DSÖ, GAVI ve CEPI tarafından yürütülen ortak girişimle Nisan 2020'de COVAX girişimi başlatılmıştı.
COVAX, Kovid-19 aşılarının dünyanın en yoksul 92 ülkesine eşit, hızlı ve adil şekilde dağıtılması hedefiyle kurulmuştu.
Şimdiye kadar 190 ülkenin üye olduğu COVAX'a ABD ve Rusya henüz katılmadı.
ABD Başkanı Joe Biden'ın Sağlık Başdanışmanı Anthony Fauci, 21 Ocak'ta yaptığı açıklamada programa katılma niyetinde olduklarını belirtmişti.
