Araştırma: Pangolin koronavirüsünün yapısı insandaki virüsün yapısıyla benzerlik taşıyor

Koronavirüsün insana hangi canlı veya canlılardan bulaşmış olabileceği üzerine Francis Crick Enstitüsü'nde yapılan yeni bir araştırma, yarasadan çok pangolini işaret etti. Bir malayan pangolinindeki koronavirüs türünün, insanda hastalığa yol açan virüs türüyle benzer yapıda olduğu ve insanları enfekte edebildiği ortaya koyuldu.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çin'de yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) çıkış noktası olarak bilinen Vuhan kentinde incelemelerini sürdürürken virüsün tam olarak hangi canlıdan insanlara geçtiğine dair araştırmalar da sürüyor. Bunların bir yenisi İngiltere'deki Francis Crick Enstitüsü'nden geldi.

Araştırmacılar, insandaki koronavirüs hastalığına sebep olan SARS-CoV-2 ile pangolinlerdeki koronavirüsün yapısı arasında benzerlikler keşfetti. Bu da pangolinlerdeki koronavirüsün insanları enfekte edebileceğini düşündürdü.

SARS-CoV-2'nin yarasa koronavirüsünün evrimleşmiş hali olduğu düşünülse de yarasalarda belirlenememiş çok fazla koronavirüs tipi bulunuyor. Yarasa koronavirüslerinin SARS-CoV-2 ile yapılarının farklı olması nedeniyle araştırmacılar virüsü insana başka bir canlının taşımış olabileceği ihtimali üzerinde duruyor. Bu canlıların başında da dünya üzerinde yasadışı ticareti en çok yapılan hayvan olan pangolinler geliyor.

Francis Crick Enstitüsü'nden bilim insanları da Nature Communications dergisinde yayınlanan araştırmaları kapsamında, SARS-CoV-2'nin insan hücrelerine girmek için kullandığı sivri uçlu proteinin yapısını yarasa ve pangolinler koronavirüsündeki proteinle karşılaştırdı. Bunun için SARS-CoV-2'ye en benzeyen yarasa koronavirüsü RaTG13 ve Çin'e yasadışı olarak sokulduktan sonra yetkililere el konan bir Malayan pangolininden elde edilen koronavirüs baz alındı.

Araştırma sonucunda pangolindeki koronavirüsün hem pangolinlerde hem de insanlardaki reseptörlere bağlanarak hücrelere girebildiği görüldü. Yarasadaki koronavirüs ise insan veya pangolindeki reseptörlere etkili biçimde bağlanamadı.

Araştırmayı yürütenlerden Antoni Wrobel, "Bu türde bir araştırmayla virüsün farklı türleri etkileyip etkileyemeyeceğini kağıt üzerinde görmüş oluyoruz. İki önemli sonuca ulaştık: Bu yarasa koronavirüsünün pangolinlere bulaşma ihtimali düşük. Pangolin koronavirüsünin de insanları enfekte etme ihtimali var" ifadelerini kullandı.

In our recent work, published just now @NatureComms we present a cryo-EM structure of the spike from a coronavirus isolated from pangolins smuggled to Guangdong province of China. We also show how pangolin and bat coronaviruses recognise ACE2 receptors from other species. 1/n https://t.co/VPJYmVePbI

— Antoni Wrobel (@wrobel_antoni) February 5, 2021

​Diğer bir araştırmacı Donald Benton da "Hala elimizde SARS- CoV-2'nin evrilme aşamasını doğrulayacak ya da bu virüsün doğrudan pangolinden insana geçtiğini kanıtlayacak kanıt yok" vurgusu yaptı. Yine de bu son araştırmayla pangolindeki virüsün insana geçebileceğini ortaya koyduklarını hatırlatan Benton, bu hayvanla temas edilmemesini ve yasadışı ticaretine de son verilmesi çağrısı yaptı.

Pangolinlerin net rolü yine de belli değil

Benton'ın da belirttiği gibi bu araştırma SARS-CoV-2'nin evrilirken insana ulaşana kadar hangi yolu izlediğini veya pangolinlerin bu zincirin kesinlikle bir parçası olup olmadığını doğrulamıyor. Ancak bulgular, koronavirüsün yarasadan insana nasıl geçmiş olabileceğine dair bazı senaryoları destekler nitelikte.

Bu senaryolardan biri, SARS-CoV-2'nin pangolinleri de enfekte edebilen yeni bir tür yarasa koronavirüsünden evrilmiş, ardından da insana bulaşmış olması. İkinci bir senaryo da RaTG13 veya benzer bir yarasa koronavirüsünün, diğer bir konakçıdaki başka bir koronavirüsle birleşmiş olabileceğini söylüyor.