Türkiye’nin çay üretilen bölgelerinde ÇAYKUR’un günlük dönüm başı 17 kilogram çay alacağını açıklaması üzerine, çay üreticileri çeşitli protestolar düzenledi. Üreticiler çay fiyatlarının 5 lira olmasını beklerken ÇAYKUR taban fiyatı 4 olarak belirledi ve uygulanan kota sebebiyle çaylarını ÇAYKUR’a satamayan üreticiler özel sektöre yönelmek zorunda kaldı. Özel sektörde ise çay fiyatları 2.80 liraya kadar düşüyor.
Üreticiler, açıklanan fiyata ve kota uygulamasına çaylarını dökerek tepki gösterdiler. Artvin Hopa ve Rize’nin Fındıklı ilçesinde yapılan eylemlere polis müdahale etti ve çok sayıda kişi gözaltına alındı.
Yaşanan gelişmeleri RS FM’de Ali Çağatay’la Seyir Hali programında Rize Gündoğdu Belediyesi eski Başkanı Mehmet Aslankaya değerlendirdi.
‘Bir Çay Kanunu çıkarılmalı’
Aslankaya çay üreticilerinin en güvenilir kurum olarak ÇAYKUR’u gördüğünü ancak uygulanan kota sebebiyle çaylarını satamadıklarını bu sebeple özel sektöre sattıklarını belirtti. Bu sorunun çözülmesi için bir ‘Çay Kanununa’ ihtiyaç olduğunu söyleyen Aslankaya, “Bir çay kanunumuz yok. Çıkartılması gerekiyor ama 10 senedir bir türlü çıkamıyor. 70’li yıllarda yapılmış bir kanun var ama o zamandan bu zamana çok şey değişti. O yıllarda Rize’de kişi başına 30 tona kadar çay satılıyordu ama nüfus arttıkça, çay tarlaları bölündü, kişi başına çok az para düşüyor. Geçim sıkıntısı arttı” dedi ve ekledi:
“Sri Lanka’da da çay üretiliyor, orada işçilik maliyeti 2 dolar, burada 150 lira. Bizim Sri Lanka ile mücadele edecek bir durumumuz yok, çünkü maliyetler çok yüksek. ÇAYKUR yüzde 16 zam yaptı ama yaş çaya, kuru çaya yapması lazım.”
‘19 yıllık iktidarda yüzde 80 oy verirsen kimse seni dikkate almaz’
Aslankaya “ÇAYKUR’un 45 fabrikası varsa, o günkü birim fiyatları üzerinden alsın, özel sektöre kendi eliyle versin. Buradan da kuru çay olarak geri dönüşümünü sağlasın ve üreticiyi rahatlatsın. Rize’nin tek geçim kaynağı çay. 80 öncesinde vatandaş İstanbul’a balıkçılığa gidiyordu. O döneme mi dönülmek isteniyor? Bunda Rizelinin suçu yok mudur? Vardır. 19 yıllık iktidarda yüzde 80 oy verirsen kimse seni dikkate almaz” diye konuştu.
‘Rizelinin çaydan başka geçim kaynağı yok’
Rize’nin çaydan başka geçim kaynağı olmadığına dikkat çeken Aslankaya “Eskiden mısır, portakal, narenciye vardı. Alıp satardık. Balıkçılık vardı. Şimdi balıkçılığı da yasakladılar. Böyle bir politikayla Rize’nin ayakta kalması mümkün değil. Çaya bir taban fiyatı koymaları lazım, bu fiyatın altına satış yapılamayacak diye. ÇAYKUR da, özel sektör de aynı fiyatla yapacak. Yaş çayı ÇAYKUR alacak, özel sektörün teminatı altına verecek, özel sektör bu çayı işleyecek, kuru çay olarak iade edecek. Bu kadar basit, bunu yapmak zor bir iş değil. Neden yapılmıyor?” ifadelerini kullandı.
