5 bin hasta incelendi: Kovid-19 erkeklerde unutkanlığa, kadınlarda saç dökülmesine neden oldu

İstanbul Tıp Fakültesi tarafından açılan Kovid-19 Hastaları İzlem Merkezi'nin Kovid-19'u atlatmış 5 bin hasta üzerindeki 1 yıllık çalışmaları sonuçlandı. Birinci yılın sonunda orta yaşlı erkeklerde 'bellekte zayıflama ve konsantrasyon güçlüğünün ön plana çıktığı'; orta yaş üstü kadınlarda ise 'saç dökülmesinin giderek arttığı' tespit edildi.

İstanbul Tıp Fakültesi'nde 28 Nisan 2020'de Kovid-19 Hastaları İzlem Merkezi açıldı. Merkezde yapılan tespitlerin 1 yıllık sonuçları açıklandı.

1 yılda Yeni tip koronavirüse yakalanmış ve atlatmış 5 bin hasta üzerinde çalışma yapıldı. Hastalar 1., 3., 6., 9. ve 12. aylarda gün gün izlendi.

5 bin hastayı takip ettiklerini söyleyen Kovid-19 Hastaları İzlem Merkezi Sorumlusu Öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Köse, "Bu merkez, Türkiye'de bir ilk olma özelliği taşıyor. Kovid-19 Hastaları İzlem Merkezi'nin açılmasının nedeni ise, Kovid-19'un tutmadığı organ ya da sistemin neredeyse olmaması. Yine Kovid-19 geçiren hastaların, hastalığı atlattıktan sonra birçok sıkıntı yaşayacağını düşündük. Merkez açıldıktan bu yana 5 bin hastayı takip ettik. Hastaları hastaneden çıktıktan sonra bir, üç, altı, dokuz ve on ikinci  aylarında takip ettik. Bir seneyi tamamlayan hastalarımız oldu. Hastaları göğüs, enfeksiyon, psikiyatri ve beslenme uzmanları ile değerlendirdik" diye konuştu.

'Kovid-19 geçiren hastalarda fiziksel ve psikolojik semptomlar vardı'

Dr. Köse, sözlerine şu şekilde devam etti:

"Kovid-19 geçiren hastalarda fiziksel ve psikolojik semptomlar vardı. İlk zamanlarda halsizlik, nefes darlığı, göğüste konforsuzluk ve öksürük gibi şikayetleri görüyorduk. Ancak artık eklem, kas ve baş ağrıları, sersemlik hissi, saç dökülmesi, anksiyete, depresyon, post travmatik stres bozukluğu ve bellekte zayıflama gibi semptomları görüyoruz.''

'Hastaların yaşam konforu ve iş hayatını oldukça etkiliyor'

12. ayın sonunda kadınlarda ve erkeklerde farklı semptomlar görüldüğünü belirten Dr. Köse, "Birinci yılın sonunda orta yaşlı erkeklerde bellekte zayıflama ve konsantrasyon güçlüğünün ön plana çıktığını görüyoruz. Durum hastaların yaşam konforu ve iş hayatını oldukça etkiliyor. Yine onikinci ayın sonunda orta yaş üstü kadınlarda saç dökülmesinin giderek arttığını tespit ettik. Kadınlar için saç dökülmesi üçüncü aydan sonra başlayıp, yüzde bir ya da iki oranında görüyoruz. Erkeklerde ise bellekte zayıflama ve konsantrasyon güçlüğünü görülme oranı yüzde 10'a kadar çıkabiliyor" diye konuştu. 

'Psikolojik semptomlar fiziksel semptomlara göre daha ön planda'

12. aydan sonra Kovid-19 geçiren hastalarda psikolojik etkilerin devam ettiğini vurgulayan Dr. Köse, "Bu süreçte hastalara hatırı sayılır düzeyde antidepresan başladık. Antidepresanı kestiğimiz zaman hastaların ev ve iş hayatlarında ciddi etkilenmeler oluyor. Psikolojik semptomlar fiziksel semptomlara göre daha ön planda" ifadelerini kullandı.

'Kovid-19'un tutmadığı organ ve sistem yok'

Kovid-19'un en çok kalbi tuttuğunu söyleyen Dr. Köse, şunları söyledi:

• "Bizlerin Kovid-19 hastalarında en çok gördüğü kalp enzimi ve kalp yetmezliğiydi. Yine bu süreçte Kovid-19'un pankreası tutup diyabeti bozduğunu gözlemledik. Yine kilo kaybı yaşayan ve beslenmesi bozulan hastalar oldukça oldu. Hal bu olunca bizler de birinci yılın sonunda hastaları branşlara dağıtık.
• Aynı zamanda Kovid-19 sonrası ortaya çıkan bu ısrarcı semptomlar, Kovid-19'u şiddetli geçiren hastalarda daha çok görüldüğünü fark etik. Mesela diyabet hastalarında Kovid-19 sonrası daha ısrarcı semptomlar görmeye başladık. Kovid-19'un tutmadığı organ ve sistem yok, onlardan biri Kovid-19 ürogenital sistemi de tutuyor. Bu durum ilerleyen dönemlerde bir kısırlığa neden olabilir mi? diye bizleri şüphelendiriyor. İleride daha fazla tüp bebek merkezleri artacak mı? sorusu bizler için merak konusu."

'Kanser hastalarında olan gibi bir saç dökülmesi söz konusu'

Kovid-19 sonrası saç dökülme şikayetinin olduğunu belirten Emel Böhürler, "Kovid-19 geçirdikten sonra aşırı bir saç dökülmesi yaşamaya başladım. Normal bir mevsimsel saç dökülmesine benzer bir şey değil. Kanser hastalarında olan gibi bir saç dökülmesi söz konusu. Eskiden saçlarım çok gürdü ancak şu an azaldı. Üç ayda bir kontrole geliyorum. Kovid-19'u çok ağır geçirdim. Aşırı baş ağrısı ve mide bulantım vardı" diye konuştu. 

'Zihin karışıklığı yaşamaya başladım'

Zihin karışıklığı şikâyeti olduğunu söyleyen Fatma Zora da "Kovid-19 sonrasında aşırı yorgunluk, bitkinlik, baş ağrıları ve zihin karışıklığı yaşamaya başladım. Yine çok fazla saç dökülmesi yaşamaya başladım. Tutam tutam saçlarım dökülüyor" ifadelerini kullandı. 

'Unutkanlık yaşamaya başladım'

Reşat Kunusluoğlu ise "Hastalık sonrası halsizlik, yorgunluk bitkinlik devam ediyor. Eskisi gibi sağlıklı değilim. Aynı zamanda iştahsızlık ve kilo kaybı da yaşamaya başladım. Yine unutkanlık yaşamaya başladım. Mesela ilacımı içip içmediğimi bile unutuyorum" dedi.