Trabzon 2021 Türk Dünyası Kültür Başkenti olmaya aday: ‘Şehrin kültürel kimliğine uygun mekanlara ihtiyaç var’

Trabzon’un 2021 Türk Dünyası Kültür Başkenti olmaya aday olması konusu üzerine Prof. Dr. Kemal Üçüncü ‘tarihsel ve kültürel kimliğine uygun uluslararası nitelikte faaliyetler yapan mekanlara ve kurumlara ihtiyaç duyulduğunu’ belirtti. Üçüncü bu bağlamda Ortahisar Belediyesi meclisine bir proje de sundu.

İpekyolu’nun kadim kültür ve ticaret şehirlerinden biri olan Trabzon 2021 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti olmaya aday. 

Bu bağlamda, şehrin tarihsel ve kültürel kimliğine uygun uluslararası nitelikte faaliyetler yapan mekanlara ve kurumlara ihtiyaç duyulduğunu söyleyen Kültür Bilimleri Akademisi (KÜBAK) Başkanı Prof. Dr. Kemal Üçüncü’nün ‘Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü İhtisas Kütüphanesi’ ve içinde ‘Geleneksel Trabzon Yazmaları ve Dokumaları Müzesinin’, 50 yıllık bir sürede derlenen Doğu Karadeniz Sözlü Kültür Arşivi’nin kurulması projesi Ortahisar Belediye Meclisi Bağımsız Üyesi Davut Çakıroğlu tarafından belediye meclisi gündemine taşındı. 

Mecliste gündem dışı söz alan Çakıroğlu, Türk Dünyası Araştırma Enstitüsü Kültür Bilimleri Akademisi’nin kendilerine bir bina tahsis edilmesi talebini ileterek “20 bin kitaplık kütüphane oluşturmak istiyorlar. Sizin de bu konuda katkı vermenizi, öncülük etmenizi talep ediyorum. Ben şehre değer katacağını düşünüyorum” dedi.

Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, “Kütüphane çok değerli hizmet. Tarihi araştırma da çok değerli bir hizmet. Teklifinizin ayrı bir münhasır tarihi bina da değerlendirilmesi daha doğru olacaktır. İnşallah müstakil bir bina konusunda değerlendirme yapabiliriz” dedi. 

‘100 yıl önceki Trabzon bu anlamda çok daha nitelikli bir muhtevaya ve kültürel iklime sahipti’

Kültür Bilimleri Akademisi Başkanı Prof. Dr. Kemal Üçüncü konuyla ilgili olarak şunları söyledi: 

“Önemli olanının uygun bir tarihsel mekanın tahsisi meselesidir. Nemlioğlu Konağı, Kundupoğlu Konağı, Yavuz Selim İlköğretim Okulu (veya bu nitelikteki diğerleri) bu anlamda uygun mekanlar. Trabzon tarihsel ve kültürel kimliğine uygun işlevi olan, uluslararası nitelikte üretimler ve faaliyetler yapan kültürel mekanlara ve kurumlara ihtiyaç duymaktadır. 100 yıl önceki Trabzon bu anlamda çok daha nitelikli bir muhtevaya ve kültürel iklime sahipti. Piyano eşliğinde yemek yenilen restoranların olduğu, tiyatro ve opera temsillerinin yapıldığı, Osmanlı taşrasının ilk kitap basılan yerlerinden biriydi. Bugün küçük Bayburt ilinin bile 2 uluslararası müzesinin olduğu (emeği geçenleri saygıyla anıyorum) bir süreçte Trabzon’un bu denli kurak ve meselelere alakasız kalmasını kabullenemeyiz. Yaşanan erozyonu durdurmak hepimizin görevi. Filozof Heidigger kültürel çölleşmeyi ‘tahrip etmekten çok daha fazla bir şey ve yok etmekten daha korkutucu’ diye değerlendirir. Yıkım, tahrip düzeltilebilir lakin çölleşme geri dönüşsüzdür.” 

‘Teklifimiz Trabzon için vizyon bir projedir’

Kültürel çölleşmeye izin verilmemesi gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Üçüncü “Sayın Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanımız Murat Zorluoğlu Bey’in ‘Renklerini koruyarak gelişen şehir’ mottosunu ciddiye alıyoruz lakin öylesine bir slogan olarak kalmamalı lafızdan, uygulamaya geçiş örneklerini göstermelidir. Bu anlamda teklifimiz Trabzon için vizyon bir projedir. Sayın Büyükşehir Belediye Başkanını, Ortahisar Belediye başkanımızı, Sayın Valimizi, Sayın Milletvekillerimizi, siyasi partilerin değerli yöneticilerini, sivil toplum liderlerini Türk Dünyası Kültür başkentliğine aday olmanın muhtevasını tamamlayıcı projelere, bu meseleye sahip çıkmaya davet ediyorum” dedi. 

‘Trabzon’a nitelikli bir hafıza mekanı kazandırmak istiyoruz’

“Biz Türk kültürü ve Türk dünyası hassasiyeti olan sosyal kesim olarak bu şehrin en kadim ve asli renklerinden biriyiz” ifadelerini kullanan Üçüncü “Kurmayı planladığımız kültürel mekan sürekli bilimsel toplantıların, sergilerin, atölye çalışmalarının, yayınların yapılacağı halka ve araştırmacılara, gençlere  açık bir mekan olarak planlanmaktadır. Trabzon’a nitelikli bir hafıza mekanı kazandırmak istiyoruz. Bir lokal ve meslek örgütü tesisi peşinde değiliz. Meseleye dar politik ve ideolojik at gözlükleriyle bakılmaması lazımdır. Politik kimlikler bizim asli kimliklerimiz değildir hele ki Türkiye’de. Türk kültürü bizim en büyük müştereğimizdir. Bu iş bizim siyasi, ideolojik anlayışlarımızın dışında bir kültürel hizmettir. Türk kültürü, Türk dünyası, yok olup gitmekte olan Karadeniz ve Trabzon geleneksel kültür mirası  partiler üstü hepimizin ortak bir mutabakatıdır. Kaygımız bilimle, kültürle halkımızı buluşturmaktır, meseleye böyle bakılması icap eder” diye konuştu.