Prof. Müftüoğlu anlattı: BioNTech kısırlık yapar mı, spermlere zarar verir mi?

Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, BioNTech aşısıyla ilgili kendisine sıklıkla yöneltilen beş soruyu paylaştı ve bunları yanıtladı. "BioNTech kadınlarda kısırlık yapar mı?", "BioNTech spermlere zarar verir mi?" şeklindeki sorular da Müftüoğlu'nun yanıtladıklarının arasında yer aldı.

Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, Hürriyet gazetesinde 'Karar sizin ya aşı ya Kovid' başlığıyla yayımlanan yazısında BioNTech aşısına dair okurlarının sıklıkla yönelttiği soruları yanıtladı. 

"Özellikle sosyal medya aşı söz konusu olduğunda ifademi hoş görün tam bir çöplük haline gelmiş durumda. Bilen, bilmeyen, aklına gelen her fikri, kanıtlanmamış her bilgiyi 'sosyal medya otoyoluna' bırakıveriyor" diyen Müftüoğlu, devamında "O otoyolda herhangi bir trafik polisi falan da yok. Neticede o yol, yol olmaktan çıkıp çöplük haline geliyor. Kafalar karışıyor, endişeler büyüyor" ifadesini kullandı.

Müftüoğlu, kendisine yöneltilen soruları ve bunlara verdiği yanıtları şöyle paylaştı:

1- BioNTech pıhtılaşma sorunu yaratır mı?

Halen ülkemizde yaygın olarak kullanılan mRNA esaslı BioNTech aşısının pıhtılaşma sorunları yaratacağını, kalp, beyin veya başka damarlarda pıhtılarla tıkanmalara yol açacağını gösteren bilimsel bir bilgi, onaylanmış bir görüş mevcut değil. Bugüne kadar dünya genelinde neredeyse yarım milyara yakın insana BioNtech aşısı uygulandı. Ciddi bir pıhtılaşma problemine de rastlanmadı. Bu nedenle de daha önceden pıhtılaşma sorunu yaşayanların ya da böyle bir problemden endişe duyanların tereddüt edecekleri herhangi bir durum yok.

2- BioNTech'ten önce ya da sonra pıhtı önleyici ilaç kullanalım mı? 

BioNTech aşısıyla ilgili tevatürlerin en yaygın olanlarından biri de aşıdan sonra gelişebilecek pıhtılaşma problemidir. Korkuya, endişeye gerek yok. Yok çünkü yukarıda da belirttiğim gibi böyle bir sorun söz konusu bile değil. Bu nedenle de ne aşıdan önce, ne aşılamadan sonra kan sulandırıcı herhangi bir ilaç (asetil salesik asit, heparin ve benzeri) almanız gerekmiyor.

3- İlaç alerjisi olanlar BioNTech olabilir mi?

'BioNTech - alerji ilişkisi' de bana sorarsanız gereğinden fazla büyütülen bir konu. Elimizdeki net ve açık bilgi şu: BioNTech aşısı uygulamalarında 1 milyon doz aşı başına sadece 10-11 vakada şiddetli alerjik reaksiyonlar saptanmış. Bu reaksiyonların yüzde 71’i de aşılamadan sonraki ilk 15 dakikada gelişmiş. Kısacası aşı sonrası alerjik tepki oranı zannedildiğinin aksine oldukça düşük. Önemli bir bilgi de şu: Alerjik tepkilerin yüzde 80’i daha önceden herhangi bir gıdaya veya ilaca alerjik reaksiyon öyküsü olan kişilerde tespit edilmiş. Bu nedenle eğer önceden bilinen bir ilaç alerjiniz (mesela penisilin alerjiniz) ya da gıda (yumurta alerjisi) veya polen alerjiniz var ise bunu aşı merkezindeki görevliler ile mutlaka paylaşmalısınız.

Bir iyi haber de şu: BioNTech ile aşılamada aşıya karşı gelişen alerjik reaksiyonların aşının içinde bulunan Poli Etilen Glikol (PEG) maddesine karşı olduğu kabul ediliyor. Bu nedenle eğer alerjiniz PEG içeren bir ilaca karşı değilse alerjik reaksiyon gösterme riskiniz daha da düşük oluyor. Önerim şu: Eğer herhangi bir ilaç, gıda ya da besin katkı maddesine karşın alerjiniz varsa aşı merkezini mutlaka önceden bilgilendiriniz. Aşı olduktan sonra da lütfen en az 30 dakika aşı merkezinde bekleyiniz.

4- BioNTech kadınlarda kısırlık yapar mı?

Bu soruyu daha önce de köşemde yayımladım ama tekrarda fayda var. BioNTech aşısının kısırlığa yol açabileceği kuşkusu yanlış ya da eksik bir değerlendirmeden kaynaklanıyor. O yanlış değerlendirmenin mantığı şu: Virüsün spike proteininde bulunan kısa bir 'aminoasit dizisi' anne karnındaki ceninin gelişimi için yaşamsal öneme sahip olan plasentadaki özel bir proteinle (Syncytin) benzeşiyor. Ama uzmanlar bu benzerliğin plasenta gelişimini tehdit edecek düzeyde bir bağışıklık tepkisine yol açmayacağını söylüyor.

5- BioNTech spermlere zarar verir mi?

BioNTech aşısının daha doğrusu 'mRNA tabanlı aşılar'ın erkeklerin doğurganlığını da etkileyebileceği kuşkusu daha en baştan beri hep gündemde tutulan anlamsız bir konu. Elimizdeki en son bilgi şu: BioNTech’in en erken ve çok yaygın kullanıldığı İsrail’de yapılan yeni bir araştırmaya göre (Kudüs Üniversitesi), BioNTech aşısı erkek spermlerinin hareketliliğinde, hacminde ve sayısında herhangi bir olumsuz etkiye yol açmıyor. Hemen belirtelim: Bu kuşku üzerindeki çalışmalar ise yine de ve halen devam ediyor.