Küresel iklim dengesi bozuldu: 'Ölüm, şiddet ve yıkım, insanlığın uyum sağlama mücadelesinin göstergesi'

Dünyanın birçok yerindeki sel felaketleri ve aşırı sıcaklar son günlerde uluslararası basının gündeminde. İklim değişikliğinin tetiklediği doğal afetler hem yüzlerce can alıyor hem de protestolara neden oluyor. Uzmanlar, küresel iklim dengesinin bozulduğunu, karbon nötr hedeflere ulaşılsa bile sıcaklıkların yükselmeye devam edeceğine işaret ediyor.

ABD'deki sıcak hava dalgaları ve Batı Avrupa'daki seller son zamanlarda dünya basınına damgasını vurdu. Ayrıca, geçen hafta, Çin'in Henan eyaletindeki sel nedeniyle 380 bin kişi tahliye edildi, Uganda'da nehirlerin taşması nedeniyle 30 köy etkilendi, Mumbai'de şiddetli fırtınaların ardından oluşan heyelanlarda 25 kişi öldü. Kuzey Afrika'da sıcaklıklar 50 santigrat dereceye ulaştı. Türkiye bir yandan aşırı sıcaklarla diğer yandan sellerle başa çıkmaya çalışıyor. Güney Afrika ve Brezilya'da sıcaklıklar anormal şekilde düştü. Sibirya ise orman yangınlarıyla mücadele ediyor.

'Sıcak hava nedeniyle yüzlerce yaşlı ölebilir'

Finlandiya'da şimdiye kadar kaydedilen en uzun sıcak hava dalgası yaşandı. Ülkede 31 gün boyunca sıcaklar 25°C'nin üzerinde seyretti ve yerel basında çıkan haberlere göre, acil servisler dehidrasyon ve kalp sorunları yaşayan vatandaşlarla doldu. 

Finlandiya Sağlık ve Refah Enstitüsü'nde araştırmacı olan Virpi Kollanus, "Araştırmalar, benzer uzun sıcak hava dalgalarının çoğunlukla yaşlılar arasında yüzlerce aşırı ölüme yol açabileceğini gösteriyor" dedi. 2018'deki bir sıcak hava dalgasının Finlandiya'da yaklaşık 380 ölüme neden olduğu tahmin ediliyor.

İran'da on yıllardır en sıcak yaz su kıtlığına neden oldu ve bu da ülkenin güneybatısında protestolara yol açtı. Protestolar sırasında bir vatandaş ve bir polis öldü. 

Halihazırda sanayi öncesi zamanlardan beri zaten 1.2°C ısınmış olan dünyanın iklim dengesinin giderek daha fazla bozulması, ülkelerde sosyal, kültürel ve ekonomik felaketlere de yol açıyor. Uzmanlar ise Dünya'nın daha da ısınacağına dikkat çekiyor.

'Gezegenin yeni bir dengeye ulaşması gerekiyor'

Alman meteorolog Johannes Quaas, geçen hafta yaptığı açıklamada, ülkesindeki sel felaketinde 170'den fazla kişinin öldüğüne ve yüzlerce kişinin kaybolduğuna işaret ederek, iklim değişikliğinin 'aniden' gerçekleşmediğine dikkat çekti. Quaas, yıllardır artışta olan sera gazı emisyonlarının zamanla küresel iklim dengesini bozduğunu, bugün ortaya çıkan ekstrem hava olaylarının da bunun bir sonucu olduğunu söyledi. 

Quaas, AB'nin tek seferde yayımladığı en kapsamlı iklim önlem paketi 'Fit for 55'e atıf yaparak "Toplumlar 2050'de karbondioksit kirliliğini sıfıra indirme hedefini karşılasa bile, gezegen bundan sonra ısınmaya devam edecek. Gezegenin yeni bir dengeye ulaşması gerekiyor ve bu gerçekleşene kadar ısınmaya devam edecek" dedi. Avrupa Birliği, bu paket ile 2050'de karbon nötr hale gelme hedefi açıklamıştı.

'Sıcaklık artışını durdurmak zor olacak'

Bilim insanları, küresel emisyon azaltma hedefleri yerine getirilebilse bile, bir miktar ısınmanın önüne geçilemeyeceğini tahmin ediyor. Bu, gezegeni yüzyılın sonuna kadar sanayi öncesi zamanların 1.5°C ila 2°C üzerinde bir yere götürecek. 

Alfred Wegener Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitüsü'nde Profesör ve Alman hükümetinin iklim danışmanı Hans-Otto Pörtner, “Kesinlikle 1.5°C'ye çıkacağız ve sıcaklık artışını durdurmak zor olacak” dedi. 

Sıcaklıkların ne zaman ne kadar artacağını ise kesin olarak bilmenin bir yolu yok.