700 dolarlık Kovid ilacı için jenerik üretim anlaşması yapılırken, Asya'da stoklama yarışı başladı

İlk Kovid ilacını geliştiren Merck'in buna 700 dolar fiyat biçmesi, kimin erişebileceği sorusunu beraberinde getirdi. Merck'in Hindistan'da üretilecek jenerik ilacın yoksullara daha ucuza satılması için yaptığı anlaşmaların nasıl uygulanacağı meçhul. Bu arada uzmanlar, Asya ülkelerinin Molnupiravir stoklama yarışına girdiği uyarısını yaptı.

Kovid-19'un ağır etkilerini ve ölüm oranlarını yüzde 50 oranında azaltan hap üretip 700 dolar fiyat koyan ABD merkezli çokuluslu ilaç devi Merck'in Hindistan'da üretilecek jenerik (eşdeğer) ilacın 100'den fazla yoksul ülkeye daha ucuza satılmasına izin vereceği duyuruldu.

Kovid aşılarının üreticileri, fikri mülkiyet haklarının insanlığın ortak kullanımına açılması çağrılarını reddetmişti. Merck'in ise Hindistan'daki jenerik ilaç üreticileriyle yaptığı patent anlaşmalarının aşılama oranlarının yüzde 3'te seyrettiği Sahra altı ülkeler dahil 100'den fazla yoksul ülkeyi kapsamına alacağı belirtildi.

Afrika'da kıta nüfusunun sadece yüzde 5'inin bağışıklık kazanmış olması, insanları hastanelerden uzak tutabilecek ilaçlara acil ihtiyaç doğuruyor. Oysa çoğu zengin ülkede aşılanma oranı yüzde 70'i geçiyor.

A simple pill to fight Covid could save thousands of lives. Merck has asked the FDA to give emergency authorization to its promising antiviral. But the WHO warns that rich countries could lock up supply, replicating the disparity in vaccine access. https://t.co/I3oa6VpcKj

— The New York Times (@nytimes) October 17, 2021

Merck'in patent anlaşmalarının cesaret verici bir başlangıç olsa da eşitliğe yönelik yalnızca küçük bir adım olduğunu söyleyen ilaca erişim kampanyası savunucuları, gelecek yıl jenerik ürünün ne kadarının satışa sunulacağının belli olmadığına ve anlaşmaların Kovid'in ağır vurduğu Ukrayna gibi aşı yoksulu birçok ülkeyi dışarıda bıraktığına dikkat çekti.

Henüz ABD'nin Gıda ve İlaç Dairesi'nden (FDA) onay almayı bekleyen Merck'in Molnupiravir ilacına özellikle aşı edinmekte geç kalmış Asya ülkelerinden rağbet var. Airfinity analiz şirketinin verilerine göre en az 10 ülke/bölge, ilacı tedarik etmek için ya anlaşma yapmış ya da görüşmeler yürütür durumda ve bunların 8'i Asya-Pasifik'ten. Aralarında zengin ülkeler olmalarına rağmen aşılama programına görece geç başlayan Güney Kore ile Yeni Zelanda da var.

Merck COVID-19 pill sparks calls for access for lower income countries https://t.co/1bF2DFClCq pic.twitter.com/Laoj0gAETZ

— Reuters (@Reuters) October 17, 2021

CNN'e konuşan uzmanlar ise Molnupiravir hapının umut verici görünse de, hala en iyi korumayı sunan aşılara alternatif olarak kullanılmasından endişe ettiklerini söyledi. Uzmanlar, Batılı ülkelerin aşı stoklama yarışıyla yoksul ülkeleri aşısız bırakmasından sonra bu kez Asya ülkelerinin hap stoklama yarışına girmesinin sonuçlarına dair uyardı.

İhmal Edilen Hastalıklar İçin İlaçlar Girişimi isimli STK'nin Kuzey Amerika Direktörü Rachel Cohen, "Molnupiravir, oyunu bir miktar değiştirme potansiyeline gerçekten sahip. Ama tarihi tekrar etmediğimizden, aynı kalıplara saplanmadığımızdan, Kovid aşıları için yapılan hataları tekrarlamadığımızdan emin olmalıyız" dedi.

An antiviral pill is being heralded as a potential Covid-19 game changer. Poorer nations could miss out again.https://t.co/geWZJWJFZ4

— International News (@CNNInternatDesk) October 17, 2021

Afrika ülkesi Gana'daki Kumasi Tropikal Tıp İşbirliği Araştırma Merkezi'nin bulaşıcı hastalık uzmanı John Amuasi, "Bu ilacın yüz binlerce hastaneye yatış ve ölümü önleyebileceğini söylemek doğru olur. Ama bu önlemenin bir fiyatı olacak" diye konuştu.