Türkiye Uzay Ajansı'nın 5 yıllık stratejik planı açıklandı: Bütçede yüzde 61'lik artış talebi

TUA'nın 2022-2026 dönemine ilişkin temel ilke ve politikaları, orta ve uzun vadeli amaçları, izlenecek stratejiler ile kaynak dağılımlarını içeren Stratejik Plan'ı yayımlandı. Uzaya insan gönderme projesinin 2023, Ay’a Sert İniş Projesi’ninse 2024 yılında tamamlanmasını hedefleyen TUA'ya 2022 yılında 61 milyon 293 bin TL bütçe verilmesi öngörüldü.

Plan kapsamında, 4 stratejik amaç ve 13 hedef doğrultusunda, sorumluluklar, performans göstergeleri, riskler, stratejiler, maliyet ihtiyacı ve ihtiyaçlar belirlendi.

Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, ’2022-2026 Stratejik Planı’nın sunuşunda, "Uzayın bilinmeyen yönleri araştırılırken aynı zamanda güvenlik, siyasi ve ekonomik yönden dünyada söz sahibi bir güç haline gelmek için uzayla ilgili çalışmaların hızlanması büyük önem taşımaktadır" değerlendirmesinde bulundu.

‘Uzay ekosistemini geliştirmeyi amaçlıyoruz’

Türkiye'nin uzay faaliyetlerinde, haberleşme ve yer gözlem uyduları yoluyla önemli kabiliyetler kazanan uzay endüstrisi ve sahip olduğu altyapıyla gelecekte önemli bir oyuncu olmaya aday durumda bulunduğuna dikkati çeken Yıldırım, şunları kaydetti:

"Milli Teknoloji Hamlesi doğrultusunda uzay faaliyetlerinde yerliliği ve milliliği ön plana alan politikamızla belirlenen, Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan, Milli Uzay Programı stratejik hedefleri öncelik olarak belirlenmiştir. Üstlendiğimiz görev çerçevesinde, düzenleme, belgelendirme, kabiliyet kazanımı, iş birlikleri geliştirme, eğitim ve sosyal sorumluluk faaliyetleriyle uzay ekosistemini geliştirmeyi amaçlıyoruz."

Yıldırım, yayımladıkları stratejinin, TUA'nın orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izleyecekleri stratejilerle kaynak dağılımlarını içerdiğini belirterek, Milli Uzay Programı kapsamındaki hedefler doğrultusunda, bütçe güncellemeleriyle birlikte Stratejik Plan'da da güncellemeler yapılacağını ifade etti.

Planın hazırlık sürecinde emeği geçenlere teşekkür eden Yıldıırm, 2022-2026 Stratejik Planı’nın uzay alanında, insan kaynağının, bilimsel ve teknolojik altyapının, yetkinlik ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesinde katkı sağlaması temennisinde bulundu.

Yeni bütçe teklifi

Öte yandan ANKA'nın aktardığına göre, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı TUA Başkanlığı’nın 2022 yılı bütçe teklifinde kurum bütçesinin yüzde 61 oranında artırılarak 61 milyon 293 bin TL'ye çıkması öngörüldü. Bütçe teklifine göre uzaya insan gönderme projesinin 2023 yılında, Ay’a Sert İniş Projesi’nin ise 2024 yılında tamamlanması bekleniyor.

Kurumun bütçesi 2021 yılında 38 milyon 71 bin TL idi.

Uzay Ajansı'na göre Ay’a Sert İniş Projesi’nin yüzde 30’unun bu yılın sonunda gerçekleştirilmesi tahmin ediliyor. 2022 sonunda yüzde 67’sinin, tamamının bitmesi içinse 2024 yılı hedefleniyor. Ay’a Yumuşak İniş Projesi’nin ise yüzde 30’unun 2024'te tamamlanması tahmin edildi.

Teklife göre Uzay Havası Uygulama Merkezi kurmak da planlanıyor. planladı. Uzay havasındaki değişimlerin etkilerini izlemek ve modellemek için kurulacak merkezin yüzde 80’inin 2022’de, tamamının ise 2023 sonunda tamamlanması öngörülüyor.

Bazı dünya ülkelerin uzay bilimlerine ayırdığı bütçe Türkiye'ninkinden çok daha fazla. ABD'nin ajansı NASA yıllık 23 milyar dolar, Avrupa Uzay Ajansı 6 milyar euro, Rusya Uzay Ajansı 1.7 milyar dolar, Almanya Uzay Ajansı 1,1 milyar euro, Japon Uzay Ajansı 500 milyon dolar, İngiltere Uzay Ajansı 374 milyon sterlin, Kanada Uzay Ajansı ise yıllık 300 milyon dolar bütçeyle çalışıyor. Türkiye Uzay Ajansı'na öngörülen 2022 bütçesi ise bugünkü kurla 6.5 milyon dolar civarında (NASA'nın 2021 bütçesinin 3 bin 500'de biri).