AB liderleri Brüksel'de toplandı: Masada neler var?

Avrupa Birliği Liderler Zirvesi, Brüksel'de başladı. İki gün sürecek zirvede, yükselen enerji fiyatları, salgın ve Polonya ile bir süredir devam eden anlaşmazlıklar en önemli gündem maddeleri arasında yer alıyor. Polonya Başbakanı zirve öncesi yaptığı açıklamada, AB'nin baskısına boyun eğmeyeceklerini belirtti.

Brüksel'de üye 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla iki gün sürecek zirve toplantısı Perşembe günü başladı. Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel'in başkanlık edeceği toplantıya AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de katılıyor.

Kovid-19 salgını, Polonya ile anlaşmazlıklar, enerji fiyatlarındaki artış, ticaret, hukukun üstünlüğü, iklim ve göç konularını da içeren başlıkları görüşeceği zirve öncesi liderler, açıklamalarda bulundu.

Zirvenin Polonya açısından önemi büyük

Polonya’nın son yıllarda AB hukukunu uygulamaya direnmesi, son olarak da 7 Ekim'de Anayasa Mahkemesi’nin AB hukukunun Polonya yasalarından üstün olamayacağı yönünde hüküm vermesi, taraflar arasındaki gerilimi tırmandırdı.

Polonya'da iktidardaki sağcı Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PiS) Mateusz Morawiecki, Brüksel'deki zirve öncesi yaptığı açıklamada, bir süredir var olan anlaşmazlıkların diyalog yoluyla çözülebileceğini ancak Avrupa Birliği'nin baskısıyla hareket etmeyeceklerini vurguladı. Morawiecki, "Şantaj baskısı altında hareket etmeyeceğiz, diyalog kurmaya hazırız, (AB kurumlarının) sürekli genişleyen yetkilerini kabul etmiyoruz. Fakat mevcut anlaşmazlıkların diyalog yoluyla nasıl çözüleceğini elbette konuşacağız" ifadelerini kullandı.

Yaptırım çıkışı Macron'dan

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron zirve öncesi yaptığı açıklamada, Morawiecki'ye Avrupa Birliği ilkeleriyle uyumlu bir çözüm bulmak için yürütme komisyonu ile birlikte çalışmaya çağırdı. Macron, "Diyalog işe yaramazsa, çeşitli yaptırımlara başvurabiliriz" dedi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, çarşamba günü Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, AB Komisyonunun değerlendirmesi sonucunda birkaç seçenekleri bulunduğunu, bunların Polonya hakkında hukuki süreç başlatma, AB fonlarının kullandırılmaması ve haklarının askıya alınmasını öngören AB anlaşmalarının 7'nci maddesiyle ilgili süreci başlatmak olduğunu açıklamıştı.

Merkel ara bulmaya çalışacak

21-22 Ekim'deki toplantı Almanya Başbakanı Angela Merkel'in katılacağı son AB Liderler Zirvesi olması ihtimaliyle ayrı bir özellik taşıyor. Merkel’in zirvede yaptırım uygulanmasını isteyen Avusturya ve Lüksemburg gibi ülkeler ile Polonya arasında uzlaşma sağlanması için arabuluculuk yapmaya çalışacağı belirtildi.

PM @MorawieckiM: We are as faithful to the #RuleOfLaw as anyone else. But I would like to remind that some European institutions usurp the right to decide on matters not granted them. The Polish government and Polish parliament will not act under pressure. pic.twitter.com/7cyH1MaOiA

— Chancellery of the Prime Minister of Poland (@PremierRP_en) October 21, 2021

İkinci günün gündemi: Göçmen krizi ve Avrupa Birliği

AB Liderler Zirvesi'nin ikinci günü, göç konusu ve bunun özellikle finansman boyutunun ele alınmasıyla başlayacak. AB sınırlarına yönelik göç hareketleriyle ilgili durum değerlendirmesi yapacak liderler, 'bir AB ülkesine ulaşıp sığınma başvurusu yaptıktan sonra başka bir üye ülkede daha aynı süreci başlatmak' anlamına gelen 'ikincil hareketleri' azaltmak için çözüm önerilerini tartışacak.

Komisyonun İçişlerinden Sorumlu Üyesi Komiseri Ylva Johansson, 29 Eylül'deki açıklamasında düzensiz göçte durumun salgın öncesi dönemden farksız olduğunu, bu sene daha fazla artış beklendiğini bildirmişti. Johansson, Belarus devlet yetkilileri için vize prosedürlerini sıkılaştırmak gibi daha fazla yaptırımın sinyalini vermişti.