Prof. Dr. Yılmaz: TL tasarruf aracı olarak kullanılmıyor, şirketler vereceği fiyatı bilemiyor

Prof. Dr. Kamil Yılmaz “TL’nin normalde fonksiyonları nedir? Tasarruf aracıdır, ölçü birimidir aynı zamanda değişim aracıdır. TL şimdi tasarruf aracı olarak kullanılmıyor. Ciddi bir sıçrama yaptığı zaman şirketler hangi fiyatları verebileceklerini bilemiyorlar. TL bazında saatlik fiyat veriyorlar” ifadelerini kullandı.

Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Kamil Yılmaz, TL değeri, kur seviyeleri ve büyüme rakamlarının gidişatını Radyo Sputnik’te Ali Çağatay’la Seyir Hali programında değerlendirdi.

Prof. Dr. Yılmaz, büyüme rakamlarının nasıl elde edildiği konusunda “Büyüme rakamları yüzde 8’i bulabilir. Çeyrek bazında yüzde 1.5 civarında olması bekleniyor. Yılı çift hanelerde kapatmamız da olası ama geçen yıl da yüzde iki büyüdük. Kovid döneminde büyüyen ikinci ekonomiyiz. Diğerleri eksilerde dolaşırken büyüme tarafı çok iyi ama bu büyümenin maliyetine bakmamız gerekiyor. Hükümet özellikle 2020’deki maliyeti bütün şokun üzerine kredi serperek yapmaya çalıştı. Sonucunda doğrudan rezervleri tüketti. Günümüze geldiğimizde bunun baz etkisine etkisi olduğunu biliyoruz. Kaliteli büyümede asıl olan büyüme ile birlikte refah artışının da gelmesidir. Şu an ne yazık ki beklenti dahilinde değil. Hükümet var olan politikasını değiştirmediği sürece bizim gelecek yıl içinde artılarda bile büyüsek bu politika ne yazık ki bunu bize getirmeyecek” diye konuştu.

‘Reel kurun tarihsel olarak en düşük seviyelere gitmesi bekleniyor’

Reel döviz kurundaki düşüşe dikkat çeken Prof. Dr. Yılmaz, endeksin faiz indirimleri ile gelebileceği noktaları “Düşük kurun bizi getirdiği yer şu anda reel döviz kuru 60’lar seviyesinde yüzde 60’da diyebilirsiniz, yerli mallarla karşılaştırdığımız malların fiyatları birbirine çok yakın. Yüzde 60 demek bizim yerli mal tüketici sepeti yabancı mallarla karşılaştırılan mal sepetine göre yüzde 40 ucuz. Tarihsel olarak 80’den bu yana baktığınızda en düşük nokta 94 Nisan’ında gördüğümüz 58.50 ama bu Ekim ayı itibariyle, Kasım’da gördüğümüz TL’deki hızlı değer kaybı bunu 50’lere mutlaka düşürecek. Tarihsel olarak en düşük noktaya geleceğiz. Hükümet daha işin başlangıcında dikkat edersiniz. Gelecek ay bir faiz indirimi bekleniyor. Bir oyun planı varsa özellikle inşaat sektörünün büyümesi için gerekli kredi faizleri yüzde 1’in altına gelmesi gerekiyor. Bu da demektir ki daha yolumuz var. Gelecek dönemde de faiz indirimleri görebiliriz. Hal böyleyken TL’deki değer kaybı devam edecek demektir. Reel kurun tarihsel olarak en düşük seviyelere gitmesi bekleniyor” diye belirtti.

‘Haziran’a kadar yapısal dönüşüm yapmadan cari fazla vermek mümkün değil’

Prof. Dr. Yılmaz, cari açığın yapısal reform olmadan veya iç talep daralmadan azalmayacağı görüşünü “Hükümet yeni modelle bunun değişeceğini söylüyor. ‘Düğmeye bastım, Nisan’a kadar değişti’ diye bir şey yok. Bir bilgi notu dolaşıyor, Haziran’a kadar sonuç alınacağı yazıyor. Bilgi notunda herhangi bir model, veri, grafik, ekonomik analiz, hiçbir şey yok. Tamamen ileri geri iddialar var. Haziran’a kadar sizin yapısal dönüşüm yapmadan cari fazla vermeniz mümkün değil. Bunu da Haziran’a kadar alırsınız. Cari fazla verirsiniz. İç talebi daraltırsınız. Bu yaşadığımız bir kur krizi ve hükümet bunu mali ve ekonomik krize dönüştürmek için elinden geleni yapıyor. Çünkü bunda ısrar ediyor” diye söyledi.

‘Şirketler hangi fiyatları verebileceklerini bilemiyorlar, TL bazında saatlik fiyat veriyorlar’

Prof. Dr. Yılmaz, “Bir krizde miyiz? Yılbaşından bugüne TL yüzde 43 değer kaybetmiş durumda, bu tüm tanımlar itibariyle bir kur krizi yaşadığımızı gösteriyor. TL serbest düşüşe geçmiş. Şu anda 2001’deki gibi bir mali krizde değiliz. Ekonomik krizde miyiz? O da değil çünkü üretim tamamen durmadı ama görebildiğimiz kur krizi ile fiyatlamada piyasalar bazen duruyor. 23 Kasım’da olan bu ‘Kara Salı’ bir günde bu kadar ciddi bir sıçrama yaptığı zaman şirketler hangi fiyatları verebileceklerini bilemiyorlar. TL bazında saatlik fiyat veriyorlar. TL’nin normalde fonksiyonları nedir? Tasarruf aracıdır, ölçü birimidir aynı zamanda değişim aracıdır. TL şimdi tasarruf aracı olarak kullanılmıyor. Ölçü birimi olarak da siz fiyat vermek için herhangi bir nalbur toptan alış yapacak dolar bazında ya da saatlik TL bazında fiyat veriliyor” diye ekledi.