'Yeni Alman hükümetinde göç konusunda ortak çalışıp Türkiye'yi AB'den uzak tutma anlayışı var'

Prof. Faruk Şen'e göre, Scholz'un en önemli görevi Merkel gibi ABD ve Rusya'ya karşı dengeyi kurmak olacak. Berlin'in göç için ortak çalışıp Türkiye'yi AB'den uzak tutacağını söyleyen Şen, ekonomisi batık Türkiye'nin hiçbir kozu olmadığını belirtti. Şen, Alman firmalarının ucuz Türk turizm tesislerini alıp ucuz işgücünden yararlanacağı görüşünde.

Almanya'yı 16 yıl yöneten, Avrupa Birliği (AB) ve dünya siyasetinde etkisini hissettiren Angela Merkel'in siyasete vedası, Berlin'de Prusya imparatorluğundan kalma geleneksel meşalele 'Großer Zapfenstreich' askeri töreni eşliğinde tamamlandı.

Merkel’in vedası ve önümüzdeki hafta Olaf Scholz hükümetinin resmen başa geçmesiyle Almanya’yı ekonomide, siyasette ve toplumsal konularda nelerin beklediği konuşuluyor.

Merkel'in vedası, mirası ve Scholz hükümetinin politikalarını Türkiye-Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen’le konuştuk.

‘Merkel’e AB’de yeni bir görev verilmesi düşünülebilir mi diye bir tahmin var, koalisyon iki yıl sürer'

Prof. Faruk Şen'e göre, Merkel'in Alman politikasına veda ederken, AB'de kendisine yeni görev verilmesine yönelk tahminler eksik olmuyor. Scholz'un politikalarının uyumlu çalıştığı Merkel'in attığı temellerde gelişeceğini söyleyen Şen, yine de üçlü koalisyonun iki yıldan uzun sürmeyeceği ve yerini büyük koalisyonun alacağı görüşünde:

“Merkel, Alman politikasına tamamıyla veda ediyor. 'Acaba Merkel’e AB’de yeni bir görev verilmesi düşünülebilir mi?' diye bir tahmin var. Almanya’da 67 yaşındaki bu kadar başarılı bir politikacının kocasıyla operalara gidip gezmesini Alman halkı da pek hazmedemiyor. O açıdan yeni bir görev olur mu diye bekleniyor. Ama genel olarak politikadan artık ayrılıyor. Genel olarak Almanya’da Merkel’in Hristiyan Demokrat Parti'den kendi adayı Armin Laschet’ten çok Olaf Scholz'u başbakan olarak düşündükleri ortaya çıkıyor. Scholz, son dört yılda Merkel ile çok uyumlu bir politika izledi. Artık hedefine de vardı, Scholz fazla parlak politikacı olmamasına rağmen Almanya’ya dört yıllık başbakanlık yapacak. Dört yıl kalacağını tahmin etmiyorum. Koalisyon iki yıldan sonra yerini büyük bir koalisyona bırakabilir. Yani Sosyal Demokratlar ve Hristiyan Demokratlar koalisyon hükümetine bırakabilir. Fakat Almanya’da Merkel giderken bütün temelleri attı. Merkel önümüzdeki iki yılda Alman politikasında seyredilecek diye düşünüyorum.”

‘Scholz’un en önemli görevi Merkel’in yaptığı gibi ABD ve Rusya ile aynı göz hizasında düzgün, dengeli bir politikayı takip etmesidir’

Prof. Şen, Almanya'da dış politikada kararların başbakanlar tarafından belirlendiğini anımsattı. Scholz’un en önemli görevinin Merkel’in yaptığı gibi ABD ve Rusya liderleriyle aynı göz hizasında düzgün ve dengeli bir politikayı izlemesi olduğunu belirten Şen, bunun da altı ay içinde görüleceğini söyledi. Şen, "Scholz’un dengeli bir politika izleyeceğini ve yeni sorunlara olanak vermeyeceğini düşünüyorum” değerlendirmesi yaptı:

“Yeşiller uzun bir aradan sonra tekrar dışişleri bakanını içlerinden çıkardılar. Annalena Baerbock’un ılımlı bir havası var. Fakat ne kadar sürecek, Scholz ile uyum içinde çalışacak mı, bilemiyoruz. Almanya’da dış politika, ABD, Rusya, AB ve Türkiye'ye dair konular Başbakanlar tarafından değerlendirilir. Kararları Başbakan Scholz’un alacağını söyleyebiliriz. Merkel’den farklı bir şey yapmayacak. Almanya’da herkesin tartıştığı konu enflasyon. Bundan 15 sene evvel de 5.7’ye çıkmıştı. Almanya’da İkinci Dünya Savaşı’ndan beri büyük bir enflasyon korkusu vardır. Fakat 5.7, AB’ye bakıldığında küçük bir enflasyon. Bundan çekinilecek bir şey olmadığını da Scholz ortaya çıkaracak. Scholz’un en önemli görevi Merkel’in yaptığı gibi Amerikan başkanı ve Rus başkanını aynı göz hizasında düzgün dengeli bir politikayı takip etmesidir. Bunu becerip beceremeyeceğini altı ay içinde göreceğiz. Zira Amerika ile Rusya arasındaki gerilim de özellikle Ukrayna nedeniyle artıyor. Bu açıdan ilk altı ayda ilk sınavını verecek. Scholz’un dengeli bir politika izleyeceğini ve yeni sorunlara olanak vermeyeceğini düşünüyorum.”

'Ekonomisi batmış Türkiye'nin Berlin'e karşı hiçbir kozu yok'

Şen'e göre koalisyon protokolünde Türkiye ile ilgili olumlu bir yer yok. Göç konusunda ortak çalışıp Türkiye'yi AB'den uzak tutma anlayışının yer aldığını belirten Şen, ekonomisi batmış Ankara'nın Berlin'e karşı hiçbir kozu olmadığı görüşünde. Alman firmalarının Türkiye'deki turistik tesisleri ucuza alıp ucuz işgücünden faydalanacağını söyleyen Şen, "Türkiye yatırım ülkesi olacak ama olumlu bir yatırım ülkesi olmayacak" dedi:

“Türkiye maalesef koalisyon protokolünde olumlu yer almadı. Protokole baktığınızda 'Türkiye’yle ilişkileri geliştireceğiz, yeni fasıllar açamayacağız, eskileri de kapatmayacağız, dostça ilişkiler sürecek' dediler. ‘Mülteciler konusunda Türkiye ile ortak çalışacağız fakat Türkiye’yi AB’den uzak tutacağız’ anlayışı var. Bu Türkiye’ye bakıştan kaynaklanıyor. İki politik parti de Türkiye’den fazla haz etmiyor. Bunu koalisyon protokolünde de görüyoruz. Türkiye’nin elinde şu anda AB’ye karşı hiçbir koz yok. AB’nin öngördüklerinden yetinecek durumdayız. Zira ekonomisi bu kadar batak olan bir ülkeye AB’den sağlıklı yaklaşım beklemeyelim. Belirli Alman firmaları Türkiye’de turistik tesisler başta olmak üzere alarak yeni yatırım yapacaklar. Şu anda Türkiye’deki işçi ücretleri ucuz. Bu açıdan Türkiye yatırım ülkesi olacak fakat bu olumlu bir yatırım ülkesi olmayacak.”

‘Almanya çok akıllı bir şekilde Türkiye’den sağlık personeli alıyor, bu gelişten son derece mutlu diyebiliriz’

Şen Almanya'nın göç siyasetinde Türkiye'den sağlık personeli alımına yöneldiğini anlatırken, yeni hükümetin çifte vatandaşlığı yeşil ışık yakmasının Almanya'da yaşayan Türkiye kökenliler için olumlu etkilerine dikkat çekti. Ancak Şen'e göre Scholz hükümetinin Avrupa yolu açısından Türkiye'ye fazla bir getirisi olmayacak. Merkel'in de aslında farklı olmadığı ama daha dengeli davrandığını söyleyen Şen, yeni hükümetin ne yapacağının görüleceğini vurguladı:

“Almanya çok akıllı bir şekilde Türkiye’den sağlık personeli alıyor. Doktorlarımız ve hemşirelerimiz akın akın Almanya ve Hollanda’ya gidiyorlar. Üniversite okumak için giden gençlerimiz var. Almanya bu gelişten son derece mutlu diyebiliriz. Koalisyon protokolüne baktığımızda çifte vatandaşlığa yeşil ışık yakılıyor. Bunu hem Yeşiller hem Sosyal Demokratlar söylüyor. Çifte vatandaşlık konusunda önemli adımlar atılacak. Irkçılığa karşı savaş verilecek. Eğer koalisyon protokolünde göçmenler ve Türklere karşı yaklaşım gerçekleşirse Almanya’da yaşayan 3 milyon 300 bin insanımız ve 7 milyon göçmeni olumlu bir yaşam tarzıyla karşılacağını söyleyebiliriz. Türkiye için bu hükümetin çok fazla bir getirisi olmayacağını da kabul etmemiz lazım. Türkiye açısından Almanya yatırımları buraya yönlendirecek. Turistik kuruluşlar Türkiye’de birçok malı ucuzladığı için alacaklar. Ve yeni yatırımlar yaptıklarını göreceğiz. Bunlar olumlu olacak. Fakat Avrupa’ya yaklaşma konusunda yeni hükümetin Türkiye’ye olumlu davranmayacağından hareket edebiliriz. 'Angela Merkel çok mu olumluydu?' diyeceksiniz. Merkel daha dengeliydi, şimdi ne yapacağını hep beraber göreceğiz.”