Türkiye'de kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınmasının yıl dönümü

Türkiye'de, 5 Aralık 1934'te Anayasa ve Seçim Kanunu'nda yapılan değişiklikle kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının yıl dönümünde AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Partinin kadın milletvekilleri, kadınların siyasette temsil oranındaki gelişmelere ilgili değerlendirmelerde bulundu.

TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği (KEFEK) Komisyonu Başkanı, AK Parti Edirne Milletvekili Fatma Aksal, kadınların siyasette yer almalarının büyük önem taşıdığını belirtti. Aksal, 2002 yılında kadınların TBMM'deki temsil oranın yüzde 4'lerde iken bugün yüzde 17.3'e yükseldiğini ancak bu sayının da yeterli olmadığını söyledi.

Toplumdaki gücün yarısını kadınların oluşturduğuna dikkati çeken Aksal, "Gücümüzün yarısını geride bırakarak hiçbir alanda başarılı olmamız mümkün değil. Bu, ekonomide de siyasette de sanatta da böyle. Biz, kadınlarımızın karar mekanizmalarında daha fazla yer almasını istiyoruz." diye konuştu.

'Gerçekten kadının elinin değdiğinde güzelleşmeyeceği hiçbir alan yok'

TBMM Başkanlık Divanı Katip Üyesi ve CHP İzmir Milletvekili Sevda Erdan Kılıç da Türkiye'de kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının, Türkiye Cumhuriyeti'ni kurarken hayata geçirdikleri en büyük devrimlerden biri olduğunu vurguladı.

Türk kadınına, birçok ülkeden çok önce bu hakkın tanındığına işaret eden Kılıç, Atatürk gibi bir lidere sahip olduğu için Türkiye'de yaşayan kadınların çok şanslı olduğunu dile getirdi.

Bir kadın milletvekili olarak duygularını aktaran Kılıç, "Devlet okullarında okumuş, devlet üniversitesini devlet burslarıyla bitirmiş bir genç kız olarak siyasete atılmam ve milletvekili olmam, Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde bu hakkın kadınlara verilmesiyle oldu. Hem İzmir Milletvekili olduğum hem de bir Cumhuriyet kadını olarak Gazi Meclis'te tüm yurttaşları temsil edip onların sesi olduğum için büyük bir onur ve gurur duyuyorum." diye konuştu.

'Kadınlar hayatın aktif bir yüzüdür'

MHP Adana Milletvekili Ayşe Sibel Ersoy ise Türk kadınının 1930 yılında belediye seçimlerine katılma, 1933 yılında muhtar seçme ve seçilme ve son olarak 1934 yılında da milletvekili seçme ve seçilme hakkını elde ettiğini anımsattı.

Türk kadınının bu mutluluğu İstanbul’dan Ankara’ya, İzmir’den Adana’ya memleketin dört bir tarafında büyük bir heyecanla ve coşkuyla kutladığını belirten Ersoy, "Elbette bu bir lütuf, ikram, bağış değildir. Olması gereken budur. Kadınlar hayatın aktif bir yüzüdür. Cephede savaşmışlar, evlerinin geçimine destek vermişler, ülke yönetiminde de pay sahibi olmuşlardır. Milli mücadeleye destek veren Nene Hatun'u, kara Fatma’yı unutmamamız lazım. Vatan için mücadele ortaktı ancak o dönem kadınlarımızın demokratik ortaklığı söz konusu değildi." dedi.

'Bugün gurur duyacağımız çok kadınlarımız var'

İYİ Parti Isparta Milletvekili Aylin Cesur, Atatürk'ün o gün attığı adımların sonuçlarıyla bugün övündüklerini vurguladı. Cesur, "TBMM'de 582 milletvekili içinde 101 kadın milletvekili var. Bu, yüzde 17'ye tekabül ediyor. Batı ülkelerine bakınca bu rakam bizim için kötü bir sayı. Dünya parlamentolarında kadın temsilci bulunduran ülkeler arasında 125. sıradayız. Bu tablo Türkiye Cumhuriyeti'ne yakışmayan bir durum." diye konuştu.

Genel Başkanın kadın olduğu bir partide siyaset yaptığını anımsatan Cesur, "Bugün gurur duyacağımız çok kadınlarımız var. Kadınlarımız belli bir yere ulaştı. Kadın başbakanımız, Danıştay başkanımız, doktorlarımız, hakimlerimiz oldu ancak bunlar yeterli değil. Cumhuriyeti Atatürk'ün gösterdiği hedefe taşımaya çalışırken, Batı ülkeleri de yerinde durmuyor. Batı bizden daha hızlı yol aldı." ifadelerini kullandı.

600 milletvekilinin yer aldığı 27. Dönem Parlamentosu'nda, 24 Haziran 2018'deki seçimlerde 104 kadın milletvekilinin Meclis'e girmesiyle kadınların temsil oranı yüzde 17,1 oldu.

7 Haziran 2015'teki seçimin ardından oluşan ve kısa süren 25. Dönem Parlamentosu'nda temsil edilen kadın milletvekili, oran olarak, 550 milletvekili üzerinden yüzde 17,6 olmuştu.

Son sandalye dağılımına göre, 286 milletvekili bulunan AK Parti'de 54, 135 milletvekili bulunan CHP'de 16, 56 milletvekili bulunan HDP'de 23, 48 milletvekili bulunan MHP'de 4, 36 milletvekili bulunan İYİ Parti'de 2, 4 milletvekili bulunan TİP'te 1 ve DBP'de 1 kadın milletvekili yer alıyor.