Putin: Sovyetler Birliği'nin dağılması benim için bir trajediydi

“Sovyetler Birliği’nin dağılması Rusların çoğu gibi benim için de bir trajedi oldu" diyen Rusya lideri, "Tamamen farklı bir ülkeye dönüştük. Binlerce yıl içinde bir araya getirilmiş olan her şey önemli ölçüde kaybedildi” ifadelerini kullandı.

Rossiya 1'de yayınlanan 'Rusya-Modern Tarih' isimli film kapsamında röportaj veren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının kendisi için ne ifade ettiği sorusunu yanıtladı. Putin, “Sovyetler Birliği’nin dağılması Rusların çoğu gibi benim için de bir trajedi oldu. Peki Sovyetler Birliği’nin dağılması neydi? Bu, Sovyetler Birliği isimli, tarihteki Rusya’nın çöküşüydü” dedi.

Putin, dağılmanın hemen ardından 1990’lı yıllarda aslında ülkede bir iç savaş olduğunu, hem ekonomi hem de güvenlik güçleri ve silahlı kuvvetlerin tatmin edici düzeyde olmadığını belirtti. Putin, “Çok zorlu bir durum vardı. Bu ülkenin içerideki durumunu, onu oluşturan her şeyle ilgili bir şeydi. Ekonomi, güvenlik güçleri ve silahlı kuvvetler için de bu böyleydi. Bu aslında ülkede bir iç savaş olduğu konusuyla da ilgili bir şeydi” dedi.

O dönemde ülkenin topraklarının yaklaşık yüzde 40’ının yanı sıra aynı oranda üretim kapasitesi ve nüfusun da kaybedildiğini belirten Putin, “Tamamen farklı bir ülkeye dönüştük. Binlerce yıl içinde bir araya getirilmiş olan her şey önemli ölçüde kaybedildi” dedi.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte 25 milyon Rus vatandaşının bir anda kendisini yurtdışında, bağımsızlık elde eden eski Sovyet ülkelerinde bulduğunu söyleyen Putin, “Onlar (Bu ülkeler) için bu iyi, ancak sanırım arzuları dışında kendilerini yurtdışında bulmuş olanlar için kuşkusuz kötü. Dönmeleri, akrabaları ile bir araya gelmeleri imkansızdı. Kalacak yerleri yoktu. Bu hiç abartısız büyük bir insani trajedi” ifadelerini kullandı.

‘Volga aracımla yolcu taşıdım’

Putin, 1990’lı yıllarda herkes gibi birtakım zorlukları atlatmak durumunda kaldığını, Doğu Almanya'dan getirdiği Volga marka aracıyla yolcu taşıdığını söyledi. O dönemdeki zorlu günleri nasıl atlattığı sorusuna karşılık Putin, “Herkes gibi. Herkes gibi yaşıyordum ben de. Ancak bazen yolcu taşıyarak ek gelir elde etmem gerekiyordu. Yani özel araçla taksi şoförlüğü yaparak. Bundan bahsetmek hoş değil dürüst olmak gerekirse, ancak maalesef bunlar oldu” dedi. Yolcu taşımakta kullandığı aracın Volga marka aracı olup olmadığı sorusuna da Rus lider, “Elbette, zaten başka aracım yoktu” yanıtını verdi.

‘Rusya, 90’lı yıllarda egemenliğinin bir kısmını kaybetti’

Putin, “Rusya çok zayıf bir durumdaydı. Çeşitli mali araçlara, siyasi ve iç siyasi mekanizmalara bağımlı durumdaydı. Bu anlamda üzülerek Rusya’nın o zamanlar egemenliğinin önemli bir kısmını kaybetmiş olduğunu söylemek mümkün” dedi.

‘ABD istihbaratı her yere uzanıyordu’

ABD istihbaratından temsilcilerin 1990’lı yıllarda her yere ‘uzandığını’, hatta Rus nükleer kompleksindeki bazı şirketlerde dahi olduklarını belirten Putin, “O zaman bu konularda kararları ben vermiyordum, St. Petersburg’da belediye başkan yardımcısı olarak çalışıyordum ve bu kadar yüksek siyasetin içinde değildim. Ancak elbette her yere uzanıyordu. CIA’in kadrolu personeli olmasalar bile dışişleri bakanlığına, CIA’e burada yaptıkları çalışmalarla ilgili raporlar veriyorlardı” dedi. Bu kişilerin bir yerlere ulaşmak için çok becerikli olmalarına da gerek olmadığını kaydeden Putin, “Bir anlaşmamız vardı. Hükümetlerarası anlaşma imzalamıştık, bu çerçevede bazı nükleer şirketlerde ABD’li uzmanlar yer alıyordu. Bizim şirketlerimizdelerdi ve oralara her gün işe gider gibi gidiyorlardı” ifadelerini kullandı.

‘Rusya’nın çöküşü, Yugoslavya’nınkinden çok daha sert ve kanlı olurdu’

Putin, “Kesinlikle şunu söyleyebilirim ki, (Rusya’nın çökmesi halinde) çok kötü bir durumda olurduk, şimdi doğum oranının artırılması için değil hayatta kalmak için mücadele ediyor olurduk. Trajik Yugoslavya örneğinde yaşananlar, Rusya’nın başına gelseydi, - Rus insanının karakterini; sadece Rus değil genel olarak Rusya topraklarında yaşayan halkların karakterini gözü önünde bulundurarak söylüyorum- Rusya için sonuçlar, bununla yüzleşmek Yugoslavya’nın çöküşü neticesinde yaşananlardan çok daha sert ve kanlı olurdu” açıklamasını yaptı.

Putin, Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB) başındayken Batı’daki belli başlı güçlerin Rusya’nın çöküşü için çabaladığını kolaylıkla görebildiğini, bu güçlerin Rusya’da çalkantı için ellerinden geleni yapan ayrılıkçıları, çeteleri ve teröristleri doğrudan desteklediklerini ifade etti. Putin, “Bu benim için mutlak bir gerçekti” dedi.

Putin’e göre, Rusya’da, Kafkasya’da 1990’lı yıllarda görülen ayrılıkçılık sıfırdan ortaya çıkmadı. Tüm bunlar büyük ölçüde Sovyet döneminden kalan çetin mirasla, savaş sonrasında insanların zorunlu olarak yer değiştirmesiyle ilişkiliydi ve bunlar yurtdışındaki yıkıcı unsurlar tarafından kullanıldı.

Putin, “Kuzey Kafkasya, çeşitli terör oluşumları ve Ortadoğu’dan teröristlerle dolup taştı. Bu sebeple ülke içerideki siyasi, ekonomik ve toplumsal sorunların yanı sıra, uluslararası terör saldırganlığıyla, aslında çok kanlı ve haşin bir iç savaşla karşı karşıya kaldı” dedi.

‘Bölücüler, 1990’larda Rusya’yı sarsmak için her şeyi yapmıştı’

1990'larda bölücülerin Rusya'daki durumu sarsmak için her şeyi yaptıklarını, bununla birlikte Batı'daki bazı güçlerden destek aldıklarını söyleyen Putin, şöyle konuştu:

“FSB (Federal Güvenlik Servisi) direktörüyken bunu gördüm. Batı'daki belli başlı güçler Rusya Federasyonu'nun çöküşü için çabalıyordu. Rusya'yı sarsmak için her şeyi yapan bölücüleri, haydutları ve teröristleri doğrudan desteklediler. Ve bu benim için mutlak bir gerçekti.”

‘Avrupalı uzmanlar 90’larda ABD’li danışmanların Rusya’daki çalışmalarını eleştiriyordu’

Rus lider, “Daha sonra Avrupa'dan uzmanlarla çok konuştum ve onlar, Amerikalı danışmanlarımızın o zamanki faaliyetlerini çok eleştirdiler” dedi ve ekledi:

“Avrupalı uzmanlar, önerilen çözümlerin yanlış olduğunu düşünüyordu. Bu tartışılabilir, fakat her halukarda bu topluluğun çalışmasına eleştirel değerlendirme sadece şimdi değil, önceden de vardı ve bunu Rus gözlemciler veya Rus uzmanlar değil, Avrupalı uzmanlar yapardı.”

1990’lı yıllarda Rusya’da yüzlerce yabancının danışman olarak çalışmasında herhangi tuhaf ya da aşağılayıcı bir şey olmadığını anlatan Putin, “Yabancı uzmanların davet edilmesi, ülkede piyasa reformlarının yapıldığı o zamanlar olağan bir durumdu, olaylara hakim olan Rus uzmanlar neredeyse yoktu, teorisyenler vardı. Bu nedenle yabancı uzmanların davet edilmesi olağan bir şey” diye konuştu.

‘CIA çalışanı danışmanlık yaptı’

CIA’in kadrolu personelinin danışman olarak çalıştığını hatırlatan Putin, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Merak uyandıran bir durum, insanlar bunu biliyor. Muhtemelen, bu danışmanlar arasında bu türden birden fazla kişi olduğunu düşünüyorum. Fakat bir kişi kesin olarak vardı, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nda görevli, ülkesinin yasalarına göre ticari faaliyetlerde bulunma hakkına sahip olmayan bir subaydı. Yapsa da bunu yönetimine bildirmeliydi fakat yapmadı. Bir işle uğraştı, kâr elde etti, fakat bunu gizledi ve sonuçta mesele davayla sonuçlandı. Ve dava sürerken bu kişinin bizde danışman olarak çalıştığı sırada CIA’in kadrolu çalışanı olduğu anlaşıldı.”

‘Ukrayna, eski SSCB'nin varlıklarını Rusya'ya iade etme yükümlülüğünü hala yerine getirmedi’

Rus lider, bazı eski SSCB cumhuriyetlerinin, özellikle de Ukrayna’nın dış borçlarının Rusya tarafından ödenmesi karşılığında yapmaları gerektiği şeyi yapmadıklarını, dış varlıklarını henüz Rusya'ya devretmediklerini hatırlattı:

“1993 yılında, eski Sovyetler Birliği'nin dış varlıklarını bize devredecekleri öngörüsüyle tüm eski Sovyet cumhuriyetleri adına tüm borçlarını ödeme yükümlülüğünü üstlendik. Herkesin borcunu kapattık, ancak neredeyse hiç kimse bize dış varlık iade yükümlülüğünü yerine getirmedi. Örneğin, Ukrayna bunu hala yapmış değil.”

‘Rusya’nın 2000’li yıllarda dış borçlarını süresinden önce kapatmasının nedeni, egemenliğini güçlendirmek ve faizden tasarruf ederek kredi reytingini iyileştirmekti’

Putin, Rusya’nın 1990’larda oluşan dış borçlarını 2000’li yıllarda süresinden önce kapattığını, zira bu kararın hem ülkenin egemenliğini güçlendirdiğini, hem de faizlerden tasarruf edilerek kredi reytinginin iyileştirilmesini sağladığını anlattı.

Rus lider, “2000’den başlayarak adım adım ekonomideki durumu düzeltmeye başladık ve sonra, kredi yükümlülüklerimizi kapatmamız bir kenara, sözüm ona rezerv fonları oluşturmaya başladığımız bir durum ortaya çıktı” hatırlatmasında bulundu.

2005-2006 döneminde Rusya’nın o zamanki kur üzerinden yaklaşık 20 milyar dolarlık bir birikim oluşturduğunu burgulayan Putin, “Bu ciddi bir kaynaktı ve faizden tasarruf ettiğimiz için borçları zamanından önce ödemek faydalı oldu. Geri ödeme planına göre ödeseydik, 14 milyar dolar faiz ödemek zorunda kalırdık, böylelikle bu rakamı tasarruf ettik” diye konuştu.

Borçları zamanından önce kapatmanın ikinci nedeninin borçlardan kurtularak ülkenin egemenliğinin güçlendirilmesi olduğuna dikkat çeken Putin, “Üçüncüsü, bir ülkenin borçlarını ödeyebilme kabiliyeti, kredi notlarına yansır ve bu da çok daha uygun koşullarda borçlanmayı mümkün kılar” vurgusunu yaptı.

‘Nükleer silahlarda ABD ile eşitlik devam ediyor, fakat yeni silahlar konusunda Rusya lider durumda’

Rusya’nın nükleer silahlar alanında ABD ile eşitliğin devam ettiğini söyleyen Putin, fakat yeni silahlar konusunda Rusya’nın dünya lideri olduğunu vurguladı:

Rus lider, “Hem taşıyıcı, hem de savaş başlığı sayısında ABD ile yaklaşık eşitliği koruyoruz, fakat ileriye dönük geliştirilen silahlarda şüphesiz lider konumdayız. Ayrıca geleneksel olarak ordunun hizmetinde olan mevcut potansiyeli sadece modernize etmekle kalmayıp, yeni sistemleri de devreye alıyoruz. Bu bağlamda bu göstergeye göre bugün dünyada bir numara olduğumuzu güvenle söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.

‘Diğer ülkeler bir gün hipersonik silah elde edecek, fakat Rusya onlarla savaşabilecek’

Diğer ülkelerin bir gün şüphesiz hipersonik silahlara sahip olacağını, fakat o zamana kadar Rusya'nın bu tür füzelerle nasıl başa çıkacağını çoktan öğrenmiş olacağını ifade eden Putin, şöyle konuştu:

“Dünyanın önde gelen askeri devletlerin şüphesiz bugün Rusya'nın sahip olduğu silahlara sahip olacağını her zaman söyledim ve şimdi tekrar edebilirim. Hipersonik silahları kastediyorum. Fakat şimdilik, 2018’den bu yana hiç kimse böyle bir silah geliştirmedi. İleride geliştirilir. Ancak, bu silaha sahip olduklarında, yüksek bir olasılık payı ile bizim de bu silahla savaşmak için araçlarımızın olacağı gerçeğiyle ortaklarımıza hoş bir sürpriz yapacağımızı düşünüyorum.”