Altı muhalefet partisinin ‘güçlendirilmiş parlamenter sistem’ çalışması tamamlandı

Muhalefet partilerinin güçlendirilmiş parlamenter sistemine ilişkin çalışmasında sona gelindi. Metin genel başkanlara sunulacak.

Altı muhalefet partisinin ekimden bu yana üzerinde çalıştığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” (GPS) çalışması tamamlandı. Muhalefet temsilcilerinin çalışması 23 sayfadan oluşuyor. Üç temel bölüm halinde GPS önerisi bulunuyor.

Çalışmada “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesinde dikkat çeken bir karar alındı. Buna göre, “Meclis çoğunluk temelinde, hükümeti devirebilmek için” yeni başbakan ile birlikte “Bakanlar Kurulu’ndaki isimler üzerinde de uzlaşı sağlamak zorunda olacak”.

Cumhuriyet'ten Seda Güneysu'nun haberine göre, çalışmada ön plana çıkan bazı düzenlemeler özetle şöyle:

- İstikrarsız gensoru yok: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile kaldırılan denetim yollarından “gensoru”, muhalefetin çalışmasında dikkat çeken bir ayrıntıyla yer alıyor. Getirilen “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesi ile salt başbakanın değil, yeni Bakanlar Kurulu’nun oluşturulmasında da “uzlaşı” isteniyor. Buna göre, Meclis çoğunluk temelinde bir araya gelip hükümeti devirebilmek için yeni başbakan ile birlikte Bakanlar Kurulu üzerinde de “uzlaşı” sağlamak zorunda olacak. Yeni Meclis çoğunluğunu sağlayacak partiler de belli olacak. Örneğin, “a” partisi ‘b’ partisini hükümetten düşürmek isterse “Biz, ‘a’ partisi olarak ‘c’, ‘d’, ‘e’ partileri ile hükümeti kuracağız” demek zorunda kalacak. Geçmişteki parlamenter sistemde olduğu gibi Türkiye’de “hükümetsiz dönem” olmayacak. Hükümetler “kolay kurulacak ancak zor devrilecek”. Böylece de istikrar sağlanacak.

- YSK ikiye ayrılıyor: Yüksek Seçim Kurulu (YSK) “idari” ve “itiraz kurulu” olmak üzere ikiye ayrılacak. Böylece seçim dönemlerinde partilerden gelen itirazları karara bağlayan daire, idari karar alan daireden ayrılmış olacak.

- Mülakata ‘büyükelçi’ kriteri: Sözlü sınavlar kaldırılacak. Ana ilke yazılı sınav olacak. Ancak Dışişleri Bakanlığı’nın herhangi birini büyükelçi olarak ataması için sözlü sınav yapılmasına olanak tanınacak. Bu sınavın kayıt altına alınması zorunluluğu bulunacak. Sınava katılan kişi dava açtığında bakanlık kaydı davacıya vermek zorunda kalacak.

- MASAK yeniden: Yolsuzlukla mücadelede, Yolsuzluğa Karşı Devletler Topluluğu’nun (GRECO) tavsiye kararlarıyla uyumlu hale getirilecek. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) yeniden yapılandırılacak. Kamu İhale Yasası da yeniden düzenlenecek.

- Sektöre geçiş yok: EPDK gibi düzenleyici ve denetleyici kurumlar, şeffaf ve hesap verebilir olacak. Burada görev yapmış bir personelin, kurumdan ayrıldıktan sonra başka bir şirkette görev almasının önüne geçilecek. Örneğin, EPDK’de görevli bir personel, görevden ayrıldıktan sonra herhangi bir enerji şirketinin başına geçemeyecek.