Rus uzman: Putin'in Erdoğan hakkındaki övgü dolu sözleri bu yılki ilişkilerin de sembolü

Rusya Siyasi Araştırmalar Enstitüsü Direktörü, Duma eski milletvekili Sergey Markov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için kullandığı ‘sözüne güvenilebilecek biri’ ifadelerinin, 2021’de de Rusya-Türkiye ilişkileri için sembol niteliği taşıdığını söyledi.

Sputnik’e konuşan Markov, yılın ikili ilişkiler açısından nasıl geçtiği, hangi alanlarda etkileşimin arttığı ve hangi alanlarda fikir ayrılığı yaşandığı gibi konularda değerlendirmede bulunurken, gelecek yıl için tahminlerini sıraladı.

Markov, “2021 genel anlamda Rus-Türk ilişkileri bakımından istikrarlı ve sakin bir yıl oldu. İkili ticaret arttı, siyasi etkileşim gelişti, iki ülkenin devlet başkanları arasındaki ilişkiler güçlendi” dedi.

Rusya ile Türkiye arasındaki ekonomi alanındaki etkileşime değinen Markov, ilişkilerin gelişimine olumlu etkileri olan önemli projelerle ilgili konuştu.

İki ülkeyi birbirine sıkı sıkıya bağlayan önemli projeler olduğunu ve Akkuyu nükleer santrali projesine işaret eden Markov, “Türkiye için bu sadece bir nükleer santral projesi değil, bir sektörün inşası niteliğinde. Türkiye ekonomisi için nükleer santral işletimi, inşaatı ve nükleer enerji alanının geliştirilmesi için genel bir yapı oluşturuluyor” ifadelerini kullandı.

Markov, ABD’nin baskılarına rağmen Türkiye’nin Rus S-400 füze savunma sistemleri gibi Rus silahlarını satın alarak askeri gücünü ve egemenliğini güçlendirdiğini vurguladı.

‘Türkiye’nin AB gibi enerji konusunda endişe etmesine lüzum yok’

Üçüncü önemli bir proje olarak Türk Akım doğalgaz boru hattından bahseden Markov’a göre, bu projenin Türkiye’yi Avrupa Birliği pazarına enerji sevkiyatı bakımından en önemli merkezlerden biri haline getirdiğini ifade etti.

Markov, “AB’nin aksine, Türkiye’nin artık, hiç endişe etmesine gerek yok. Zira AB, ABD ile ilişkilerinde egemenliği üzerinde ısrarcı davranmadığı ve Türkiye’nin kurduğu gibi sağlam bir boru hattı sistemi kurmayı başaramadığı için büyük bir enerji krizi ile karşı karşıya” dedi.

Rusya’dan Türkiye’ye turist akışının da iki ülke arasındaki önemli bir işbirliği alanı olduğunu belirten Markov, her yıl milyonlarca insanın ülkeye geldiğini belirtti.

Markov, “Pandemi bile Rus turistlerin Türkiye’ye seyahat etmekten pek vazgeçiremedi. Rus turistler Türkiye’de kendilerini rahat hissediyor. Türkiye yönetimi de bunun için çok şey yapıyor” ifadelerini kullandı.

“Ekonominin yanı sıra 2021 yılında iki ülke arasındaki siyasi ilişkiler aktif şekilde gelişmeyi sürdürdü. Bu işbirliği en iyi düzeyde yürütülüyor” diyen Markov, Rusya ve Türkiye’nin bölgedeki durumu ve barış sürecini gözlemlemek için gerçekleştirmeye devam ettiği Dağlık Karabağ’daki ortak göreve işaret etti.

Markov, Suriye’de fikir ayrılıkları olmasına rağmen Moskova ve Ankara’nın İdlib’de ve Kürtlerin yoğunlukta olduğu kuzeydoğu bölgelerinde ortak bir temelde etkin bir şekilde hareket ettiğine dikkat çekti.

Libya’da da başarılı bir işbirliği yürütüldüğünü kaydeden Markov, burada da fikir ayrılıklarına rağmen ortak çabalar sayesinde seçimlere geçilebildiğini söyledi.

Markov, iki ülkenin yanı sıra Mısır, BAE ve başka ülkelerin de desteğiyle Libya’da barış ve refah için devletliğin yeniden tesis edilmesini umduğunu kaydetti.

‘Afganistan’da işbirliği olanakları var’

Markov, son zamanlarda iki ülke arasında Afganistan’da da işbirliği olasılığının doğduğunu kaydetti.

Markov, “Türkiye de Rusya da Afganistan konusunda aynı amacı güdüyor. Afganistan’da ülkenin normal biçimde gelişmesi, Taliban yönetiminin radikal değil İslam’ın ılımlı yorumuna uygun politika yürütmesi için barışın gelmesini sağlamak istiyor. Bu anlamda Taliban için Türkiye’deki İslam yorumu iyi bir örnek teşkil edebilir. Rusya ve Türkiye için ayrıca Afganistan topralarından terörün başla yerlere sıçlamaması ve bu ülkeden uyuşturucu kaçakçılığının da yapılmaması önemli” dedi.

Liderler arasındaki yapıcı etkileşime de değinen Markov, “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasındaki ilişkiler her zaman olduğu gibi zorlu fakat çok iyi. 2021 yılında liderler arasında pandemiye rağmen birkaç toplantı gerçekleştirildi, bu görüşmeler dostane ve saygılı bir atmosferdeydi. Putin’in (2020’deki sene sonu basın toplantısında) Erdoğan için, ‘sözüne her daim güvenilebilecek gerçek bir erkek’ tanımlamasını yapması, ilişkilerin karakterini ortaya koyuyor. Putin’in Erdoğan hakkında söylediği bu sözlerin, Rusya ve Türkiye’nin 2021’deki ilişkileri için de sembol niteliği taşıdığını söyleyebiliriz” dedi.

‘Rusya ve Türkiye zor zamanlardan geçiyor’

Markov, Rusya ile Türkiye’nin şu anda zor zamanlardan, ciddi testlerden geçtiğini, ancak karşılıklı destek sayesinde ülkelerin bu testlerden daha güçlü ve daha dost olarak çıkacağını kaydetti.

Markov, şunları söyledi:

“Türkiye’de bir önceki belediye seçimleri muhalefetin etkisinin arttığını gösteriyor. Ekonomi politikası da Türk Lirasındaki önemli değer kaybı nedeniyle çarpıcı şekilde değişti. Rusya da zor bir pandemi döneminden geçiyor. Ayrıca NATO ve ABD’ye güvenlik garantileriyle ilgili teklifler sundu. ABD ve birçok NATO ülkesi bu teklifleri ultimatom olarak değerlendirdi. 12 Ocak’ta Rusya-NATO Konseyi’nin üst düzey toplantısı gerçekleştirilecek. Yapıcı kararlar alınabilir de alınmayabilir de. Bir anlaşmaya varılamaması durumunda Rusya, kendi başına askeri ve askeri-teknik yöntemlerle kendi güvenlik garantisini sağlamak zorunda kalacak. Bu da Rusya ile Batı arasındaki ilişkilerde ciddi bir krize yol açabilir. Böylelikle Rusya ve Türkiye 2022’ye daha dramatik olaylar ve deneyim olasılıkları eşliğinde gidiyor. Bu olayların doğrudan birbirleriyle bir bağlantısı yok. Ancak Rusya ve Türkiye, iki güçlü Avrasya ülkesi olarak, birbirlerine destek sunarak bu dramatik değişik dönemini kolaylıkla atlatacak ve bu dönemden daha güçlü, sağlamlaşmış ve daha dost olarak çıkacaktır.”