Erdoğan: Bosna Hersek'teki krizin aşılması için uluslararası camia birlikte hareket etmeli

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic'le, "Boşnaklar, Hırvatlar ve Sırplar olmak üzere üç lideri bir araya getirelim ve bu işi başaralım. Bu karara vardık" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde baş başa yaptıkları görüşmenin ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Oturumu'nun ardından çeşitli anlaşmaların imza törenine geçildi.

İmzaların atılmasının ardından iki Cumhurbaşkanı ortak basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic'i ve heyetini Üçüncü Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı dolayısıyla Ankara'da misafir etmekten memnuniyet duyduğunu belirtti.

Sırbistan ile ilişkilerin mükemmel seviyede olduğunu vurgulayan Erdoğan, Vucic ile ikili gerçekleştirdikleri görüşmede, iş birliğinin geldiği aşamayı kapsamlı bir şekilde ele aldıklarını, gelecek dönemde atılacak adımlar üzerinde durduklarını aktardı.

Görüşmede, başta Balkanlar olmak üzere bölgesel ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunduklarını dile getiren Erdoğan, "2021 ilişkilerimiz açısından müstesna bir yıl oldu. 1 Eylül'de Yeni Pazar Başkonsolosluğumuzu açtık. Böylece Yeni Pazar'da başkonsolosluk açan ilk ülke olduk. Bu sene inşallah Niş'te de bir konsolosluk ofisi açacağız" ifadelerini kullandı.

Sırbistan'ın ise Alanya ve Bursa'da ihdas edilenlerle Türkiye'deki fahri konsolosluk sayısını 5'e çıkardığını belirten Erdoğan, koronavirüs salgınının olumsuz etkilerine rağmen iki ülke arasındaki ticaret hacminin rekor kırmaya devam ettiğinin altını çizdi.

"Geçtiğimiz yıl yüzde 34'e yakın bir artışla bu rakamı 2 milyar dolar seviyesine taşıdık. Hedefimiz 5 milyar doları yakalamaktır" diyen Erdoğan, şunları kaydetti:

"Bu doğrultuda atacağımız ortak adımları Sayın Cumhurbaşkanı ile değerlendirdik. Önümüzdeki dönemde icra edilebilecek müşterek projeler hakkında fikir teatisinde bulunduk. Sırbistan'ın başarıyla yürüttüğü kalkınma hamlesine Türk firmalarının katkı sunması bizleri ziyadesiyle memnun ediyor. Bugün 1300'den fazla Türk şirketi Sırbistan'da faaliyet gösteriyor ve yaklaşık 8 bin kişiye istihdam sağlıyor. Yatırımlarımızın toplam değeri son 10 yıl içerisinde 1 milyon dolardan 250 milyon dolara yükseldi. Müteahhitlerimiz Sırbistan'da bugüne kadar 823 milyon dolar değerinde 45 projeye imza attı. Müteşebbislerimize verdiği samimi destekten dolayı değerli dostuma teşekkür ediyorum. Türkiye olarak biz de ülkemizde yatırım yapmak isteyen Sırp yatırımcılara gereken her türlü yardımı sağlamaya devam edeceğiz. İlgili kurum ve kuruluşlarımız da Sırbistan'daki faaliyetlerine hız kesmeden devam ediyor."

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Türkiye olarak biz de ülkemizde yatırım yapmak isteyen Sırp yatırımcılara gereken her türlü yardımı sağlamaya devam edeceğiz https://t.co/uzNrG960eE pic.twitter.com/mQ14OkxCZc

— Sputnik Türkiye (@sputnik_TR) January 18, 2022

'Güçlü ve kararlı bir şekilde teyit ettik'

TİKA'nın bugüne kadar Sırbistan'da 323 proje ve faaliyet gerçekleştirdiğini aktaran Erdoğan, Belgrad'daki Yunus Emre Enstitüsü tarafından 2 bin 500 kişiye Türkçe kursu verildiğini söyledi.

Erdoğan, iki ülke arasındaki seyahatlerin ve turist sayılarının da artış gösterdiğini belirterek, Anadolujet'in aralık ayında Ankara-Belgrad seferlerini başlattığını, Air Serbia'nın da bu yıl Niş ve Kraljevo'dan İstanbul'a uçuşlarını devreye aldığını, böylece Sırbistan'daki 3 havalimanından da Türkiye'ye doğrudan seferler gerçekleştirildiğini anımsattı.

Bu seferlerin sadece turizme değil, ticarete de ciddi katkılar sağladığını vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Tüm bu gelişmeler, ilişkilerimizin yoğunluğunun somut göstergeleridir. Görüşmemizde, Balkanlar'ın barış ve istikrarına atfettiğimiz önemi güçlü ve kararlı şekilde bir kez daha teyit ettik. Bosna Hersek'te süren siyasi kriz konusunda görüş alışverişinde bulunduk. Sırbistan'ın, Bosna Hersek'in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği destek, bölgemizin barış ve istikrarı bakımından çok önemlidir. Bosna Hersek ile ilgili krizin aşılması için uluslararası camianın birlikte hareket etmesine ihtiyaç duyulduğu da aşikardır. Tüm tarafların Bosna Hersek'in toprak bütünlüğünü zedeleyici adımlar atmaktan imtina etmeleri ve sorumluluk bilinciyle davranmaları şarttır. Türkiye olarak Balkanlar'da gerilimin azaltılması için elimizden gelen çabayı göstermeye devam edeceğiz."

Erdoğan, konsey toplantısının ülkeler ve bölge için hayırlara vesile olmasını dileyerek, Vucic ve heyetine ziyaretleri için teşekkür etti.

'Üç lideri bir araya getirelim ve bu işi başaralım'

Erdoğan, Bosna Hersek'teki durumla ilgili bir soru üzerine, "Dayton Anlaşması'nın kabul edilebilir, kabul edilemez yönleriyle hepsi bir tarafa, fakat buradaki üçlü yapının Bosna Hersek'in toprak bütünlüğü üzerindeki yaklaşımı büyük önem arz ediyor. Buradaki sıkıntıları giderebilmek için de gerek değerli dostum Vucic, gerekse bizler elimizden gelen gayreti gösteriyoruz, göstermeye devam edeceğiz" diye konuştu.

Sırbistan'da yakın zamanda yapılacak seçimlerin ardından Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi'nin üç liderinin bir araya getirilmesi ve liderlerle bir toplantı yapılmasını istediklerini belirten Erdoğan, bu toplantıyla özellikle Bosna Hersek'in toprak bütünlüğünü sağlamak için adımlar atmayı arzuladıklarını ifade etti.

Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Hele hele şu anda özellikle yapılmakta olan otoban çalışmaları ve bu çalışmalar üzerindeki nüans farkları diyebileceğimiz bazı hissi yaklaşımlar var. Bu hissi yaklaşımları eğer bir kenara koyar da burada gerçekten ideal olan yaklaşımı yakalarsak ki buna biz birlikte yardımcı olalım istiyoruz. Birlikte yardımcı olmak suretiyle gerek Bosna Hersek'teki yaklaşımda Boşnaklar, gerek Hırvatlar gerekse Sırplar olmak üzere üç lideri bir araya getirelim ve bu işi başaralım. Bu karara vardık. İnşallah seçimin ardından bu buluşmayı sağlayacağız. Bu buluşma belki Belgrad’da olur belki İstanbul'da olur. Bu adımı da inşallah süratle atalım diyoruz. Bu konuda mutabıkız."

'Hedef, olumlu yaklaşımlarla bir yere varmak'

Bir gazetecinin, "Amerika, içinde İsrail ve Yunanistan'ın da olduğu Doğu Akdeniz'deki doğal gaz projesinden desteğini çektiği açıkladı. Olası bir ittifak oluşumunda Türkiye'nin rolü ne olur ve Türkiye İsrail ile önümüzdeki dönemde nasıl bir diyalog süreci oluşturabilir?" sorusuna Erdoğan, "Bu konu Arnavutluk'ta da açıkladığım gibi aslında bana göre Amerika'nın geri çekilme kararı, maliyet analizlerinden sonra kendileri için fayda görmediler. Fayda görmedikleri için de Doğu Akdeniz'deki bu çalışmalardan geri çekilme kararı aldılar" yanıtını verdi.

Erdoğan, İsrail ve Türkiye arasında nasıl bir diyalog süreci oluşabileceğine ilişkin olarak da şu değerlendirmelerde bulundu:

"Geçmişte Berat Bey'in Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olduğu zaman İsrail ile görüşmeler yapılıyordu ve bu görüşmelerde de İsrail, buradan çıkacak gazla ilgili olarak Türkiye üzerinden bunun Avrupa'ya götürülmesi konusunda belli bir hedefe varılmıştı. Şu anda bunu yine gerçekleştirebiliriz.

Şu anda Cumhurbaşkanı Sayın Herzog ile yapmakta olduğumuz görüşmeler var. Belki Sayın Herzog'un Türkiye'ye bir ziyareti olabilir. Bu arada Başbakan Sayın Bennett'in bu noktalarda yine bazı olumlu yaklaşımları var. Hedef, olumlu yaklaşımlarla bir yere varmak. Bu olumlu yaklaşım kazan kazan esasına dayalı olduktan sonra biz Türkiye olarak elimizden geleni yaparız."

Her şeyden önce siyasetçi olduklarını ve siyasetçiler olarak kavga değil barış içinde var olduklarını vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:

"Barış için ne gerekiyorsa, eğer bu konuda petrol barışın bir aracı olacaksa bunu kullanırız ama barışın aracı olmayacaksa tabii ki karar her ülkenin kendine aittir.

Boşuna biz şu anda sondaj gemilerini ve sismik araştırma gemilerini almadık. Şu anda 4 sondaj, 2 sismik araştırma gemimiz, bütün bunlar Karadeniz ve Akdeniz'de çalışmaları yapacaklar ve tüm bu çalışmalarla beraber de milletimize, bölgeye inşallah imkanlar sağlamanın gayreti içerisinde olacağız."

Geçmişte bunun çilelerinin çok çekildiğini ifade eden Erdoğan, "Böyle dünya size istediğiniz zaman isteğiniz yerde ne sismik araştırma gemisi verir ne sondaj gemisi verir, yok böyle bir şey. Ama şimdi elimizde artık en modern şekilde bu çalışmaları yapabilecek bu gemilerimiz var. Yine aynı şekilde bu çalışmaları yapabilecek güce ve imkana sahip yetişmiş elemanlara sahibiz" diye konuştu.

Karadeniz'de çalışmaların yürütüldüğünü anlatan Erdoğan, Akdeniz'de de istenilen anda çalışmaların bu ekipmanlarla yürütüleceğini bildirdi.

Vucic: Bütün bölgesel konularla ilgili ortak bir çözüm bulmaya çalıştık

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, yaptığı ev sahipliği dolayısıyla Erdoğan'a teşekkür ederek, ilerleyen aylarda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Belgrad'da ağırlamak istediklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmelerde uluslararası, bölgesel birçok önemli konuyu ele aldıklarını belirten Vucic, "Bütün bölgesel konularla ilgili ortak bir çözüm bulmaya çalıştık. Sayın Cumhurbaşkanı'nın dediği gibi istikrar ve güvenlik son derece önemli. Çünkü istikrar sağlayabilirsek orada (Bosna Hersek) çok önemli. Oradaki durumu anlamamız lazım" ifadelerini kullandı.

Vucic, Sırbistan olarak ülkeleri geçmişe değil geleceğe doğru götürmek gerektiğini düşündüklerini vurgulayarak "İstikrar ve güvenlik çok önemli. Tabii ki geçmişi bilmemiz çok önemli. Onlardan öğüt almamız çok önemli. Onu araştırmamız da çok önemli. Fakat kendi ellerimizle çok farklı ve daha iyi bir geleceği oluşturmalıyız." diye konuştu.

İlerleyen dönemde işleri en iyi şekilde devam ettireceklerini düşündüklerini kaydeden Vucic, "En yakın dönemde Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ı bekliyoruz." dedi.

Türk şirketlerin yatırımlarını memnuniyetle karşılıyoruz

Vucic Türk şirketlerinin, Sırbistan'daki yatırımlarını büyük bir memnuniyetle karşıladıklarını aktararak, Türk şirketlerin yatırımlarıyla Saray Bosna, Banja Luka ve Belgrad'ı birbirine bağlayan otoyolun 19 kilometresinin tamamlandığına dikkati çekti.

Belgrad'da Sava Nehri üzerinde bir de köprü yapıldığına işaret eden Vucic, "Bunu da Türk şirketi yapıyor. Yakında benim çok değerli dostum Erdoğan’ı orada karşılayacağız. Orada birlikte olacağız. Ne kadar işlerin ilerlediğini hep birlikte göreceğiz. Geçen dönem de Novi Pazar-Tutin yoluna bakmıştık. O da 22 kilometrelik bir yol. Çok önemli o bölge için." diye konuştu.

Vucic, birçok yeni projenin gündemlerinde olduğunu ve bunlar üzerinde ilerlemelerin kaydedileceğini vurgulayarak, özellikle enerji kaynaklarının nereden alınabileceği hususuna odaklanacaklarını aktardı.

Bu görüşme dolayısıyla Türkiye ile Sırbistan arasında eğitim ve kültür alanlarında mutabakat zaptları imzalandığını anımsatan Vucic, Sırbistan'daki iki şehirden İstanbul'a seferlerin yapılacağını ifade etti.

Vucic, Belgrad ile Ankara arasında yapılacak hava yolu seferleriyle de Türk iş adamlarının Sırbistan'a gitmesinin kolaylaşacağını aktararak, seferlerin açılması dolayasıyla müteşekkir olduğunu dile getirdi.

İki ülke arasındaki hava yolu seferleriyle Sırbistan halkının sadece İstanbul'u değil Ankara'yı da görme fırsatı yakalayacağına dikkati çeken Vucic, "Çünkü Ankara da çok önemli bir şehir, çok güzel bir şehir. Burada yaşayan insanların Belgrad'a gelip o güzel nehirleri görmeleri önemli. Hem Karadeniz hem de Akdeniz'i bizim insanlarımızın görmeleri lazım." ifadelerini kullandı.

​​