Prof. Dr. Yaşar: Çöl tozu tabakası koronavirüsün havada kalış süresini artırıyor

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü öğretim üyesi ve iklim bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, mart sonu, nisan başında Sahra Çölü'nden gelen ve Türkiye'de etkili olan toz tabakasının, koronavirüsün havada kalış süresini artırdığını belirtti.

Türkiye'nin Kuzey Afrika'dan gelecek çöl tozunun etkisi altına gireceğinin tahmin edilmesinin ardından DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü öğretim üyesi ve iklim bilimci Prof. Dr. Doğan Yaşar, konuyla ilgili açıklama yaptı. Geçmiş yıllara yönelik hazırladığı veriler üzerinden değerlendirme yapan Prof. Dr. Yaşar, uyarılarda bulundu. Bugünlerde yoğun olan çöl tozlarının yaşam için önemini de vurgulayan Yaşar, "İçinde tabakalı silikat barındırır. Her yıl yaklaşık 2 milyar ton toz, çöllerden kalkarak dünyayı gübreler. Sonuç olarak verim artışına neden olur. Ne kadar çok çöl tozu gelmişse o kadar ürün artışı olur. Çöl tozunun geldiği mart sonu ve nisan başı itibarıyla doğa uyanır. Bu da muhteşem bir tarımsal ve biyolojik zenginlik yaratır ancak çöl tozu virüsler için çok iyi barınacak ortam da sağlar. Tabakalı silikat normalde havada çok az oranda bulunur ancak çöl tozlarının taşındığı zaman bu oran artar. Hapşırdığınız zaman normalde 3 saniyede virüs aşağı inerken, tabakalı silikatın yoğun olduğu çöl taşınımının olduğu dönemde virüs birkaç saat askıda kalır. Dünya Sağlık Örgütü'nün çalışmalarında bu ortaya konmuş durumda" dedi.

'Son 2 yılda nisan ayında vaka rekoru kırıldı'

Pandeminin başladığı ilk dönemden başlayarak veriler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Yaşar, "2020 yılında Sahra Çölü'nden taşınan tozlar, mart sonu ve nisan başı ülkemize gelmeye başladı. O dönem vatandaşlarımızı uyardık. Tehlikeli bir durum olduğunu ifade ettik. 2020 Nisan'da Covid-19'da rekor kırıldı. O zamanki rakamlara göre yaklaşık 5 bin kişide hastalık tespit edildi. O dönemin rekor sayısıydı. 2021 yılında da uyardık. 14 Nisan'da vaka sayısı 63 bin kişiyle rekor kırıldı. Günümüze geldik. Yine çöl tozları ülkemize geldi. Bahar sıcaklığı başladı. Yine aynı olay gerçekleşecektir. Virüsün yayılması için ortam çok müsait" diye konuştu.

Geçen hafta gökyüzünün kızıla döndüğünü de hatırlatan Yaşar, "Afrika'dan yaklaşık 3 milyon kilometrekarelik alanı kaplayan bir çöl tozu kitlesi Avrupa'ya gelmişti. Oradan da bize doğru hareketlenmişti. Biz o tozları, gökyüzünde kızıllık olarak görmüştük. Geçen salı gününden itibaren çöl tozları çevreye yayıldı. Pazara kadar da sürecek. 6 ile 7 gün kuluçkalama dönemini sayarsak nisanın birinci haftası ya da ikinci haftasında virüste yine bir artış söz konusu olacaktır. Bu dönemde bahar alerjisi de bu tozlar nedeniyle ortaya çıkacak. Bu nedenle Mart 15'ten Nisan 15'e kadar partikül tutucu maske takılmalı. Covid-19 için tehlikeli dönem. Herkes maskesini taksın. Kapalı ve kalabalık ortamlardan mümkün olduğunca uzak durulmalı" dedi.