‘Avrupa’da kısa veya orta vadede Rus enerji kaynaklarının sıfırlanması mümkün değil’

Rusya’nın Donbass operasyonunu başlatmasının ardından gelen yaptırım dalgası, Avrupa’nın ülkeden petrol ve doğalgaz alımına henüz uğramadı. Bu konu hakkında birlik sağlayamayan Avrupa’nın, Rusya’yı tamamen tecrit etmesi mümkün mü? Konuyu Sputnik’e değerlendiren ekonomi yazarı Erçin’e göre bu, kısa ve orta vadede mümkün değil.

“Rus enerji kaynaklarının reddedilmesi, tüm üretim ve tedarik zincirini çökertebilir.”

Bu sözler, Alman kimya şirketi Covestro Genel Müdürü Markus Steilemann’a ait. Ukrayna’dan defaatle gelen ‘Rusya’dan petrol ve doğalgaz ihracatını yasaklayın’ talebine rağmen, Avrupa Birliği Rusya’ya sadece kademeli kömür ambargosu uyguluyor. Birlik içinden Rusya’nın enerji kaynaklarına karşı yaptırım kararı sesleri çıkıyor ancak bu konuda bir birlik sağlanamıyor. Zira, Avusturya Başbakanı Karl Nehammer, Berlin, Budapeşte ve Viyana'nın Rus gazına ambargo koyulmasına karşı olduğunu da açıkladı.

Avrupa Rusya’dan ne kadar enerji ithal ediyor?

Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, 2021'de ise Avrupa Birliği, Rusya'dan 155 milyar metreküp doğalgaz ithal ederek AB gaz ithalatının yaklaşık yüzde 45'ini ve toplam gaz tüketiminin yaklaşık yüzde 40'ını oluşturdu. Almanya ithal ettiği doğalgazın neredeyse yarısını Rusya’dan alırken, Macaristan’da bu oran yüzde 40. Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Rusya’nın bu konuda en büyük alıcısı Avrupa Birliği. Rus petrolüne en fazla bağımlı olan ülkeler ise başta Almanya olmak üzere Drujba petrol boru hattı güzergahındaki ülkeler.

Ancak Avrupa ile Rusya arasındaki ticareti yalnızca enerji kaynakları oluşturmuyor. Rusya aynı zamanda dünyanın en büyük buğday ihracatçısı ve birçok Avrupa ülkesi gübre arzının yarısından fazlası için Rusya'ya güveniyor. Avrupa’nın Rusya’nın Donbass operasyonu sonra yaptırımlara maruz bıraktığı ülkeyi tamamen dışlaması mümkün mü? Ekonomi yazarı gazeteci Recep Erçin Sputnik’e değerlendirdi.

‘Avrupa’da kısa veya orta vadede Rus enerji kaynaklarının sıfırlanması mümkün değil’

Erçin’e göre bunun olması kesinlikle mümkün değil. Erçin “Kısa vadede Rusya’dan sağlanan enerji kaynaklarına ve tedariğe olan ihtiyaç azaltılabilir, bu zor ama yapılabilir. Ama kısa ve orta vadede sıfırlanması mümkün değil” ifadelerini kullandı. Rusya’nın kendisine uygulanan yaptırımlara karşı tedbir aldığını hatırlatan Erçin “Bu tedbirler otomotivde çip krizini artırabilir. Çip üretimindeki bazı ham maddeler Rusya tarafından da tedarik edilyor. Ukrayna tarafından da tedarik ediliyor. Bunların tedariğinde de kırılma olması dünya piyasalarını etkilemiş durumda” dedi.

‘Rus doğalgazına yaptırım gelmesi durumunda Avrupa sanayisine kesintiler başlar’

Rusya’nın petrol ve doğalgaz ticaretine yönelik bir yaptırım gelmesi durumda neler olabileceğini değerlendiren Erçin “Bu kış Rusya’dan gelecek gazın Avrupa’nın yaptırımları yüzünden ciddi oranda kesilmesi ve buna yeterli alternatif bulunamaması durumunda Türkiye’nin bu kış yaşadığı sanayide gaz kısıtlamasına gitme durumunu Avrupa ülkeleri de yaşayacaktır, bu kaçınılmaz. Cezayir, Katar ya da Amerika tarafından bir tedarik bulundu diyelim, kışın soğuk geçmesi gibi ilave gaz ihtiyaçlarında yine karşılarına bu durum gelecektir. Aslında bence tüm kara Avrupasının istediği Ukrayna bir an önce barış tesis edilmesi. Rusya da bunu istiyor, görüyoruz. Ama özellikle ABD ve İngiltere’nin başını çektiği Avrupa Birliği’ndeki memurlar, siyasetçi diyemeyiz onlara Amerika’nın memurları konumundalar, Borrel başta olmak üzere Rusya’ya karşı yaptırımlarda çok daha şahin davranıyorlar. Çünkü uygulamaya koymak istediği, başka bir plan olduğu görülüyor. Ben onların petrol ve gaz fiyatlarının yüksek olması belli ki işlerine geliyor” diye konuştu.

‘Almanya en büyük petrokimya üreticilerinden, hammaddeyi Rusya’dan alıyorlar’

Alman sanayicilerinin Rusya’dan gelen doğalgazın kesilmesi konusunda endişe yaşadığını aktaran Erçin “Almanya dünyanın en büyük petrokimya üreticilerinden biri. Bu petrokimya üretimini Rusya’dan gelen petrol ve türevleri, doğalgaz ile üretiyor, hammaddeyi Rusya’dan alıyor. Bu yaptırımlarla aynı petrokimya sanayisinin dibine dinamit döşüyorsunuz. Almanya ciddi bir sıkıntı yaşayacak. Alman yetkilileri bunu biliyorlar, ama yaptıkları bu 180 derece dönüş neden kaynaklanıyor, bunu düşünmek lazım. Fransa’da da seçimler var. 24 Nisan’da yapılacak 2. tura Le Pen ve Macron kaldı. Burada Le Pen’in Rusya söylemleri çok enteresan. Mevcut Fransa hükümetinden daha fazla Rusya’yı anlayan bir söylem çıkıyor oradan. Avrupa’da da bir şeyler değişiyor. Bu yaptırımların Avrupa ekonomisine ve raflarına yansıması konusunda toplumda ‘Rusya’dan kopalım’ havası yaratılıyor ama asıl mesele fosil yakıtlardan bağımsızlık ve yerli kaynaklara yönelim isteği var. Ancak bu da kısa vadede mümkün değil” ifadelerini kullandı ve ekledi:

‘Küresel enerji krizi aslında Batı’nın kendi kendine icat ettiği bir durum’

“Bugün Almanya’nın tüketici enflasyonu yüzde 8’lere çıktı. Buradan enerji fiyatları etkisini çıkardığınızda yüzde 3’lerde, kabul edilebilir seviyelerde. Demek ki bugün içinde yaşadığımız küresel enerji krizi aslında Batı’nın kendi kendine icat ettiği bir durum. Bu da tüm dünyadaki petrol ve gaz fiyatlarının yüksek olması bundan önce mümkün olmayan yatakların mümkün hale gelmesini sağlıyor. Petrokimya üreticilerine daha çok imkan tanıyor. Ama Rusya Avrupa’ya satamadığı gazı Asya’ya satma konusunda daha çok işbirliği yapacaktır. Fakat bugün Avrupa Rusya’yı cezalandırırken, yarın Rusya Avrupa’yı cezalandırmak istediğinde ne sonuçlar doğacak, bunu düşünmek gerekiyor şimdiden.”

“Yaptırımların Rusya’ya da zararı olacaktır. Rusya’nın enerji konusundaki süper güç konumunda sarsılma olacaktır ancak bunun Avrupa refahına yansıması çok daha sert olacaktır” diyen Erçin, “Rus halkı bu tip konulara dirençli, Türkiye’nin enflasyona dirençli olması gibi. Bugün Avrupa’da yüzde 60 enflasyon olduğunu düşünebiliyor musunuz? Sokaklara dökülürler. Türkiye dirençli, Rusya yaptırımlara da kuşatmalar da dirençli. Bence şu anda Avrupa’da herkes bir an önce barışın tesis edilmesini istiyor ama Rusya lehine ama aleyhine. Çünkü bunun Avrupa sanayisine ciddi etkileri olacak. Bunun Türkiye’ye de etkisi de olacaktır” dedi.

‘Rusya’yı İran gibi tecrit edemezler, NATO’nun saldırganlığı dünyaya enerji krizi yaşatıyor’

Tedarik zincirinin kırılmasının ve tüm dünyada artan enflasyon oranlarının NATO’nun saldırgan politikalarından kaynaklandığını vurgulayan Erçin “Rusya’yı İran gibi tecrit edemezler, bu mümkün değil. Rusya çok büyük bir coğrafya, dünyanın en ülkesi. Dünyanın en zengin fosil yakıtlarına, madenlerine sahip bir coğrafya. Rusya sadece Avrupa’ya enerji satmıyor ve Rusya sadece Avrupa’dan ibaret değil. Büyük şehirleri orada evet, ama bir de Rusya’nın Pasifik’e açılan Vladivostok tarafı var. Rusya sadece Baltık Denizi’ne açılmıyor. Rusya’nın coğrafi olarak alternatifi daha fazla. Biraz daha zor ve maliyetli olacaktır, sonucu Rus halkının ne kadar dirençli olması gösterecektir. Herkes Rusya’yı saldırgan olarak gösteriyor ama saldırgan olan NATO. Bunu Batı’nın, Atlantikçilerin görmemesini anlarım ama ben Türkiye’de yaşayan bir Türk vatandaşı olarak NATO’nun Rusya’ya karşı saldırganlığını görebiliyorum. NATO’nun saldırganlığı şu anda dünyaya enerji krizi yaşatıyor. Bu enerji krizini Batı çıkardı” dedi ve ekledi:

“Bugün, Avrupa’nın de Türkiye’nin de dünyanın da enflasyonun müsebbibi NATO’nun saldırgan politikalarıdır. Sadece Rusya’dan ibaret değil, Libya’ya, Suriye’ye, Irak’a, Afganistan’a saldırdılar. Arap Baharı’nı çıkardılar. Venezuela’yı baskı altında tutuyorlar. İran’ı ablukaya almış durumdalar. Tüm bunları düşününce, dünyadaki tedarik zincirinin kırılması NATO’nun, Amerika’nın saldırgan politikalarıdır. Bunu görmemek için kör olmak lazım. Dünyadaki enflasyonun sebebi NATO’nun saldırgan politikalarıdır. Tedarik zincirinin kırılması da dünyadaki ticari kutuplaşma. Çin Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre yapalım diyor, Amerika da kendi koyduğu kurallar artık kendi sömürüsüne yaramadığı için ‘gümrük duvarlarını yükselteceğim, ticaret savaşı başlatacağım, senden mal almayacağım’ diyor.”