Polonya'nın 'Norveç, Ukrayna krizinden gelen petrol kârını paylaşsın' talebi Oslo'yu karıştırdı

Polonyalı gençlik örgütleriyle buluşmasında "Ukrayna krizi sayesinde artan enerji gelirini paylaşması için Norveç'e mektup yazın" çağrısında bulunan Başbakan Morawiecki'ye Oslo'dan yanıt geldi: "Gelirler Varlık Fonu'na ait. Biz de zordayız." Talep, Ukraynalı sığınmacılardan rahatsız Polonyalıların öfkesini başka yöne çekme çabası olarak yorumlandı.

Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar yüzünden enerji fiyatları rekor üstüne rekor kırarken, Rusya karşıtı kampın en yüksek sesi Polonya'nın Norveç'in artan petrol gelirlerini Ukrayna ve Ukrayna krizinden etkilenen ülkelere vermesini istemesi, Oslo'da tartışma yarattı.

'Bu aşırı kâr normal değil, doğru değil, adil değil'

"Norveç, Ukrayna’daki olaylarla ortaya çıkan durumdan dolaylı olarak avantaj sağlıyor. 5 milyonluk küçük Norveç devletinin petrol ve doğalgazda son yılların ortalamasını aşan kârları 100 milyar euroyu geçiyor. Bu normal değil, doğru değil, adil değil" diyen Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki'nin "Bu aşırı, devasa kârları derhal paylaşmalılar" talebine, Norveç hükümetinden ret cevabı geldi.

Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Eivind Vad Petersson, Norveç petrol ve gazından elde edilen gelir artışının esas olarak gelecek nesiller için Varlık Fonu'na gittiğini söyledi.

'Yüksek elektrik ve benzin fiyatları bizi de vuruyor'

"Ukrayna çatışmaları sonucunda petrol ve gaz gelirleri artmış olsa da, fonun değeri yeni yıldan bu yana yaklaşık 550 milyar kron (yaklaşık 57 milyar dolar) düştü. Borsadaki düşüş ve diğer etkenler bunda rol oynadı" diyen Vad Petersson, "Aynı zamanda yüksek elektrik ve benzin fiyatlarından Norveç ekonomisi ve Norveçli tüketiciler de olumsuz etkileniyor" vurgusunu yaptı. Dışişleri Müsteşarı, Norveç'in Ukrayna'yı desteklediğini ve buna devam edeceğini sözlerine ekledi.

Norway responds to Polish demand for shared energy revenues

Norwegian people and their economy are also suffering from soaring oil and gas prices, Oslo sayshttps://t.co/IONg6LNwgR pic.twitter.com/26yFEctpvz

— RT (@RT_com) May 23, 2022

Gelecek nesiller için 1 trilyon dolarlık fon

1990'dan itibaren ülkenin petrol ve gaz üretiminin getirisiyle yabancı ülkelerin hisse senetleri, tahvil ve emlak piyasalarına yatırım yapan Norveç Varlık Fonu'nun gelirlerinin çok az bölümü hükümet tarafından kullanılabiliyor, kalan kısım ise gelecek nesiller için biriktiriliyor. 1 trilyon doların üzerinde varlığıyla dünyanın en büyük servet fonu konumunda.

'Polonya hükümetinin genetik kodlarında var'

Oslo Metropolitan Üniversitesi'ne bağlı Norveç Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Enstitüsü'nün kıdemli araştırmacısı Jørn Holm Hansen, 'dikkatleri kendi sorunlarından uzaklaştırmak için diğer ülkelere sözlü saldırılar başlatmanın Polonya hükümetinin genetik kodlarında olduğunu' söyledi.

'Polonyalıların Ukraynalı sığınmacılara tepkisi artıyor'

Morawiecki'nin Norveç'e çatarak 'Polonya'da büyüyen Ukraynalı sığınmacı krizine karşı paratoner oluşturmaya çalıştığı' yorumunu yapan akademisyen, "Bunun bazı maliyetleri var. Örneğin, Polonya şehirlerinde kira fiyatları keskin şekilde tırmandı. Ukraynalı sığınmacılar artık Varşova nüfusunun yüzde 20'sini oluşturuyor" dedi.

'Kendi tabanına başka ülkeleri hedef gösteriyor'

"İktidar partisinin sağındaki gruplar yabancı düşmanlığını körüklemeye ve Polonya'nın kendi yoksullarından evvel Ukraynalılara öncelik vermenin doğru olup olmadığını sorgulamaya başladı" izlenimini aktaran Holm Hansen, “Başbakan profesyonel bir politikacı. Önceden düşünmeden böyle açıklamalar yapmayan bir kişi" hatırlatması yaparak ekledi:

"Mesaj içerdeki kendi tabanına yönelik. Rejim bu şekilde işliyor. Büyük sorunların diğer bazı ülkelerden kaynaklandığı ve dolayısıyla çözümün diğer Avrupa ülkelerinden gelmesi gerektiği mesajını veriyor."

Norveç'teki Yeşiller: Ukrayna'nın yeniden inşası fonuna koyalım

Ancak Polonya Başbakanı'na Norveç'teki Yeşiller'den destek geldi. Yeşiller milletvekili Lan Marie Berg, Norveç'in çok para kazandığını söyleyerek “Varlık Fonu'na koymanın yanlış olduğunu, Ukrayna'nın yeniden inşası için bir dayanışma fonuna koymanın daha doğru olduğunu düşünüyoruz” dedi.

Batı Avrupa'nın en önemli enerji ihracatçılarından Norveç, 2021'de AB ve Birleşik Krallık'ın tüm gaz talebinin dörtte birine yakınını karşıladı. Mart ayında enerji fiyatları artıp arz azalırken, Avrupa'ya yardımcı olmak için gaz üretimini artırma sözü verdi.

5 milyon Ukraynalı sığınmacının yaklaşık 3 milyonunu Polonya kabul etti.