Türkiye’nin Sudan’da tarım yapma projesi darbelere takıldı

Türkiye’nin 2013 yılında başlattığı Sudan’da arazi kiralayarak tarım yapma girişimi, Sudan’da yaşanan darbeler nedeniyle aradan geçen 9 yılda gerçekleşemedi. Meclis KİT Komisyonu'na bilgi veren Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Gezginç Sudan’da hükümetin kurulmasını beklediklerini açıkladı.

Türkiye, Sudan’dan tarım arazisi kiralayarak burada tarım yapma girişimlerine Mehdi Eker’in Tarım Bakanlığı döneminden başladı.

2013 yılında Sudan'da 12 bin 500 hektar arazide bir pilot çiftlik kurulması, 780 bin 500 hektar tarım arazisinin Türk girişimcilerin yatırımlarına açılmasının özendirilmesi hedeflendi. İki ülke arasında gerçekleşen görüşmeler sonucunda Türkiye'nin Sudan ile 28 Nisan 2014'te imzaladığı İkili Tarımsal İşbirliği ve Ortaklığına İlişkin Anlaşma imzalandı.

2015 yılının Kasım ayında ise anlaşma Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi. Bu anlaşmaya dayanarak Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi kuruldu. Şirket sermayesinin yüzde 80’i, Tarım Bakanlığı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne, yüzde 20’si Sudan’a ait oldu.

Türkiye-Sudan Ticaret ve Ekonomik Ortaklık Anlaşması Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 24 Aralık 2017 tarihinde Sudan’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında dönemin Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve Sudan Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Hatim El Sir Ali tarafından imzalandı.

Sudan’da yaşanan darbeler projeyi durdurdu

Sudan, Afrika'da en çok darbenin ve darbe girişiminin yaşandığı ülke. Toplam 17 darbe girişiminin beşi başarıyla sonuçlandı. Türkiye’nin tarım arazisi kiralama girişimi sonrasında 2019 yılında gerçekleşen darbede Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir'in görevine Sudan Silahlı Kuvvetleri tarafından son verildi. 2021 yılında ise ülkede bir darbe daha yaşandı. Gerçekleşen darbeler nedeniyle Türkiye’nin projesi sekteye uğradı.

‘Sudan’da hükümet kurulmasını bekliyoruz’

Meclis KİT Komisyonu'nda konuşan Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Gezginç “Türkiye-Sudan Tarım Yürütme Komitesinin 20 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da gerçekleşen üçüncü dönem toplantısında sermayeyle ilgili olarak durum değerlendirilmiş, Sudan tarafına bir an önce söz konusu pilot çiftlik için arazilerin şirkete tahsisinin gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmiş; Sudan tarafınca, Sudan’da yeni bir hükûmet kurulma çalışmalarının devam ettiği, hükûmet kuruluşu tamamlandığında söz konusu arazilerin en kısa süre içerisinde teslim edileceğine ilişkin çalışmaların başlatılacağı belirtilmiştir. Ancak Sudan’da hâlihazırda hükûmet kuruluşu tamamlanamamıştır” bilgisini verdi.