Araştırma: Türkiye’de müzisyenler geçinebiliyor mu?

Sevilla Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden akademisyen Selda Dudu “Anketimizin yaptığı tespit yaklaşık yüzde 40’ının tek kişiyi bile geçindiremediği yönünde oldu. Pandemi ile bu yüzde 60’lara fırlamış durumdadır. Çalışan yoksulluğuna işaret ediyor. Çalıştığı halde kendini geçindiremeyen bir işçi grubunun olduğunu söylüyor” dedi.

Sevilla Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden akademisyen Selda Dudu ve Müzik Yazarı Özge Ç. Denizci, Mimar Sinan Üniversitesi Müzikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Evrim Hikmet Öğüt ile birlikte hazırladıkları ‘Türkiye’deki Müzik Emekçilerinin Çalışma Koşulları ve Gelir Durumları Üzerine Araştırma Raporu’ adlı çalışmayı Radyo Sputnik’te Ali Çağatay’la Seyir Hali programında anlattı.

‘Türkiye’nin farklı bölgelerinden mesleğin içerisinde olan kişilerle görüşme yaptık’

Müzik yazarı Denizci, çalışmanın amacını ve ölçeğini “Türkiye’de müzik emekçilerinin gelir durumunun tespiti ile ilgili yeterince veri olmadığını gözlemledik. Projeye başlamamızdaki en büyük dinamik aslında buydu. Bağımsız bir çalışma olması açısından sendika veya herhangi bir meslek birliği ile bağlı kalmadık ama anket çalışmamızı yaparken onlarla işbirliği içindeydik. Özellikle Türkiye’nin farklı bölgelerinden müzik alanında çalışan sadece müzisyen değil roadie, prodüktör, sahne ve stüdyo emekçileri bu gibi mesleğin içerisinde olan kişilerle görüşme yaptık. Anket çalışmasının ardından mülakatlarımız oldu ve elimizdeki verilere ulaştık. 400’ün üzerinde müzik emekçisi ile yaptık. Özellikle çalışmayı yaparken yaş, cinsiyet ve yaşadığı yer bizim için önemliydi” diye belirtti.

‘Kültür endüstrisi aslında Türkiye’nin çok ciddi gelir kaynaklarından bir tanesidir’

Akademisyen Dudu, konu hakkında geçmiş çalışmaları “Türkiye’deki müzik endüstrisinin durumunu anket sonuçlarına bağlayarak kısaca anlatmak istiyorum. Kültür endüstrisi aslında Türkiye’nin çok ciddi gelir kaynaklarından bir tanesidir. 2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre gayri safi milli hasılanın 6.4’ünü oluşturuyor. Bunun içerisinde müzik endüstrisinin payı giderek artıyor. MÜ-YAP’ın yaptığı başka bir araştırma 2015’ten 2019’a müzik endüstrisinin ekonomiye yaptığı katkının iki katına çıktığını bunun da yaklaşık 50 milyon dolarlık bir noktaya geldiğini söylüyor” diye aktardı.

‘Yarısından fazlası kendisini bile geçindiremiyor, 3’te 2’si ikinci bir iş arıyor’

Dudu, yaptıkları anket üzerinden vardıkları sonuçları “Bütün bu katkı içerisinde bizim yaptığımız anketimizin yaptığı tespit müzik emekçilerinin yaklaşık yüzde 40’ının tek kişiyi bile geçindiremediği yönünde oldu. Pandemi ile beraber bu yüzde 60’lara fırlamış durumdadır. Katılımcılara 2019-2020 gelirlerini sorduk. Yarıdan fazlası pandemi döneminde kendisini bile geçindiremediğini ortaya koymuş olduk. Bu insanlar haftada kaç saat çalışıyorlar? Ortalama 20 saatten fazla çalıştıklarını tespit ettik, yarı zamanlının üzerinde. İş bulmakta problem yaşadıklarını da tespit ettik. Yaklaşık üçte ikisi ikinci bir iş arıyor ve bu nedenle geçici işlerde çalışıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nda herhangi bir kaydı bulunmaksızın çalışıyor. Üçte biri herhangi bir meslek birliğine ya da derneğe kayıtlı değil. Özel sektör ağırlıklı, ücretli işçilerin yoğun olduğu bir sektör ancak katılımcıların yüzde 80’inin de ana gelirini müzikten kazandığını bulduk. Çalışan yoksulluğuna işaret ediyor. Çalıştığı halde kendini geçindiremeyen ve hala yoksulluk içinde bulunan bir işçi grubunun olduğunu söylüyor. Bu anket çalışması ile en önemli tespitlerden biri bu oldu” diye değerlendirdi.