Rus uzman: Rusya-Türkiye ilişkilerinde çok daha kurumsallaşmış bir jeopolitik ittifakın zamanı geldi

İran’ın başkenti Tahran’da gerçekleşen üçlü zirvenin sonunda varılan anlaşmaları değerlendiren Rus uzman Kortunov, anlaşmaları çeşitli alanlarda uygulamaya yönelik adımlar izleyeceğini öngördü.

Tahran'daki üçlü zirvenin sonuçlarının yankıları sürerken Moskova'da uzmanlar, varılan anlaşmaların nasıl uygulanacağına, ayrıca Rusya-Türkiye işbirliği beklentilerine ilişkin öngörülerini paylaştığı toplantı düzenledi.

Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi (RİAC) Genel Müdürü Andrey Kortunov, zirvedeki görüşmeler ile ilgili izlenimlerini şöyle paylaştı:

“Tahran'daki görüşmelerde gündem oldukça yoğundu. Medyada Suriye bileşeni hakkında çok konuşuldu. Gerçekten de Türkiye'nin Suriye'deki stratejisini yoğunlaştırmayı planladığı düşünüldüğünde bu çok önemli bir konu. Bu, Suriye ihtilafındaki birçok katılımcı için acı verici bir konu. Tahran'da Suriye'nin yanı sıra bir dizi başka konu da tartışıldı. Bunlar her şeyden önce Rusya ve Türkiye'nin duruşlarının kısmen örtüştüğü, kısmen ayrıldığı Libya ve Güney Kafkasya gibi bölgesel sorunlardır. Ukrayna tahılının Karadeniz ve boğazlardan geçişinin sağlanması gibi içeriği açısından önemli bir konu da tartışıldı. Enerji fiyatlarının istikrarsızlık gösterdiği koşullarda Rusya ve Türkiye arasındaki enerji işbirliğine ilişkin konular tartışıldı. Askeri-teknik alanda işbirliği üzerinde anlaşmaya varıldı.”

Rus uzman, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ukrayna ile ilgili olarak Türkiye'nin sadece Ukrayna tahılının ihracatında değil, daha geniş bir yelpazede aracılık rolüne aday olduğu biliniyor. Tahran’daki toplantıları, ortak komşu bölgelerdeki durumun istikrara kavuşturulması gibi bir dizi uygulama adımı, ayrıca Rus-Türk ekonomik işbirliğini teşvik etmeyi amaçlayan adımlar izleyeceğine inanıyorum. Bu, zor ekonomik durum ve Batı tarafından giderek artan ekonomik baskı bağlamında çok önemli.”

Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü’nden doğu bilimci Doçent Pavel Şlıkov ise Rusya-Türkiye ilişkileri bağlamında çok daha kurumsallaşmış bir jeopolitik ittifak oluşturma zamanının geldiğini kaydetti.

“Rusya-Türkiye ilişkilerinde ses getiren atılım projelerinin zamanı geçti. Çok daha kurumsallaşmış bir jeopolitik ittifakın zamanı geldi. Astana formatının geliştiğini, ayrıca Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin yeniden yorumlandığını görüyoruz. Ancak iki ülke arasında henüz geniş kapsamlı bir anlaşma yok. Böyle bir anlaşmanın mevcut Rus-Türk ilişkileri modeline uygun olmaması mümkün” diyen Şlıkov, şöyle devam etti:

“Aynı zamanda Tahran'da pek çok hassas konuda toplu bir pozisyon senkronizasyonunun olması önemli. Özel askeri operasyon ve Rusya'ya karşı ilan edilen yaptırım savaşı koşullarında Rusya-Türkiye ilişkilerindeki ekonomik gündem, ikili gündemde yeni yelpaze tanımlayarak yeni bir tını kazandı. Bunlar hem ulusal para birimleri ile karşılıklı parasal işlemlerini genişletme konuları, hem yaptırımlar altında ticaret yapma konuları, hem de bozulan tedarik zincirlerinin üstesinden gelme konuları ve buna benzeyen diğer konulardır. İki ülkenin liderlerinin görüşmesi sayesinde ilerleme sağlanan ve uygulama rotasına oturtulan birçok teknik sorun söz konusu.”