Lübnan'da bankadan parasını rehin alma eylemiyle çekebilen hesap sahibine 'halk kahramanı' muamelesi

Siyasi yolsuzluğun vardığı devasa boyutlar nedeniyle mali çöküş yaşayan ve tarihteki en ağır ekonomik krizlerden birinden geçen Lübnan'da bankadaki parasına erişebilmek için müşterileri rehin alan silahlı erkek, halk kahramanı olarak bağırlara basıldı.

Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta dün Federal Banka'ya elinde silahla dalan Bassam el Şeyh Hüseyin, babasının hastane faturalarını ödeyebilmek için tüm Lübnanlılar gibi bankada dondurulmuş hesabından para çekmekte ısrar etti. Tüm Lübnanlılar gibi 2 yıldır erişemediği hesabındaki 220 bin doların bir kısmını isteyen Hüseyin, elindeki tüfeği sallarken üzerine benzin döküp yakmakla tehdit etti. Banka baskını, ekonomik kriz yetmezmiş gibi bankalardaki toplamı milyarlarca doları bulan hesapların dondurulması ve gayriresmi sermaye kontrolü uygulanması nedeniyle nüfusun yüzde 80'inin yoksulluk sınırında olduğu Lübnan çapında yankı yarattı.

Man who took hostages demanding his own money from bank becomes public hero in Lebanon https://t.co/5vWMr5Gi8K

— Sushant Singh (@SushantSin) August 12, 2022

'Seninleyiz Bassam, paranı almadan çıkma'

Olay yerinden halkın nabzını aktaran The Guardian'a göre, bankaya sevk edilen askerlerle polisler maaşları 2020 başından beri 20 kattan fazla azaltıldığı ve çoğu artık ayda 70 dolara denk gelen maaş aldığından, halden anlayanlar arasındaydı.

Toplanan kalabalık da eylemciye destek ve hatta hayranlıklarını bağırarak dile getirdi. Dışarıda bekleyenlerden "Seninleyiz Bassam, paranı almadan çıkma" gibi sloganlar yükseldi.

Lübnan çapında özdeşleşme

Bankanın yanındaki sokakta duran Hasan Mula "Gerçek bir soyguncu değil ki. Sadece kendisine ait olanı istiyor. Sevgili liderlerimiz milyarlarca dolarlarını Merkez Bankası'nın yardımıyla İsviçre'ye gönderirken biz burada ıstırap çekiyoruz. Tüm Lübnan şimdi onun yaptığını yapmak istiyor aslında" dedi.

30 bin dolar alabildi

Akşama doğru Hüseyin'in ödünsüz tavrı meyvesini verdi, banka şubesi ilkin 10 bin dolar verme teklifine ret yanıtı almasının ardından 30 bin dolar vermeyi kabul etti. Hüseyin gece inerken rehineler için yakındaki lokantadan yemek getirilmesi izin verdikten sonra polise teslim oldu.

An armed customer, Bassam al-Sheikh Hussein, held bank employees hostage and threatened to set himself on fire in Lebanon's capital unless he received his frozen savings. pic.twitter.com/Ksqj2KY4M8

— JohnZ (@y123_john) August 12, 2022

Toplanan kalabalık içinden Ahmed Yatum "Kimse onun yanlış bir şey yaptığını söyleyemez. Çaresiz insanlar çaresizce şeyler yapar. Hepimiz onun gibiyiz, asker ve çevik polis bile onun gibi" diye konuştu.

Por mais Bassam al-Sheikh Hussein NO BRASIL E NO MUNDO. Aqui O POVO alterna LADRÕES no poder.A democracia é regime onde o PODER vem DO POVO.O dinheiro arrecadado é NOSSO Nenhum politico ama o BRASIL ,amam OS BOLSOS CHEIOS DE DINHEIRO.E O POVO se ajoelha diante CORRUPÇÃO. pic.twitter.com/BbAsbWsrcc

— Egna Cruz (@egna_cruz) August 12, 2022

Bu yılın ikinci banka baskını

Bu, 2022'de Lübnan'daki ikinci banka baskını oldu. Ocakta bir başka öfkeli mevduat sahibi bir bankadaki müşterilerin üzerine benzin döküp tasarruflarının kendisine geri verilmesini istemişti. Onun eylemi de başarılı olmuştu. Ancak Lübnan'da çoğunluğun derin yoksulluk çekmesine rağmen bu türden meydan okuma ve isyanlara nadiren rastlanıyor.

Dolar kurunun üçte biri kadar lollar kuru üzerinden

Pula dönen yerel para biriminin serbest düşüşü kesilmez, siyasi karmaşa çözülmez ve siyasi liderler uluslararası kreditörlerin borç vermek için şeffaflık ve dürüstlük koşullarını yerine getireceklerine dair işaret vermezken, yurtdışındaki akrabalardan gelen ve uzun zamandır Lübnan vatandaşları için can simidi oluşturan banka havaleleri artık her zamankinden daha önemli. Ama bunlar bile bankalar tarafından 'Lübnan doları' denilen 'lollar' üzerinden hesap edilerek ödeniyor. Ayda en fazla 200 dolar, piyasadaki dolar kurunun üçte birine denk gelen lollar kuru üzerinden Lübnan lirası olarak çekilebiliyor. Gelgelelim çoğu mal ve hizmet piyasadaki dolar değeri üzerinden satılıyor.

Fırıncı George Haddad, durumu, “Hiperenflasyon bizi mahvetti. Ekmek gibi hayattaki en temel ihtiyaç maddelerine bile çoğu kişi ulaşamıyor" diye özetledi.

Lübnan'daki ekonomik kriz

Özellikle 2019'dan bu yana ciddi bir ekonomik krize yuvarlanan Lübnan'da Merkez Bankası'ndaki dolar likidite sorunu ve döviz rezervlerinin erimesi, başka ciddi krizleri berberinde getirdi.

Asgari ücret 30 doların altına düştü

Ekonomik krizden önce yaklaşık 440 dolar civarında olan asgari ücret, Lübnan lirasındaki değer kaybı nedeniyle 30 doların altına kadar düştü.

İç savaş döneminden bile daha kötü

Birleşmiş Milletler'in (BM) 1 Temmuz 2021'de yayımladığı değerlendirme raporunda, yaşam şartlarının 1975-90'daki iç savaş döneminden bile daha kötü olduğu vurgulanmıştı.

Finansal sistemde 66 milyar dolarlık kayıp

Lübnan hükûmeti Aralık 2021'de yolsuzluk, mali kaynakların kötü kullanılması ve likidite sorunu nedeniyle finansal sistemdeki kaybın 66 milyar dolar olduğunu bildirmişti.

BM Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu, 7 Nisan'da, Lübnan halkının yüzde 74'ünün yoksulluk sınırında yaşadığını, işsizlik oranının yüzde 44'e yükseldiğini kaydetti.