Washington Rakka’daki Kürt-Arap çatışmasını nasıl alevlendirdi?

Suriye’nin Rakka kentinde yerli halk, YPG’nin başını çektiği ABD destekli Demokratik Suriye Güçleri’ne (DSG) karşı silahlı isyan çıkardı. İsyanın sebebi bir aşiret reisinin gözaltına alınması olarak gösterilse de uzmanlar, çatışmaların doğrudan sorumlusu olarak IŞİD’i ve Washington’u gösteriyor.

Russia Today (RT), çıkan olayların perde arkasını araştırdı ve Rakka sakinlerinin normal yaşama dönme şansının olup olmadığına açıklık getirmeye çalıştı.

Batı Rakka’da Kürt güçlerinin Bu Khamis aşireti reisi Beşir Hamdan el-Hasmar'ı gözaltına alması üzerine yerli halkın başlattı isyan, kısa sürede her iki taraftan da birçok kişinin yaralandığı silahlı çatışmaya dönüştü.

SİNİRLER GERGİN

Rakka halkı, yaklaşık 1 yıl önce ABD Hava Kuvvetleri’nin bu kentte bulunan bir okula yaptığı ve 33 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırı nedeniyle Kürt birliklere ve ABD’li ortaklarına karşı dostça duygular beslemiyor.

Uzmanlara göre Rakka’daki Arap halkının giderek artan memnuniyetsizliğinin sebeplerinden biri de Kürtlerin kendi düzenlerini buraya da taşıma çabaları. 2016’nın sonbaharında PYD temsilcileri, Rakka’nın tek taraflı ilan edilen Kuzey Suriye Federasyonu'na katılması konusunu dile getirmişti. Analistler, Kürt yönetiminin bu fikri yeniden gündeme getirebileceği görüşünde.

Moskova merkezli Ortadoğu ve Orta Asya Araştırmaları Merkezi Direktörü Semyon Bagdasarov, RT’ye verdiği röportajda, “Kürtler, tek taraflı ilan ettikleri Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu'nun, Araplar da dâhil olmak üzere bölgenin tüm nüfusunun seferber edileceği kalıcı bir orduya sahip olmasını istiyorlar. Fakat bu yöndeki çabalar, çatışmalar için verimli bir zemin oluşturuyor” diye konuştu.

RT’ye konuşan Rus siyaset bilimci ve şarkiyatçı Vladimir Sotnikov da benzer bir görüş paylaştı. Sotnikov, “Kürt komutanlar şimdi uzlaşmak için adım atmıyor, Kürtlerin Türk Silahlı Kuvvetleri'ne (TSK) karşı mücadelesinin devam ettiği Afrin bölgesine insan gücü aktarma zorunluluğu göz önünde bulundurulduğunda onların da sinirleri gergin. Bu nedenle Rakka’da tarafların arasındaki husumet giderek artıyor. Aslında savaştan önce Araplar ve Kürtler barış içinde yaşıyordu. Şimdiyse sinirler gergin, herhangi bir olay gerilimin tırmanmasına neden olabilir” ifadelerini kullandı.

ABD’NİN YÖNTEMLERİ

2013’ten itibaren IŞİD’in kontrolüne geçen Rakka, neredeyse 4 yıl boyunca bu durumda kaldı ve ancak 2017’nin sonbaharında YPG’nin başını çektiği ABD destekli Demokratik Suriye Güçleri (DSG), kenti örgütten geri almayı başardı. Bu arada müttefikler, konut bölgelerine düzenlenen saldırılarda olası sivil kayıpları düşünmedi.

Şu anda Rakka’daki binaların yaklaşık yüzde 80’i yıkılmış durumda, kentte hayati öneme sahip altyapı hala çalışmıyor. Görgü tanıklarının ifadelerine göre yıkıntıların içinde hala ölülerin bedenleri var ve bu kişilerin cenazeleriyle ilgilenen hiç kimse yok.

Ne ABD’nin ne de DSG’nin mayın temizleme çalışmalarına girmediğini de belirtmek gerekir. Geçenlerde ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun sözcüsü Amerikalı Albay Ryan Dillon, Rakka halkının evlerine dönememesinin başlıca sebebinin kentte çok sayıda mayın ve bubi tuzaklarının bulunması olduğunu söylemişti.

Washington ayrıca uluslararası yardım kuruluşlarının kente insani yardım ulaştırmalarına da izin vermiyor. Rusya Savunma Bakanlığı, ABD ve müttefiklerinin Rakka’daki eylemlerinin imsani felakete yol açtığını birçok kez açıklamıştı.

Sotnikov, “DSG ve ABD’nin Rakka’yı ele geçirirken kullandığı yöntemler ve yerli halka karşı şu an izlediği tutum da Arap halkını kesinlikle kızdırmıştır” diye konuştu.

YENİ BİR ÇATIŞMANIN EŞİĞİNDE

Rakka’nın şu anki nüfusunun çoğu Sünni Araplardan oluşuyor. Eskiden kentte yaşayan Kürtler, IŞİD’in gelmesiyle idam edilme korkusuyla orayı terk etmek zorunda kaldı.

Uzmanlar, IŞİD’in bu acımasızlığının bölgede dinler arası çatışmaların temelini atmış olduğu ve Rakka’da barışçıl bir yaşamın sağlanmaması durumunda biriken tüm ihtilafların ve karşılıklı küskünlüklerin yeni bir çatışmaya dönüşebileceği görüşünde.

Suriye’de etki alanların yeniden paylaşılmaya ve ‘herkesin herkse karşı’ olduğu bir savaşın başlamasına ön koşulların var olduğunu söyleyen Sotnikov, “Bu durumdan korkulmalı, bu nedenle de Rusya buna karşı” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Bagdasarov, ABD’nin yaklaşık bir ay önce sivil halkın Rakka’ya dönebileceğini ve Washington’ın kendilerine insani yardım sağlayacağını açıkladığına dikkat çekerek, sözlerine şöyle devam etti:

“Ancak şimdilik her şey çağrılarla sınırlı kalıyor, uygulamada herhangi bir şeyin yapılıp yapılmadığını söylemek zor.”