Rusya ile Suudi Arabistan 'beşlik çaktı', petrolü kontrol altına aldı

Kasım ayı, petrol piyasaları için 2018’in en kötü ayıydı. Fiyatlar yüzde 22 oranında düştü ve düşmeye devam edeceği tahmin ediliyor. Ancak, 3 Aralıkta Brent petrol fiyatı bir seferde yüzde 5’lik artış kaydetti. Bunun başlıca nedeninin Rusya ile Suudi Arabistan’ın fiyatları dengelemek için durumu kontrol altına alma kararı olduğu belirtiliyor.

Moskova ve Riyad petrol üretimini azaltma anlaşmasını uzatma ve 2019 yılı piyasa yönetimi konusunda anlaşma imzalama kararı aldı.

Petrolde neler oluyor ve varil fiyatı OPEC’in Aralık ayı toplantısına nasıl bir tepki verecek? 

Kasım ayı sonunda petrol fiyatları son sekiz ayın en düşük seviyesine indi. Brent fiyatı varil başına 62 dolara kadar geriledi. Piyasa, Ekim ayı başlarında düşüş trendine girdi. 2019’un birinci ve ikinci çeyreğinde, iki yıldan sonra stokların büyüyeceği ve aşırı arzın ortaya çıkmasına sepep olacağından fiyatlar düşmeye başladı.

Bunun ana sebebinin ABD’de ticari petroldeki üretim hacminin rekor seviyede artması ve buna ek olarak Suudi Arabistan ile diğer OPEC ülkelerinin üretimi artırmaları olduğu belirtiliyor.

OPEC’e üye olmayan petrol kartelleri ve ülkelerin üretimi azaltmamaları ihtimal dahilinde görünüyordu. Bu durumda piyasada arz artacak ve fiyatlar 2014’teki en düşük seviyeye dönecekti. Petrol piyasasının endişesi bu yöndeydi. 

RUSYA VE SUUDİ ARABİSTAN, BELİRSİZLİĞE SON VERDİ

Rusya ve Suudi Arabistan liderleri, Buenos Aires’te düzenlenen G20 zirvesi kapsamında yaptıkları görüşmede bu belirsizliğe son verdiler. Putin ve Suudi Prens Selman, petrol üretimiyle ilgili çok önemli anlaşmayı uzatma konusunda anlaştılar. Her ne kadar üretim konusundaki rakamlar netleşmese de, piyasa hemen tepki gösterdi. Brent tek seferde yüzde 5 oranında artış kaydetti. Analistler, Rusya ve Suudi Arabistan’ın OPEC anlaşmasının kilit tarafları olduğunu ve kartelin kararlarını belirlediğine dikkat çekiyor: Rusya ile Suudi Arabistan nasıl karar verirlerse öyle olacak.

TeleTrade döviz stratejisti Aleksander Yegorov, “Büyük olasılıkla toplantı kararlaştırılan anlaşmayı onaylayacak, liderler  karar verecek. Bakanlar sadece fazla arzın ortaya çıkmaması için üretimin azaltılması konusunda varılan anlaşmaları pekiştirecek” dedi.  

'OPEC TOPLANTISI OLUMLU GEÇECEK'

Otkritiye Broker şirketi analisti Andrey Koçetkov da, OPEC toplantısının olumlu geçeceğini belirterek şu ifadeleri kullandı: “İki büyük petrol üreticisi piyasayı desteklemeye hazırsa, 2016 yılında olduğu gibi diğer üyeler de onlara katılacak."

ABD ve Çin arasında 90 gün boyunca yeni gümrük vergisi getirilmemesi konusunda varmış oldukları uzlaşma da fiyatların yükselmesini destekledi. Trump, 1 Ocak 2019'da 200 milyar dolar değerindeki ürün için yüzde 25'e kadar arttırılacağı daha önce açıklanan gümrük vergisi oranının yüzde 10'da kalmasına onay verdi. Çin de ABD'den tarım ürünleri ihraç etmeye başlayacak ve ayrıca kayda değer bir miktarda enerji, endüstri ve diğer alanlarda üretilen ürünlerden alarak iki ülke arasındaki 'ticaret dengesizliğinin' azaltılmasına çalışacak.

TİCARET SAVAŞINA SON VERİLİRSE ÇİN ENERJİ ALIMLARININ HACMİNİ ARTTIRACAK

Küresel arz ve talep dengesinin bozulma risklerini ortadan kaldırdığı için, böyle bir 'cılız barış' ya da onun ima edilmesi küresel petrol piyasası için önemli bir faktör. Ticaret savaşına  son verilmesi başarılırsa, Çin ekonomisi hızlanacak ve buna bağlı olarak, işletmelerinin ihtiyaçlarını karşılamak için enerji alımlarının hacmini artıracak.

KATAR'IN OPEC'DEN ÇEKİLME KARARI

Katar beklenmedik bir şekilde 1 Ocak’ta OPEC’den çekileceğini açıkladı. Bu haber, petrol fiyatlarının hafifçe düşmesine neden oldu.  Fakat, Katar’ın toplam petrol üretimine katkısı sadece yüzde 1.75 olduğu için, fiyatlara olan etkisi pek fazla olmayacak. Katar’ın böyle bir karar almasında kendine göre haklı nedenleri var. Sıvılaştırılmış doğal gazda dünya lideridir ve LNG üretimine odaklanmak istiyor.

Zerich Capıtal Management yatırım analizi genel müdür yardımcısı Andrey Vernikov, “Tek küçük olumsuzluk, Katar’ın OPEC toplantıları öncesi fazla sorumluluk almak istememesi ve petrol üreten diğer ülkelerin de onu izlemesi ihtimalidir” dedi. 

BRENT VARİL FİYATI 60-70 DOLAR ARALIĞINDA SEYREDECEK

Uzmanların değerlendirmelerine göre, OPEC üyelerinin petrol üretimini azaltmasına bağlı olarak, Brent varil fiyatı hem üreticiler hem de tüketiciler için uygun olan 60-70 dolar aralığında seyredecek.

Koçetkov, “Kanada’nın Alberta eyaletinin petrol depolama tesislerinin taşmasını önlemek için üretimi günde 320 bin varille sınırlama kararı da istikrarın sağlanmasında önemli bir moment olabilir” dedi.

Aleksander Yegorov, varil fiyatın 60-65 dolar olan bir denge tuturulacağını ve bir sonraki sarsıntıya kadar bu aralıkta devam edeceğini belirtti.

'TRUMP'I KIZDIRMAK İSTEYEN ZİRVE KATILIMCILARI ÜRETİMDE AZALTMAYA GİDEBİLİR'

Andrey Vernikov da varil başına 65 doların maksimum seviye olacağını ve 6-7 Aralık’taki OPEC zirvesi sonrası Brent fiyatın 58 dolarda kalacağı ihtimalinin de yüksek olduğunu kaydetti. Vernikova göre, Her ne kadar Rusya ile Suudi Arabistan petrol üretimini azaltmak için OPEC anlaşmasını uzatma konusunda anlaşmaya varmış olsalar da, Venezüella gibi yüksek fiyata ihtiyacı olan ülkeler de var. Çıkarlarını göz önünde bulunduran ve Trump’ı bir kez daha kızdırmak istemeyen zirve katılımcıları, üretimde ılımlı bir azaltmaya gidebilirler.

Bloomberg, görüşmelerin nasıl geçtiği konusuna vakıf olan kaynaklarına dayanarak, Rusya’nın OPEC anlaşması kapsamında günlük üretimini 150 bin varil düşürmeye hazır olduğunu yazdı. 2016’daki anlaşmaya göre, Moskova günlük olarak 300 bin varil azaltmayı taahüt etmişti.