Tayland'da siyasi deprem: Prenses Ubolratana, 24 Mart seçimlerinde cunta liderine rakip oldu

24 Mart seçimleri için başbakan adaylığını açıklayan cunta lideri Prayut Chan-o-cha'ya rüyasında görse inanamayacağı bir rakip çıktı: Kralın ablası Ubolratana. Prensesi başbakan adayı gösteren parti, ordunun 2006'da devirdiği eski başbakan Taksin'in müttefiki.

Tayland'ın 2014'teki askeri darbeden beri ilk kez gideceği seçim, birdenbire tarihinin en önemli seçimine dönüşüverdi. 1932'den beri anayasal parlamenter monarşi olmasına karşın 13 kez askeri darbe düzenlenen Tayland Krallığı'da cuntanın baskısı altında düzenlenecek 24 Mart seçimlerine, Prenses Ubolratana Rajakanya Sirivadhana Varnavadi de başbakan adayı olarak katılacak.

KRALİYET DESTEKÇİSİ ORDUYA ŞOK

Sosyal medya yıldızı ve uyuşturucuyla mücadele kampanyacısı olarak da tanınan Prenses Ubolratana, kendisini siyasetin üzerinde gören kraliyet ailesinden seçimlerde adaylığını koyan gelmiş geçmiş ilk isim. İsviçre'de doğup 26 yıl ABD'de yaşayıp biyokimya ve kamu sağlığı uzmanlığı yapmış, 2001'de Tayland'a dönmüş olan 67 yaşındaki Ubolratana'nın adaylığı, sadece asırlık gelenekleri sarsmakla kalmadı.

Prenses, kraliyetin geleneksel destekçisi ordunun cunta liderine doğrudan rakip oldu. Zira 2014'te askeri darbeyi düzenleyen genelkurmay başkanı, sonrasında cunta lideri Prayut Chan-o-cha da huzur ve düzenin korunması gerekçesiyle seçimlerde başbakan adayı olarak yarışacağını açıkladı. 

9:20am Junta leader Prayut Chan-ocha accepts PM candidacy nomination by Palang Pracharath Party. #ThaiElection2019 now begins. https://t.co/QxiyYi9vSh

— Kaewmala (@Thai_Talk) 8 Şubat 2019

Üstüne üstlük prensesi aday yapan Thai Raksa Chart Partisi, ordunun baş düşmanı olduğu, 2006'da darbeyle devirdiği sürgündeki eski Başbakan Taksin Şinavatra'nın müttefiki.

AYNI ZAMANDA FİLM YILDIZI

Tayland'a dönüşünün ardından 2008'de 'Where The Miracle Happens', 2010'da 'My Best Bodyguard' ve 2012'de 'Together' filmlerinin başrolünde oynamış, pembe dizilerin yıldızı olmuş Ubolratana da Taksin'le yakın arkadaşlığını saklamıyor.

BİR ANDA FAVORİ PARTİ OLUVERDİ

Chulalongkorn Üniversitesi Güvenlik ve Uluslararası  Araştırmalar Enstitüsü Direktörü Thitinan Pongsudhirak, son gelişmeyi, 'daha önce eşi benzeri görülmemiş şekilde ülkeyi temelinden sallayan siyasi deprem' olarak niteledi.

Daha önce adı geçmeyen Thai Raksa Chart Partisi'nin bundan böyle spot ışıklarının altında olacağını belirten Thitinan, "Artık seçimin favori partisi haline geldiler" dedi.

Shock move. If the elder sister to the Thai king stands as PM candidate for pro Thaksin party, I can’t really see how Prayuth Chan-ocha can oppose her. Will tip the scales in favour of the red shirt opposition even with a constitution stacked against them. https://t.co/ntRXkLBqGM

— Hervé Lemahieu (@HerveLemahieu) 8 Şubat 2019

Ekim 2016'da ölen Kral Bhumibol Adulyadej'in en büyük çocuğu, şimdiki Kral Maha Vajiralongkorn'ın ablası olan Prenses Ubolratana, 1972'de bir yabancıyla (1998'de boşandığı ABD'li Peter Ladd Jensen) ile evlendiği için kraliyet ailesindeki resmi statüsünden mahrum bırakılmıştı. Ancak hala kraliyet ailesinin bir parçası olarak muamele görüyor. 

SON SÖZ SEÇİM KOMİSYONU'NUN

Prensesin adaylık teklifini kabul etmesinden derinden onur duyduklarını açıklayan Thai Raksa Chart Partisi, "Ubolratana, kaygılı bir yurttaş olarak Tayland halkını yoksulluktan kurtarma mücadelesinde yer almak istiyor" açıklamasını yaptı. 

Prensesin çok bilgili bir kişi, aday göstermeye çok uygun bir kişilik olduğunu belirten parti lideri Preechapol Pongpanich, diğer yandan "Adaylığının onaylanması sürecinde yasal sorun çıkacağını sanmıyorum, ama Seçim Komisyonu'nun uygun bulup tasdik etmesini beklemek zorundayız" dedi.

ORDU YANLISI PARTİDEN PRENSESİN ADAYLIĞININ REDDEDİLMESİ ÇAĞRISI

Ordu yanlısı, cunta liderinin başbakanlığını destekleyen Prachachon Patiroob Partisi ise siyasi partilerin kampanyalarında monarşiyi kullanmalarını yasaklayan yasanın ihlal edildiği iddiasıyia Ubolratana'nın adaylığına itiraz etti.

Parti lideri Paiboon Nititawan, Seçim Komisyonu'na Prenses Ubolratana'nın adaylğını geçersiz sayması için resmen başvuruda bulundu.

PRENSES: SIRADAN BİR YURTTAŞIM, ADAYLIK EN DOĞAL HAKKIM

Seçimlerde aday olmasının Tayland'ın gündemine bomba gibi düşmesi üzerine Prenses Ubolratana da Instagram hesabınan bir açıklama yaptı:

"Kraliyet ünvanlarımdan feragat ettim ve sade bir vatandaş olarak yaşıyorum."

"Thai Raksa Chart tarafından başbakan adayı olarak gösterilmeyi kabul ederek anayasaya göre diğer Tayland yurttaşı kardeşlerimin üzerinde bir ayrıcalığım olmadığını, her yurttaşın hak ve özgürlüklerine sahip olduğumu gösterdim."

Yurttaşların genelde 'biraz tuhaf' gözüyle baktığı Kral Maha Vajiralongkorn'un ablasının başbakan adaylığına onay verip vermediği bilinmiyor.

'LESE MAJESTE' YASASI KAPSAMINDA DEĞİL

Tayland'da 'lese majeste' olarak adlandırılan 'krala ihanet' yasası, kraliyet ailesine yönelik her tür eleştiriyi yasaklıyor. Yasaya göre, kraliyet ailesi mensubu herhangi birine hakarette ya da tehdit bulunanlar 15 yıla kadar hapisle cezalandırılıyor.

Ancak Ubolratana resmi ünvanları geri alındığından bu yasa kapsamında değil.

'CUNTA LİDERİNDEN DAHA MEŞRU'

Yine de Tayland'ın Naresuan Üniversitesi'nin Asya Toplumları Çalışmaları Koleji'nde ders veren Paul Chambers, "Kim kralın ablasına karşı kampanya yapmaya cüret edebilir. Prayut'a kesinlikle tehdit oluşturuyor, çünkü halkın gözünde cunta liderinden çok daha fazla meşruiyeti var" değerlendirmesini yaptı.