Sincanlı yetkililer: İhtiyaç kalmadığında Yeniden Eğitim Merkezleri sona erecek

Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki üst düzey yetkililer tarafından yapılan açıklamada, bölgedeki Yeniden Eğitim Merkezleri'nin ihtiyaç kalmaması durumunda 'bir gün sona erebileceği' belirtildi.

Çin'de bulunan ve dini aşırıcılıkla mücadele kapsamında Uygurlara eğitim veren Yeniden Eğitim ve Meslek Edindirme Merkezleri ile ilgili tartışmalar sürerken, konuyla ilgili bölge yetkilileri tarafından yeni açıklamalar yapıldı.

Ulusal Halk Kongresi kapsamında düzenlenen toplantılarda konuşan Sincanlı yetkililer, 'gerek kalmadığında' eğitim merkezlerinin sona erebileceğini belirttiler.

Bölge valisi Shohrat Zakir, yaptığı açıklamada "Genel olarak merkezlerde her defasında daha az öğrenci eğitim görecek. Toplumumuzun buna ihtiyacı kalmadığı zaman ise, eğitim merkezleri yok olacak" ifadelerini kullandı.

'ÇİN'İN BAŞARILI OLDUĞUNA İNANDIĞININ BİR GÖSTERGESİ'

Sincan ve Tibet üzerinde çalışan bir araştırmacı olan Adrian Zenz ise, Zakir'in açıklamalarını "Bu açıklama, halen gözaltında tutulanların büyük bir kısmının bir noktada serbest bırakılabileceğini gösteriyor" sözleriyle değerlendirirken, söz konusu açıklamanın aynı zamanda Çin'in Yeniden Eğitim Merkezleri konusunda başarılı olduğuna inandığının bir göstergesi olduğunu iddia etti.

Zenz'e göre ayrıca, söz konusu eğitim merkezleri tamamen yok olmayacak, ancak, merkezlere geri gönderilme tehdidi bir kontrol mekanizması olarak var olmaya devam edecek: "Bence bu kamplar bölgeye ilişkin uzun vadeli bir kontrol mekanizmasının parçaları."

Eğitim Merkezleri'ne ve burada eğitim alan insanların geleceğine ilişkin yapılan bazı eleştirilere göre ise, merkezlerden çıkarılan insanlar ev hapsi veya devletin belirlediği fabrikalarda çalışma zorunluluğu gibi problemlerle karşı karşıya kalabilir.

'EĞİTİM MERKEZLERİ YATILI OKUL GİBİ'

Zakir ise, Salı günü yaptığı açıklamada eğitim merkezlerinde bulunan öğrencilerin mezun olmalarının ardından ayda 1500 ile 2000 Yuan arası para kazanabileceklerini belirtti.

Zakir ayrıca, eğitim merkezleriyle ilgili öne sürülen iddiaların 'tamamen fabrikasyon' ve 'oldukça gülünç' olduğunu belirtti ve eğitim merkezlerinin yatılı okullar gibi olduğunu açıkladı. Bu merkezlerde Çin anayasası, Çin dili ve meslek edindirme gibi kurslar yer alıyor. Öte yandan, merkezlerde eğitim alan öğrenciler- hafta sonu tatillerini geçirmek üzere evlerine de gidebiliyorlar.

Eğitim merkezlerinde dini aktivitelerin yer almadığını da belirten Zakir, "Öğrencilerin inanç özgürlüğünü sonuna kadar savunuyoruz ve koruyoruz" ifadeleriyle öğrencilerin merkezlerdeki eğitimlerini tamamlamalarının ardından ibadetlerini yerine getirmeye devam edebileceklerini açıkladı.

Guardian'a konuşan ve 'eski öğrenciler' olduklarını iddia eden isimler ise, Mandarin dışında bir dil konuştukları zaman cezalandırıldıklarını ve aileleriyle iletişim kurmalarına da izin verilmediğini iddia etti.

Öte yandan, eğitim merkezlerine yöneltilen eleştirilerin dozu artarken, Kazakistan'da yaşayan aktivist Serikzhan Bilash ise, Çin'e karşı 'cihat ilan etmekten' ötürü ev hapsine çarptırıldı. Çin'in Yeniden Eğitim Merkezleri'ni eleştiren kişi veya kurumlar ise çoğunlukla radikal islamcı düşünceye sahip.

'NAR TANELERİ GİBİ BİR ARADA DURMALARINA ÖNDERLİK EDİYORUZ'

Yeniden Eğitim Merkezleri'nin 'mucidi' olduğu söylenen Sincan Parti Sekreteri Chen Quanguo ise, salı günü yaptığı açıklamalarda bütün etnik gruplardan insanların yaşam, eğitim ve birlikte çalışma sürecinde birbirleriyle karşılıklı etkileşim içinde olacaklarını belirtti. Chen, daha önce de Çin'in bir diğer tartışmalı bölgelerinden olan Tibet'te görev yapmıştı.

Chen ayrıca, partinin etnik politikalarıyla ilgili olarak yaptığı açıklamada "Bizler, bütün etnik grupların birliği 'kendi gözlerini sevdikleri gibi' sevmelerine, birliği kendi yaşamlarını korudukları gib ikorumalarına ve nar taneleri gibi bir arada durabilmelerine önderlik ediyoruz" ifadelerini kullandı.