Macron, senato seçiminde umduğunu bulamadı

Fransa'da parlamentonun üst kanadı senatoda görev yapan 348 senatörden 170'inin değiştiği kısmi seçimde, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Cumhuriyet Yürüyüşü Hareketi sandalye kaybetti.

Senatonun 170 koltuğunun yeni sahibinin belirlendiği seçimin kesinleşmemiş sonuçlarına göre, iktidardaki Cumhuriyet Yürüyüşü Hareketinin senatodaki sandalye sayısı 29'dan 23'e düştü. Merkez sağ Cumhuriyetçiler Partisi 142 olan senatör sayısını 149'a yükseltirken, yine merkez sağ Merkezci Birlik Grubu'nun 42 olan sandalye sayısı 48'e çıktı.

Sosyalist Partinin önderlik yaptığı Sosyalist Grubunun senatör sayısı 86'dan 68'e inerken, aşırı sol Boyun Eğmeyen Fransa Hareketinin liderliğindeki Komünist, Cumhuriyetçi ve Vatandaş Grubunun sandalye sayısı 18'den 9'a düştü.

Avrupa Demokratik ve Sosyal Seferberlik Grubunun senatör sayısı 16'dan 13'e inerken, aşırı sağcı Ulusal Cephe 2 sandalyesini korudu.

TÜRK ADAY SEÇİLEMEDİ

Hiçbir gruba bağlı olmayan senatör sayısı 35 olurken, 1 senatör ise henüz belirlenmedi. Senato seçimlerinde tek Türk kökenli aday olan Val-de-Marne bölgesinden Cumhuriyetçiler Partisinden Metin Yavuz ise seçilemedi.

Fransa'da bir senatör 6 yıllığına seçilirken, uygulanan sistemle her üç yılda bir, senatonun bir bölümü yenileniyor. Seçime, Paris'teki tarihi Lüksemburg Sarayı'nda 6 yıl boyunca görev yapmak için bin 996 aday başvurmuştu.

Milletvekili genel seçiminden farklı olarak, senato seçimlerinde halk değil, sadece 'seçilmişler' oy kullanabiliyor. Bunlar, senatörlerin aday olduğu seçim bölgesindeki "seçilmiş kişiler" anlamına geliyor. Fransa'da sayıları yaklaşık 162 bin olan senatör ve milletvekilleri, bölge, departman ve belediye meclislerinin üyeleri, senatörleri seçmek için oy verebiliyor.

SAYI NÜFUSA GÖRE BELİRLENİYOR

Seçim bölgelerini oluşturan şehirlerin nüfusuna göre senatör sayıları belirleniyor. Paris'te 12 senatör seçilirken bu sayı Bas-Rhin'de 5, Loreze'de ise 1 oluyor. Senatör seçilebilmek için adayların 24 yaşını doldurmuş olmaları gerekiyor. 2011'de yapılan bir değişiklikle 30 olan minimum adaylık yaşı 24'e indirildi.

Öte yandan adaylar, seçim kampanyası süresince mali denetime tabi tutuluyor. Senatörler gelir ve giderlerini seçimlerden sonra, bu konuda yetkilendirilmiş olan ulusal komisyona sunmak zorunda.

Yarı başkanlık sistemiyle yönetilen Fransa'da cumhurbaşkanı büyük oranda söz sahibi. Bu sistemde, yürütmeyi cumhurbaşkanının atadığı başbakan ve başkanlık ettiği Bakanlar Kurulu gerçekleştirirken yasama işlevini ise iki kanatlı parlamento yerine getiriyor.

Parlamentonun alt kanadını 577 üyesi bulunan ulusal meclis, üst kanadını ise 348 üyeli senato oluşturuyor.

Ulusal meclis ve senato arasındaki işlevsel farkı anlatabilmek için Fransızlar, "Ulusal meclis siyaset yapar, senato ise hukuka uygun olup olmadığını denetler" ifadelerini kullanıyor.

Fransa'da cumhurbaşkanının ulusal meclisi lağvetme yetkisi bulunurken, bu yetki senato için söz konusu olmuyor. Cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle görevinden ayrılması durumunda yerine senato başkanı geçiyor.