AİHM: Romanya ve Litvanya, CIA işkencesinin suç ortağı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 11 Eylül saldırıları sonrası Romanya ve Litvanya'nın ülkelerinde yasa dışı gizli CIA (ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı) hapishaneleri kurtulmasına ve bu merkezlerde iki El Kaide şüphelisine işkence edilmesine izin verdiğine hükmetti.

Fransa'nın Strazburg şehrindeki mahkeme verdiği kararda, Suudi Arabistan vatandaşı Abdülrahim el Naşiri'nin Eylül 2003 ile Ekim 2005 tarihleri arasında Romanya'da alıkonulduğunu ve işkenceye uğradığını belirterek Romanya'ya konuyu soruşturması ve sorumluları cezalandırılması çağrısında bulundu.

AİHM Litvanya'nın da Şubat 2005'ten Mart 2006'ya kadar gizli bir yasa dışı CIA hapishanesine ev sahipliği yaptığını ve buradaki tesiste Suudi Arabistan doğumlu, devletsiz bir Filistinli olan Ebu Zubeyde'nin alıkonulduğunu belirtti.

Kararda Litvanya'nın Ebu Zubeyde'nin Afganistan'daki bir başka hapishaneye gönderilmesine izin vererek onu 'kötü muamaleye açık hale getirdiğine' hükmetti.

Ebu Zubeyde ve El Naşiri şu anda Küba'da hala açık haldeki Guantanamo Kampı'nda tutuluyor.

'LİTVANYA VE ROMANYA NAŞİRİ VE EBU ZUBEYDE'NİN HAKLARININ İHLALİNDEN SORUMLU'

AİHM kararında Litvanya ve Romanya'nın, Naşiri ve Zubeyde'nin işkence ve ölüm cezasının açık şekilde yasaklandığı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nden doğan haklarının 'ihlal edilmesinden sorumlu olduğuna' karar verdi.

2014 tarihli ABD Senatosu raporu iki şüphelinin de CIA'in gizli hapishanelerinde aralarında suyla boğulma hissi veren 'waterboarding' yönteminin de yer aldığı işkence tekniklerine maruz kaldığı sonucuna varmıştı.

CIA belgelerinden alıntı yapan AİHM yargıçları, terör şüphelilerinin gözlerinin bağlandığını, başlarına çuval geçirildiğini, tek kişilik hücrelerde kaldıklarını, ayaklarının zincirlendiğini, aşırı gürültüye ve ışığa maruz bırakıldıklarını kaydetti.

Mahkeme ayrıca Litvanya ve Romanya'nın her iki davacı için 117.000 dolar tazminat ödemesine hükmetti.

AİHM 2014'te benzer bir kararı Polonya için de almıştı.

ROMANYA GİZLİ TESİS YOK DİYOR, LİTVANYA KONU HAKKINDA YENİDEN SORUŞTURMA YAPABİLİR

Romanya ülkede gizli CIA tesisleri bulunduğunu reddediyor.  Naşiri'nin avukatı Amrit Singh ise  AİHM'in kararının Romanya'nın gizli CIA tesisine ev sahipliği yaptığını gizlemesine karşı 'keskin bir azar' olduğu yorumunu yaptı.

Litvanyalı yetkililerse AİHM'in kararına itiraz etmeyi düşündüklerini belirtti. Yetkilier ayrıca söz konusu iddiaları yeniden araştırabileceklerini de ifade etti.

Litvanya Adalet Bakanı Elvinas Jankevicius gazetecilere yaptığı açıklamada " Dikkatli bir inceleme sonrası bir karar alacağız" dedi.

Parlamantonun ulusal güvenlik ve savunma komitesi başkanı Vytautas Bakas ise konu hakkında yeni bir soruşturma açmayı teklif edebileceğini belirtti.

Litvanya'da 2009 tarihinde yapılan bir araştırma Litvanya istihbaratının CIA'in Baltık ülkesinde iki adet küçük hapishane kurmasına yardım ettiği sonucuna varmış ancak bu merkezlerin terör şüphelilerinin sorgulanmasında kullanılıp kullanılmadığına yönelik bir yargıda bulunmamıştı.

CIA'in işlettiği gizli hapishaneler  11 Eylül saldırılarının ardından yıllarca saklı tutulmuştu.