Elon Musk’ın ‘ucuz ve hızlı internet’ hayali dünyayı heyecanlandırsa da bilim dünyasında tepki çekti. SpaceX tarafından Starlink projesi için ilk etapta uzaya gönderilen 120 uydu, dünya çapında astronomların tepkisini çekmeye başladı.
23 Mayıs’taki 60 uyduluk ilk partinin gönderilmesini takiben alarm çanlarını çalan astronomlar, yoğun parlaklık nedeniyle teleskopların elde ettiği görüntülerin bulanıklaştığını söyledi. Uzmanlar, bunun yere bağlı astronomiyi ciddi şekilde etkileyebileceği uyarısında bulundu.
'Hiç hoş değil'
Şili’deki Cerro Tololo Inter-Amerikan Gözlemevi’nde görev yapan astronom Clarae Martinez-Vazquez, Starlink uydularının karanlık enerji araştırması için kullandığı oldukça hassas kamerasını (DECam) ciddi şekilde etkilediğini duyurdu.
Martinez-Vazquez, Twitter’dan paylaştığı mesajda, “Şoktayım!! Çok sayıda Starlink uydusu bu gece göklerimizden geçti. DECam kameramız 19 tanesinden ağır şekilde etkilendi! Starlink uydularının treni beş dakikadan fazla sürdü! Üzücü olmanın ötesinde bu hiç hoş değil!” ifadelerini kullandı.
Wow!! I am in shock!! The huge amount of Starlink satellites crossed our skies tonight at @cerrotololo. Our DECam exposure was heavily affected by 19 of them! The train of Starlink satellites lasted for over 5 minutes!! Rather depressing… This is not cool! pic.twitter.com/gK0ekbpLJe
— Clarae Martínez-Vázquez (@89Marvaz) November 18, 2019
ABD’nin Northwestern Üniversitesi’nde astrofizik bölümünde doktora sonrası eğitim gören Cliff Johnson da, Starlink uydularının geçişi sırasında alınan görüntülerin kullanılamayacak kadar kötü olduğunu belirtti.
Here’s the Starlink plagued DECam frame: #FieldOfSatTrails pic.twitter.com/TyFSJO9LKR
— Cliff Johnson (@lcjohnso) November 18, 2019
Öfkesini Twitter’dan yansıtan astronomlar, SpaceX yüzünden fazladan bilgi işlemek zorunda kalacaklarını belirtti, projenin devam edip daha fazla uydu gönderilmesi durumunda ise yaşananların ‘sıradanlaşacağını’ söyledi.
'Kendini çevre kahramanı sanıyor'
NASA’nın New Horizons projesinde çalışan astrofizikçi Simon Porter ise Elon Musk’ı ‘cenneti kirleten adam’ diye niteledi.
Porter, “Starlink bir yatırım dümeni, her zaman da öyleydi. Kurumsal yatırımcıların SpaceX'ten kısa vadede kâr elde edeceklerini hissettirmek için var. Bu bir fantezi. Elektrikli arabalar satarak Musk’ın kendini bir çeşit çevre kahramanı gibi hayal ettiğinden eminim ama gerçekte kalıcı çevresel mirası cennetleri kirleten adam olmak olacak" ifadelerini kullandı.
I'm sure Musk imagines himself some sort of environmental hero for selling electric cars, but his true, lasting environmental legacy will be as the man who polluted the heavens.
— Simon Porter (@AscendingNode) November 18, 2019
Musk umursamadı: Teleskopları yörüngeye taşıyalım
Tepkiler üzerine SpaceX daha az göze çarpması için uydularını siyaha boyayacağını açıkladı. Ancak eleştirilerden etkilenmiş görünmeyen Elon Musk konuyla ilgili yaptığı açıklamayla yeni bir tartışma yaratamaya aday oldu.
Musk, “Halihazırda yörüngede 4900 uydu var, ki insanlar insanların yüzde 0’a yakın. Starlink çok dikkatli bakılmadığı müddetçe kimse tarafından fark edilmeyecek ve astronomideki gelişmeler üzerinde yüzde 0’a yakın etkisi olacak. Zaten teleskopları da yörüngeye taşımaya ihtiyacımız var. Atmosfer zayıflaması korkunç” diye yazdı.
There are already 4900 satellites in orbit, which people notice ~0% of the time. Starlink won’t be seen by anyone unless looking very carefully & will have ~0% impact on advancements in astronomy. We need to move telelscopes to orbit anyway. Atmospheric attenuation is terrible. pic.twitter.com/OuWYfNmw0D
— Elon Musk (@elonmusk) May 27, 2019
Yörüngedekilerin 20 katı: 42 bin uydu için başvuru yapıldı
Dünyanın en uzak noktalarında bile hızlı ve ucuz erişim imkânı sunmayı amaçlayan Starlink projesi temelde uzaydan uydularla genişbant internet hizmeti sunmaya dayanıyor. İlk aşamada şirket bağlantı için 12 bin uydu göndermeyi planladı ancak 42 bin uydu için daha başvuru yapıldı. Bu da, halihazırda yörüngede bulunan operasyonel uyduların 20 katı anlamına geliyor.
Elon Musk’ın evinde de bir Starlink terminali bulunuyor ve Musk 22 Ekim’de Twitter takipçilerini coşturarak “Bu tweeti uzay üzerinden Starlink uydusu vasıtasıyla gönderiyorum” mesajını paylaştı.
SpaceX bu hizmeti 2020'de halka sunmayı planlıyor.
