Kıbrıs’ta çözüm ve birleşme için BM sponsorluğunda yürütülen görüşmelerde iki bölgeli, iki kesimli federal çözümde toprak ve güç paylaşımı, mal ve tazminatlar, garantörlük gibi meselelerde ilerleme işaretleri gelirken, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nde 22 Mayıs genel seçimleri olumsuz bir eğilime işaret etti.
Güney’de 2018’deki cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde çözüm bulma umudu hâlâ canlıyken, yaşanan kan kaybını Prof. Dr. Mehmet Hasgüler ile konuştuk.
'EKONOMİK KRİZDE MİLLİYETÇLİK PRİM YAPIYOR’
Hasgüler’e göre KKTC’de çözüm ve birleşme yanlısı Mustafa Akıncı’nın seçilmesiyle oluşan olumlu ortamın ardından Güney’deki seçimlerle gölgelendiği görüşünde. ‘Ekonomik kriz ve insanların bankalarındaki finansal yatırımlarını kaybetmeleri ve bunun diğer yüzü işsizlik, belli bir kesim insanın göç etmek durumunda kalması ve sosyal bazı sorunlara’ dikkat çeken Hasgüler, “Avrupa’da ekonomik kriz çıktığında ırkçılık, sağcılık, milliyetçilik prim yapıyor. Kıbrıs’ta da mevzunun kendisi, Kıbrıs uyuşmazlığı, milliyetçilik üretmeye uygun. Ertelenmiş, dondurulmuş bir sorun var” anımsatması yaptı.
'EVET CEPHESİ 50’LERE DÜŞTÜ’
Hasgüler, “Temelde AKEL ve DİSİ yüzde 65’lere dayanıyordu, şimdi toplam oyları 50’leri biraz geçti. Karşı cephe red cephesidir, sekiz parti girdi ELAM dahil. Bunların altısı farklı tonlarda federasyona mesafeli bakan partiler. Anastasiadis’in İstanbul’daki tepkisi de (BM’nin İnsani Yardım Zirvesi’nde Akıncı’nın da cumhurbaşkanı statüsüyle katılmasını protokol krizine çevirerek ziyaretini yarıda kesmesi) Pazar günkü seçimin ardından gerçekleşti. Anladığım kadarıyla tansiyon yaptı. Siyasi lider istikbalde siyasi ortamı gözler. Anladığım kadarıyla (DİSİ) ELAM ve diğer partiler tırtıklayacakları parti olacak. Çünkü sol bellidir, düşebileceği noktaya düştü, başka bir ol alternatif de yok.”
'ELAM DAHA FAZLA OY ALABİLİR’
Uluslararası desteğe rağmen bu yıl içinde bir çözüm beklemediğini belirten Hasgüler, “Federal çözüm altı aylık bir yıllık sürede içine girilecek bir süreç midir? Bence bu çok net değil” dedi. Anastasiadis’in 2004 referandumunda muhalefetteyken cesur bir tutumla çözüme ‘evet’ dediğini anımsatan Hasgüler, şimdi iktidardayken ELAM’cılar gibi red cephesine karşı irade ortaya koyması halinde ekonomik sorunlar ve doğalgaz kaynaklarının paylaşımı üzerinden çözümün mümkün olduğunu ekledi.
'KUZEY ÇÖZÜME HAZIR’
Hasgüler’e göre KKTC’de de Mustafa Akınca çözüme hazır: “Referanduma sunulursa kuzeyde evet çıkar. Çünkü Kuzey’de evet bir iki hassasiyet vardır, garantörlük meselesi gibi. Davranış bakımından irrasyonel şeylere çok fazla prim verilmiyor. Kimliğini uluslararası topluma ıspat etmek var. Güneyde ise ortalama yurttaşın Türkiye korkusu var, elimizdekini kaybeder miyiz. Türkiye federal yönetimi paylaşma konusunda olumsuz etkiler mi, diye. Türkiye sermayesi kuzeyde çok hakim olup güneyi de ele geçirir mi, diye…”
'BU YIL ÇÖZÜM ZOR, 2017’YE KALIR’
Hasgüler 22 Mayıs seçimlerinde Kıbrıs sorununun çözümünün hiç mesele yapılmadığını aktarırken, siyasi liderlik ve irade gösterilmesi halinde çözümün de geleceği umudunu dile getirdi. Ancak Hasgüler, çözüm olasılığı için gelecek seneyi adres gösterdi:
“Bizim bilmediğimiz diplomasinin kendi içinde bir takım manevraları vardır ama ben iyimser olsam dahi bu işin 2017’de yol alabileceği kanaatindeyim.”
