ABD’nin yeni başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu’da nasıl bir politika izleyeceği merak konusu. Moskova ile yeni ilişki çabası göze çarpan Trump seçim kampanyasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için, "Obama'dan çok daha iyi bir lider" demişti. Diğer yandan Trump, Suriye’de Beşar Esad yönetimiyle değil IŞİD’le savaşı tercih ettiğini açıkça dile getirirken, Moskova ile birlikte yeni açılım imkanı belirmiş görünüyor.
Yeni ABD başkanının olası Suriye politikasını uzun yıllar Şam’da gazetecilik yapmış Duvar internet sitesinin yazarı Musa Özuğurlu ile konuştuk.
'ABD'NİN ORTADOĞU’DA POLİTİKA ÜRETECEK ALANI YOK'
ABD’nin yeni başkanı Donald Trump’ın Suriye’deki durumu değiştirebileceğini söyleyen Özuğurlu, Washington’ın prestijini zedelemeden çıkma çabasına dikkat çekti. Trump’ın katalizör görevi üstlenebileceğini belirten Özuğurlu, şu değerlendirmeyi yaptı: "Çünkü Trump bir şekilde çok basit hesaplardan yola çıkacak gibi görünüyor. O da şu: ‘ABD olarak benim ne işim var Suriye’de’.. ABD’nin şu anda göz önünde bulundurduğu tek şey aslında IŞİD. Trump açısından avantajlı olabilir. Çünkü IŞİD herkesi meşrulaştırabilecek bir konu. Trump, IŞİD’le gerçekten bir mücadeleye girdiği anda ABD içinde kendisine yönelik bir takım eleştirileri bertaraf edebilir. İkincisi ise gerçekten de ABD’nin Ortadoğu’da politika üretecek bir alanı kalmadı. Bu nedenle de bu alanı bir şekilde hem jest olsun diye hem de zorunluluktan dolayı bırakmak istiyor.”
'RUSYA VE İRAN DAHA RAHAT POLİTİKA ÜRETECEK'
Rusya’nın Ortadoğu’da politika örgüsünü devam ettirdiğini belirten Özuğurlu, Moskova’nın gerek anlaşmalar gerekse de fiili olarak sahadaki etkisini arttırdığına dikkat çekti.
Rus ordusunun Halep’teki büyük operasyona yakında başlayacağına işaret eden Özuğurlu, "Dolayısıyla ABD’nin artık bölgede çok da yapacak birşeyi yok. En azından bunu kısa vade için söyleyebiliriz. Türkiye ve Suudi Arabistan da bu bölgede. Ama bunlarla nasıl bir politika yürüteceği belli değil. Rusya ve İran’ın daha rahat politika üreteceğini düşünüyorum. Hepsini topladığımızda Trump işin inisiyatifini Rusya-İran blokuna bırakacak gibi gözüküyor" vurgusu yaptı.
'İSRAİL KONUSUNDA İSTEDİĞİ GİBİ HAREKET EDEMEZ'
Trump’ın İsrail ile olan ilişkisinde istediği gibi hareket edemeyeceğini savunan Özuğurlu, “Sonuçta Ortadoğuda bir denge söz konusu. İsrail, Ortadoğu’daki geleneksel sınırları aşacak olursa, bugünlerde işbirliği yaptığı söylenen, doğrudan Suriye hükümetine karşı olan Suudi Arabistan bile tavrını değiştirebilir. Arap refleksi uyanabilir. Trump da bunu görecektir eninde sonunda. Bir de Filistin meselesi var ki o çok hassas bir konu, oraya girmeyecektir” dedi.
'İRAN KARŞITI TUTUM SERMAYEYİ RAHATSIZ EDEBİLİR'
Trump’ın seçim kampanyasındaki ‘İran’la nükleer anlaşmayı feshedeceğim’ çıkışlarına karşın işin daha çok ekonomik tarafını düşüneceğini savunan Özuğurlu, bazı küresel şirketlerin de İran ile anlaşma aşamasında olduğunda dikkat çekti. Trump’ın İran karşıtı tutumunun bu şirketleri rahatsız edebileceğini ifade eden Özuğurlu “Trump’ın onların hassasiyetlerini anlaması gerekiyor. Suudi Arabistan konusunda da Trump’In kullandığı bir takım söylemler var. Politikasını çok fazla değiştirmeyecek ama Suudi Arabistan’ı bir şekilde Rusya çizgisine doğru (siyasi anlamda) yanaştırmaya çalışacak. En azından sorunsuz bir Ortadoğu istiyorum başlığı altında hareket edeceğini düşünüyorum ben. Bu nedenle Ortadoğu bir rahatlama olacağını, Suriye’ye bir alan açacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
'ANKARA KENDİNİ BÖLGEDE YALNIZ HİSSEDEBİLİR'
Trump’ın gelmesiyle Ankara’nın kendisini bölgede daha yalnız hissedebileceğini savunan Özuğurlu, “Hem komşusu Rusya hem de Rusya ile ilişkisini düzeltecek veya Suriye konusunda aynı poltikaları güdecek bir Trump söz konusu” öngörüsünde bulundu. Erdoğan’ın Ortadoğu’daki politikalarında bir dönüş içinde olacağını düşünen Özuğurlu, “Ancak ne ABD’nin ne de Ankara’nın Esad ile el sıkışması çok kolay değil. Heyetler düzeyinde bazı ilan edilmeyen pazarlıklar yapılıyordu. Ankara kanadında en azından yumuşama trendinde bir iş birliğine gidilebileceğini düşünüyorum. Ama Trump’ın Esad’a el sıkışalım demesi beklenemez. Bugüne kadar bazı politikalar izlendi. Bunun Pentagonu’u, CIA’i, ordusu var. Ama işbirliğine gidileceğini söylemek güç değil” diye konuştu.
'İDLİB BİR KENARDA TUTULUYOR'
Suriye’de tarafların önceliğinin Halep olduğunu anımsatan Özuğurlu, Halep merkezinin alınmasıyla Suriye ordusunun hem psikolojik hem de teknik bir üstünlük elde edeceğini ifade etti. Suriye ordusunun anlaşmaya vardığı bölgelerde yapılan ateşkesler sonucu isyancı ve cihatçıların İdlib’e gönderildiğine dikkat çeken Özuğurlu şu değerlendirmede bulundu: "İdlib’e en son sıra gelecek. 900’den fazla merkezde silahlı gruplarla anlaşma yapıldı. Bunların bir kısmı devlete döndü. Bir kısmı oraya gitmeyi tercih etti. Hepsi oraya gönderiliyor. Dikkat edelim başka hiçbir yere gönderilmiyor silahlılar. Yıllardır stratejinin şu olduğu söyleniyor. Bu savaş Dera’dan başladı ama Türkiye tarafından özellikle İdlib’i merkez edindi silahlı gruplar. Ve bu savaş İdlib’de sona erecek. Esad da daha önce ifade etti. İki seçenek kalacak: Ya öldürülecekler, ya da türkiyeye geri gönderilecekler. Bu nedenle İdlib bir kenarda tutuluyor.”
'SURİYE ORDUSU AÇISINDAN RAKKA BEKLEMEDE'
Demokratik Suriye Güçleri (DSG) öncülüğünde geçen hafta başlayan Rakka operasyonunun Suriye ordusu için öncelik olmadığını belirten Özuğurlu, “Rakka’ya hassasiyet Türk ordusunun gelmesiyle olurdu. Kürt güçler Rakka’ya inecekler. Ama şehrin hemen alınabileceğini zannetmiyorum. Musul örneğini görüyoruz. Sadece YPG veya DSG’nin girmesi mümkün değil. ABD desteği olsa bile o kadar kolay gözükmüyor. Dolayısıyla o daha sonraya bırakılacak birşey. Suriye ordusunun şu anki önceliği Hama kırsalı ile Halep. Rakka bir süre daha bekler Suriye ordusu açısından" diye konuştu.
