Aliyev’in Türkiye ziyaretinin en önemli sonuçları neler?

Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev, Çarşamba günü Ankara’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyaret vesilesiyle, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in eş-başkanlıklarında, Türkiye-Azerbaycan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) IV. Toplantısı da düzenlendi.

Peki, bu ziyaretin en önemli sonuçları nedir? Ülkelerin ikili ilişkilerinde ve bölgesel işbirliğinde Rusya Federasyonu'nun yeri ne?

Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (KAFKASSAM) uzmanı Ümit Nazmi Hazır, Radyo Sputnik’e verdiği demeçte şunları söyledi:

‘Öncelikle birkaç cümleyle Türkiye-Azerbaycan ilişkilerine değinmek isterim. Ortak dil, soy, kültür, din, tarih unsurlarını barındırması nedeniyle Türkiye Türkleri ve Azerbaycan Türkleri arasında her zaman bir fikir ve gönül birliği olmuştur. Bu birliktelik, iki devlet arasındaki ilişkilere de ‘’tek millet, iki devlet’’ prensibi ve şiarı olarak yansımaktadır. Bu durum, Aliyev-Erdoğan görüşmelerinde de vurgulandı. Öte yandan Erdoğan’ın, cumhurbaşkanı olduktan sonra ilk ziyaretini KKTC ve Azerbaycan’a yapması ne kadar manidarsa, Aliyev’in de 2015 yılının ilk ziyaretini Türkiye’ye yapması o kadar manidardır. Bu da iki devlet arasında oluşan bir geleneğin tezahürü adeta.
Son yıllarda, iki ülke arasındaki ticaretin ve enerji ile askeri alandaki işbirliğinin artmasıyla, "tek millet iki devlet prensibi" daha da taçlandırılmış oldu. Yapılan görüşmelerde de birlikte ticaret hacminin 2023’e kadar 15 milyar dolara çıkartılmasının hedeflendiği belirtildi. Tabii TANAP projesinin de önemi vurgulandı. Bu proje, Türkiye ve Azerbaycan’ın, Batı için enerji güvenliği konusunda stratejik önemini daha da arttırdı. Ayrıca Erdoğan, Karabağ konusunda Azerbaycan’a desteğin devam edeceğini ve Minsk Grubu'nun çözüm konusunda yeterli olmadığını belirtti.

Bu toplantıda öne çıkan çok önemli iki ayrıntı daha vardı: Birincisi, bu yıl G-20, Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleşecek ve Türkiye, Azerbaycan’ı da davet ettiğini belirtti. İkinci önemli gelişme ise, 2015 yılının Çanakkale Zaferi’nin 100. Yılı olması nedeniyle 24 Nisan tarihinde Çanakkale Zaferini anmak için yapılacak törenlere İlham Aliyev’in de davet edilmesiydi. Aliyev, Erdoğan’ın bu davetinden müteşekkir olduğunu belirtti. 24 Nisan 2015 tarihinin başka bir anlamı da var. Ermeni soykırım iddialarının 100. Yılı olması nedeniyle, bunu Ermenistan’a ve Ermeni diasporasına verilmek istenen bir mesaj olarak yorumlayanlar da var.

Öte yandan Türkiye-Azerbaycan arasındaki güçlü ilişkiler ve Türkler ile Ruslar, Kafkasya bölgesinde tarihsel bir rekabet olmasına rağmen, bu durum Türkiye-Rusya ve Azerbaycan-Rusya arasındaki işbirliği konusunda kapıları kapatmamıştır. Hem Türkiye, hem de Azerbaycan, Rusya ile işbirliği yapma konusunda her zaman yeni yollar aramış ülkeler.

Putin’in Aralık başında Ankara’ya gelmesinden sonra, Ocak ayında da Aliyev’in Ankara’ya gelmesi; Türkiye’nin hem Rusya, hem de Azerbaycan ile iyi ilişkilere sahip olabileceğini göstermektedir. Bu durumu aynı zamanda Putin’in Ankara ziyaretinin bölgesel gelişmelere de nasıl yansıdığının bir göstergesi olarak kabul edebiliriz’.

Azerbaycan Milli Meclisi milletvekili, Azerbaycan Demokratik Reformlar Partisi Başkanı Asim Mollazade ise konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

"Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaret ve görüşülen konular, Ankara ve Bakü’nün ortak stratejisi ve ikili ilişkilerin bulunduğu yüksek düzeyi bir kez daha gösterdi. Söz konusu stratejinin temelinde, Azerbaycan ve Türkiye’nin gerek Batı, gerekse Doğu’da geniş kapsamlı işbirliğine gösterdiği ilgi bulunmaktadır. Politik bilimlerde kullanılan oyun kuramına göre, Azerbaycan ile Türkiye arasında win win (kazan kazan) durumu mevcut. Rusya’nın bu işbirliğindeki rolüne gelince, gerek Azerbaycan, gerekse Türkiye, Rusya ile ilişkilerin olumlu şekilde gelişmesini istiyor. Rusya’yı bir ortak olarak görmek istiyoruz. Büyük öneme sahip olan Rusya, Güney Kafkasya bölgesinde barış, istikrar ve işbirliğinin sağlanmasına yardım edebilecek kadar güçlüdür."