Sputnik’e değerlendirmelerde bulunan Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Türkiye ile Rusya’nın, kimsenin provokasyonuna gelmemesi gerektiğini ifade ederek “Bu bakımdan Rusya’yı bu tuzaktan koruyacak olan müzakeredir. Müzakerenin yolu da açık. Koalisyon kuvvetlerine Rus hava kuvvetleri katılabilir. İncirlik’teki, Diyarbakır’daki üsler açılır. Aynı düşmana karşı savaşılıyor. IŞİD’e hepimiz karşıyız. Niçin Türk pilotlarıyla Rus pilotları IŞİD’e karşı beraber uçmasınlar?” diye konuştu.
Caşın, Türk hava sahasının ihlal edildiğini hatırlatarak “Dolayısıyla bizim hududumuza yapılan ihlalin tekerrür ettiği, birkaç defa olduğu görülüyor. Bu durumda ihlalde bulunan taraf Rusya’dır ve ağır ihmal gibi bir durum. Eğer kasıt yoksa hukuken çok tartışmalı bir durum” ifadelerini kullandı.
Caşın'ın açıklamalarının tamamı şu şekilde:
‘TÜRKİYE’NİN İHLALİ KABUL ETMESİ MÜMKÜN DEĞİL’
‘TÜRKİYE, RUS UÇAĞINI DÜŞÜRSEYDİ KİM MUTLU OLURDU?’
Caşın, Türkiye ve Rusya’nın ‘onun bunun dolduruşuyla’ birbirlerine silah çekmesinin kabul edilemez bir durum olduğunu vurguladı:
“Türkiye ve Rusya’nın, 21. yüzyılın tehditlerine karşı koyacak sırt sırta iki devlet olması gerekiyor. Dolayısıyla eğer bizim Türk pilotu Rus uçağını düşürseydi bundan kim mutluluk duyardı. Oradaki Rus annesine biz nasıl hesap verirdik? Bir Rus annesi ağlarken Türk annesi de ağlayacaktı. Çünkü iki önemli devlet var, ve Sayın Putin bu dostluğu çok ileriye götürmüştür. Dolayısıyla burada bu yanlışta ısrar etmek diplomatik olarak ve askeri açıdan çok kırılganlığı fazla, belki de bölgesel bir çatışmaya sebebiyet verecek bir ihlal durumu söz konusudur. Bu, Türk kamuoyunda son derece yanlış algılanan ve son derece infial uyandıran bir durumdur. Bu bakımdan ben Moskova’daki dostlarımızın, Türkiye’nin tepkisini anlaması gerektiğini düşünüyorum.”
‘ÇALIŞMA GRUBU TÜRKİYE’DE KURULMALI’
“Bu, netice olarak bütün hava uzmanlarının ortak noktasıdır. Nitekim Rus uzmanlar da bunu kabul ediyorlar. Bu itibarla eğer bir ortak çalışma grubu kurulacaksa bunun Türkiye’de olması gerekiyor. Çünkü Türkiye, hudut güvenliğini namus olarak kabul eden bir devlettir, bundan da taviz vermesi mümkün değildir. Burada hatada bulunan kim, Rus tarafı. O zaman nezaket ve diplomasi kuralları, Rus makamlarının buraya gelip Ankara’da bunu görüşmesi lazım eğer gerçekten 21. yüzyılda bu dostluğu sağlamlığa götürmeyi temenni ediyorsak. Bu konuda Türkiye ile Rusya arasında herhangi bir engel var mı, hayır. Hem Putin’in danışmanının söylediği ortada. ‘Aramızda herhangi bir sorun yok. Her iki tarafın çıkarları çok sağlam’ diyor. Elbette bu istenmeyen bir durum ve bu durumun ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin dediği gibi bir anlaşmazlık sonucunda bir Rus uçağının düşmesini biz istemeyiz. Bu çok açık. Peki bu kazanın önlenmesi için ne yapması lazım? İki tane uzmanın gelip burada çalışması gerekiyor. Bu çalışma grubu için hukuken ya da siyaseten bir engel yok.”
‘YANLIŞ ANLAŞILMANIN TAMİR EDİLMESİ GEREKİYOR’
‘RUSYA UÇAKLARI NEDEN ABD UÇAKLARINA ÖNLEME YAPMIYOR?’
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantıları sırasında Rusya Devlet Başkanı Putin ile ABD Başkanı Obama arasında yapılan görüşmenin içeriğinin açıklanmadığını, ABD Dışişleri Bakanı Kerry ile Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un “Biz Suriye konusunda anlaştık” şeklinde açıklama yaptığını kaydeden Caşın, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Acaba burada bir rol paylaşımı mı var ve burada Türkiye sıcak kestaneleri alacak aktör olarak mı seçildi, bu çok önemli. Burada şu çok önemli, Rusya’nın pilotları neden Amerikan uçaklarına önleme yapmıyor? İncirlik’te Amerikan uçakları da var.”
‘ABD, ÇOK İSTİYORSA RUS UÇAĞINI KENDİSİ DÜŞÜRSÜN’
Kerry’nin “Türkiye, Rus uçağını düşürebilirdi” açıklamasını da değerlendiren Caşın, “ABD 4 Temmuz kutlamalarında bu sene Tupolev serisi bir istihbarat uçağını düşürdü. Rusya bu konuda bir açıklamada bulunmadı. Demek ki Rus uçağını düşürebiliyorlar. Eğer meraklıysa ABD hava kuvvetleri düşürsün bu uçağı” dedi.
'100 YIL ÖNCEKİ GİBİ TUZAĞA DÜŞMEYELİM’
Caşın, Türkiye’nin Rusya’yı düşman olarak görmediğini vurguladı:
“1916’dan beri Ruslar’la savaşmadık. 100 sene sonra geldiğimiz noktada Birinci Dünya Harbi’nde Almanya’nın tuzağına düştüğümüz gibi yeni bir tuzağa düşmeyelim. Birinci Dünya Savaşı Karadeniz’de başlayan bir savaştı, ikimiz de işgal edildik. Dolayısıyla iki milletin kaderi 21. yüzyılda aynı. Bu bakımdan Rusya’yı bu tuzaktan koruyacak olan müzakeredir” dedi.
‘TÜRK VE RUS PİLOTLAR IŞİD’E KARŞI BERABER UÇSUN’
“İncirlik’i, Diyarbakır’ı açarız onlara, gelir oralardan uçarlar. Çünkü ikisi de aynı düşmanla savaşıyor. IŞİD’e hepimiz karşıyız. Gelin beraber uçalım. Niçin Türk pilotlarıyla Rus pilotları IŞİD’e karşı beraber uçmasınlar? Ama bu eğer bizim PKK’ya karşı yapmış olduğumuz meşru müdafaa hakkını önlemeye yönelik bir durum olursa Türkiye bunu kabul edemez. Türkiye Suriye-Irak sınırında kurulmak istenen defakto Kürt devletini asla kabul etmeyecektir. Bu bizim için bir savaş sebebidir. Bütün bunlardan sonra Rusya tarafı Türkiye ile birlikte gerçekten IŞİD’le mücadele etmek istiyorsa bu müzakere edilir. ABD katılacaksa Amerikan pilotları da gelebilir. Kimse bu bölgede eşitler arası birinci değildir. Çünkü terör mikrobu herkes için rahatsız edici. Nasıl ki biz radikallerin Kafkasya’da Rus halkını öldürmesini istemiyorsak ya da Moskova’da herhangi bir sabotaja karşıysak, buradaki terör denilen belada ortak hareket etmemiz gerektiğini irade olarak ortaya koymamız lazım.”
‘VAKİT KAYBETMEDEN OTURULUP KONUŞULMASI GEREKİYOR’
Türkiye ile Rusya arasında ortak çalışma grubunun Ankara’da kurulabileceğini, buraya ABD’nin de katılabileceğini ya da Rusya ve Türkiye’nin ikili olarak çalışabileceğini ifade eden Caşın, “Havacılık saniye ve salise meselesi. Oradaki bir genç arkadaşın yapacağı bir hata iki devleti karşı karşıya getirir ve bu senelerce unutulmaz. Bu bakımdan böyle bir husumete yol vermemek için iki devletin de çok akıllıca hareket etmesi lazım. Nitekim Türkiye tarafı üçüncü ihlale karşın ateş açmamıştır. Türkiye bu toleransı gösteriyor ama kimse Türkiye’nin sınırlarını test etmemeli. Neticede Genelkurmay açıkladı, bunun sorumlusu Türkiye olmaz. O bakımdan bu iş dostane bir şekilde çözülebilir. Bunun için hiç zaman kaybetmeden derhal oturulup konuşulması gerekiyor. Anlaşma var, niyet var, bütün yollar açıktır.”
'RUS PİLOTLARINA VE UÇAKLARINA GÜVENİYORUZ'
Rusya’ya başka bir öneride de bulunan Caşın, “Onların pilotlarına da, uçaklarına da güveniyoruz. Gelsinler, Konya’daki Anadolu Kartalları’yla beraber uçalım. Çünkü aramızda ikili anlaşma var, ben o anlaşmanın hukuk danışmanıyım. Türkiye ile Rusya arasında işbirliği için hiçbir engel yok. Bu gelinen noktada 25 seneyi bir tekmede yıkıp atmak kimseye yarar sağlamaz diye düşünüyorum” dedi.
‘PROVOKASYONA GELMEMEK GEREKİYOR’
Caşın, Türk ve Rus halklarının birbirine dost halklar olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“İki devletin de kimsenin provokasyonuna gelmemesi gerekiyor. Çünkü rüzgarlar gelir geçer, coğrafya değişmez. Bu coğrafyada ilelebet beraber yaşayacak olan Rus ve Türk halklarının dostluğunu bozmaya yönelik provokasyonlara gelmemek gerekiyor. Akıllı devletler akıllı tedbirler alır. Ben Putin’i son derece takdir ediyorum. Kendisinin bir SU-25 pilotu olduğunu da biliyorum, pilotlar hata yapmaz. Bu bakımdan planlamada, icrada bu tür bir engelin önüne geçmek, iki toplum arasında bu kadar güzel bir köprü kurulmuşken bu köprüleri birilerinin dinamitlemesine asla müsaade vermemek gerekiyor. Burada aklıselim bilim adamlarının da doğruyu korkmadan söylemesi lazım."
