‘Suriye için hazırlanan anayasa taslağında herhangi bir federalleşmeden söz edilmiyor’

Batı basını Rusya’nın Suriye’de özerk Kürt bölgesinin kurulması için gizli olarak ABD ile anlaşmış olduğu yönünde iddialara yer verdi. Uzmanların tespitlerine göre ise Türkiye’de, Moskova-Ankara ilişkilerini bozmak isteyen bazı çevreler tarafından oldukça abartılı fikirler dile getirilerek bir tartışma yaratılmaya çalışılıyor.

Konuya açıklık getirmek amacıyla Rusya’nın Suriyeli Kürtlere ilişkin gerçek tutumunu Rusya Federasyonu Devlet Başkanı’nın kurucu olduğu bilim, araştırma ve analitik merkezi olan Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (RISS) kıdemli araştırma görevlisi Dr. İrina Svistunova’ya sorduk.

Konuyla ilgili muhatabımız şu değerlendirmelerde bulundu:

"Rusya’nın, Suriye’de özerk Kürt bölgesinin kurulması için gizli olarak ABD ile anlaşmış olduğuna dair haberler gerçeği yansıtmıyor. Bunlar, Moskova ile Ankara arasındaki güveni sarsmak için yapılan uydurmalardır. İki ülke arasındaki ilişkiler normalleştikten sonra pekçok provokasyon meydana geldi. 

Rusya yönetimi hep Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğini savunmuştu. Rusya, Kürtlerin özerkliği konusundaki tutumunu net olarak Ağustos 2016’da belirtmişti. O tarihlerde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD’nin o zamanki Dışişleri Bakanı John Kerry ile yaptığı ortak basın açıklamasında, Kürtlerin Suriye devletinin bir parçası olarak kalması ve Suriye’nin parçalanması için kullanılmaması gerektiğini açıklamıştı.

Rusya tarafından teklif edilen Suriye’nin yeni anayasa taslağı metninde söz konusu olan sadece Kürtlerin kültürel özerkliğidir. Orada herhangi bir federalleşmeden söz edilmemektedir. Bu tür konularda karar verebilecek olan sadece Suriye halkıdır. Suriye’nin yönetimi ve ülke nüfusunun büyük çoğunluğunun federalleşmeye karşı olduğu bilinmektedir.

Moskova’nın hedefi, Suriyelilerin anlaşmaya varmaları için gerekli yardım ve destek sağlamaktır, onları yeni iç çatışmalara sevk etmek değildir. Rusya, hazırladığı anayasa taslağını Suriyelilere ısrarla dayatmak niyetinde değildir. Rusya bu taslağı, hükümet ile muhalefet arasında yapıcı bir diyaloğun temelinin oluşması için önermiştir.

Ben şahsen Suriye’nin federalleşmesinin Rusya’nın çıkarlarına uygun olmadığı kanaatindeyim. Çünkü böyle bir gelişmenin, bizim Şam, Ankara ve Tahran ile olan ilişkilerimizin soğumasına neden olacağını düşünüyorum. Hem Suriye’nin hem Türkiye’nin hem de İran’ın, Kürtler için özerk bir bölge oluşturma fikrine karşı olduğu bilinmektedir. Rusya, Orta Doğu’daki yakın müttefikleri ile olan ilişkilerini neden tehlikeye atsın?

Suriye krizi boyunca Moskova, sorunu çözmek amacıyla birkaç kere Washington ile işbirliği kurmaya çalışmıştı. Ancak Rusya’nın bu girişimleri başarısız olmuştu. Şu anda Türkiye ve İran’ın katılımlarıyla krizi çözmek için etkili bir mekanizmayı kurabildik. Bunlar, Suriye’deki durumu gerçek anlamda etkileyebilen ülkelerdir. Bunlar, Rusya’nın çok önemli dış siyasi partnerleridir. Rusya’nın bu ülkelerle pekçok alanda oldukça yakın ilişkileri ve bağlantıları var. Rusya, Türkiye ve İran’ın Suriye sorunu konusundaki üçlü diyaloğu, Rusya dış politikasının 2016 yılında elde ettiği en önemli başarılardan biridir. Moskova, bu başarıdan neden vazgeçsin? Bu, Orta Doğu’nun gelecek istikrarının anahtarıdır."