Güvenlik uzmanı Ağar: Ortadoğu’da kaybeden ABD, satranç tahtasını Karadeniz’e taşıyor

Güvenlik uzmanı Abdullah Ağar, ABD’nin son dönemde Karadeniz’de gerçekleştirdiği tatbikatlar için “Ukrayna, çok önemli bir rekabet alanı. Benzer fotoğraf Gürcistan için de geçerli. Ama asıl mücadele Suriye ve Irak’ta” dedi. Ağar, “Artık Batı, girdiği yere istikrar için girmiyor. Menfaat türevli kaosla giriyor” diye de ekledi.

ABD, Ukrayna ile birlikte gerçekleştirdiği ‘Sea Breeze 2017’ tatbikatını geçen hafta tamamladı. Bu hafta sonu ise Gürcistan’da, yine ABD’nin katıldığı çok uluslu ‘Noble Partner 2017’ tatbikatı başlıyor.

Peki ABD’nin, Karadeniz’deki bu tür çalışmaları, bölge ülkelerini nasıl etkiliyor? Bu tatbikatlar, Karadeniz güvenliği açısından ne gibi sonuçlar doğurabilir? Türkiye’nin, ABD’nin bu adımlarına yönelik tutumu ne? Bu tatbikatların, Türkiye açısından bir faydası var mı?

Konuyla ilgili Sputnik’e konuşan güvenlik uzmanı ve eski asker Abdullah Ağar şu değerlendirmelerde bulundu:

“Bence bu tatbikatlar, santranç tahtasını, konsantrasyon alanlarından alana ve zamana yayma çabaları. Ukrayna, bilindiği gibi, çok önemli bir rekabet alanı. Benzer fotoğraf Gürcistan için de geçerli. Ama asıl mücadele Suriye ve Irak’ta. Yani, Karadeniz bölgesel, Suriye ve Irak küresel. Artık Batı, girdiği yere istikrar için girmiyor. Menfaat türevli kaosla giriyor. ABD’nin Karadeniz’deki tatbikatları, güç gösterisidir. Bunlar, Karadeniz güvenliğini olumsuz etkilemekte.

Bilindiği gibi, dünyanın üç temel stres noktasından ikisi Karadeniz havzasında. Bunlar, Balkanlar ve Kafkaslar. Orta Doğu’ya odaklanmışken 4. nesil savaşı Kafkaslar’da ve Balkanlar’da görebiliriz. Ukrayna ve Gürcistan bunun kıyı başı olabilir. Bunun benzeri fotoğrafları yakın zamanda yaşanan Ukrayna dahil küresel sürtüşme ve rekabet alanlarında gördük. Artık 4. nesil vekaletler savaşı da değişik uygulamalarla evriliyor. Kafkaslar’ın ve Balkanlar’ın sıcağı Rusya’ya, Orta Doğu’dan çok daha yakın. Radikal terörün Kafkaslar’a zıplaması tehdidi var. Amerika da bunun farkında. Orta Doğu’daki hesaplaşmayı Balkanlar, Kafkaslar ve hatta Baltık’a taşımaya çalışıyor. Sonuçta ortada bir dünya hakimiyeti meselesi var. Dolayısıyla bu tatbikatları, küresel satrançta yeni hamleler olarak değerlendirebiliriz.

Diğer yandan bu tatbikatlar, küresel rekabeti, konsantrasyon alanlarından uzaklaştırılması olarak da okunabilir. Nitekim, Suriye meselesi çok olgunlaştı. Kerkük, Kuzey Irak’ta bağımsızlık referandumu en zirve konu şimdi. Trump’a göre, Obama’nın Suriye’de yaptığı hatalar, Rusya ve İran’a avantaj sağladı. Askeri stratejiler, asıl hedefe taarruzu gizleyen tali hedef ve sahte taarruzlara dayalıdır. Vekaletler savaşının siklet merkezinde bağımsızlık referandumu ve Kerkük var. Bu bağlamda Irak’a çok iyi bakmak lazım. Dünya siyasetinin yeniden dizaynı çoktan başladı”

Karadeniz’deki bu gelişmeler, Türkiye’yi etkiler mi? Bunlar, Montrö rejimi açısından bir sonuç doğurabilir mi?

“Eğer Amerika’nın bu girişimleri, Karadeniz bölgesinde de ABD ve Rusya arasında Suriye benzeri bir rekabeti doğurursa, Türkiye bundan etkilenecektir. Türkiye, Karadeniz’in güvenliğinin bölge ülkeleri tarafından sağlanması gerektiği tezini savunur. Bu tez aynı zamanda Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin de temeli. Bildiğim kadarıyla, tatbikatlar için gelen gemilerin tonajlarında Montrö Sözleşmesi açısından bir ihlal olmamış. Daha önce ABD birkaç kere Montrö rejimini delmeye çalışmıştı. Amerika’nın geçmişteki uygulamalarına ve reflekslerine bakarak, önümüzdeki süreçte de Sözleşmenin ruhuna aykırı hareket edebileceğini öngörebiliriz.”