‘Rus-Türk çalışma grubu, İdlib’de çözüm için yol haritasını hazırlayacak’

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, İdlib konusunda çalışma gruplarının bir araya gelmesi konusunda iki ülke liderinin mutabık kaldığı açıklamasını değerlendiren Rus uzmanlar, çalışma grubunun İdlib için çözüm bulunması için yol haritasını hazırlayacağını belirtti.

Rusya Ekonomi Yüksek Okulu Şarkiyat Okulu’nun kıdemli öğretim görevlisi Arabist Andrey Çuprıgin, Sputnik’e açıklamasında, Rusya ve Türkiye’nin ortak İdlib çalışma grubunun önemine dikkat çekerek bu konuda şu yorumda bulundu:

“Rusya ve Türkiye arasında İdlib çalışma grubu toplantısını düzenlemek iyi fikir. Elbette, nisan ayı sonlarından beri yürütülen tüm bu askeri operasyonlardan önce yapılması gerekirdi. Çünkü İdlib gerilimi azaltma bölgesiyle ilgili anlaşmalar tam kapasite çalışmıyor. İdlib ortak komisyonu gibi organlara en baştan ihtiyaç var. Muhtemelen, politik olarak faaliyetine engel olmazsa bu tür yapı, bazı ortak çabaları, bu karmaşık sorunu çözmeye yönelik etkinlikleri belirleme durumunda. İdlib çözümünün politik bileşenini de bu komisyonun görevine eklemek kötü olmazdı. Bu soruna çok ciddi yaklaşmak lazım”.

'İDLİB'E OPERASYON SURİYE'NİN İÇİNDE VE DIŞINDA ÇOK CİDDİ POLİTİK SONUÇLAR DOĞURUR'

Ancak Suriye’nin de bu konudaki görüşünün dikkate alınması gerektiğini kaydeden uzman, “Türkiye ve Rusya’nın alacağı kararların Şam tarafından nasıl algılanacağı önemli. Şam için önemli olan, son direniş ocaklarını yok etmek. Çünkü Suriye’nin çok büyük bir toprak bölümü olan İdlib halen merkez yönetiminin kontrolü altında değil. Bu durumu radikal olarak değiştirmek onlar için büyük önem arz ediyor” ifadelerini kullandı.

İdlib’deki askeri operasyonun belirsiz bir etkinlik olduğunu, kapsamlı hal almasının Suriye’nin içinde ve dışında çok ciddi politik sonuçlar doğuracağını dile getiren Çuprıgin, İdlib sorununun özel olduğunu kaydederek, “Gelin İdlib’deki bu durumun nasıl ortaya çıktığını hatırlayalım. Suriye’nin her yerinden militanlar İdlib’e tahliye edildi. Nedense bu bölge seçildi ve militanları, diğer topraklardan çıkarmak için bu bölgeye taşıma kararı alındı. Tartışmalı bir strateji, çünkü en baştan, ‘Herkesi oraya taşıyacaklar, ya peki sonra?’ sorusu ortaya çıkmıştı” diye konuştu.

'ASIL OPERASYON HENÜZ BAŞLAMADI'

Suriye ordusunun aslında henüz gerçek operasyon başlatmadığını dile getiren Çuprıgin, tüm hareket ve çatışmaların sadece İdlib sınırı boyunca yaşandığına dikkat çekti.

Rusya Yenilikçi Kalkınma Enstitüsü İslam Araştırmaları Merkezi Başkanı, Rusya Dışişleri Konseyi uzmanı Kirill Semenov da İdlib çalışma grubunu toplama girişiminin önemli olduğu görüşünde. Sputnik’e konuşan Semenov, “Elbette, çalışma grubunun toplanmasına ihtiyaç var. Çünkü çatışmalar iki Türk gözetim noktasına yaklaşmış durumda. Elbette Türkiye, Esad askerlerinin eski mevzilerine dönmesini şart koşuyor. Bu yüzden çalışma grubunun, İdlib’deki sorunu çözüme kavuşturmak için belli bir yol haritasını hazırlaması gerekiyor. Gelecekte nelerin beklenebileceğinin açık olması için atılacak adımların yönü belirlenmeli” ifadelerini kullandı.

Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü’nün kıdemli araştırma görevlisi Konstantin Truevtsev de İdlib’de çok sayıda sivilin yaşadığına işaret ederek bu konunun çok önemli olduğunu vurguladı. Truevtsev, Sputnik’e açıklamasında, “İdlib bölgesinin Nusra varlığından temizlenmesi gerektiği yönünde ilkeli bir tutum söz konusu. Diğer yandan Türkiye, İdlib’den yoğun sığınmacı akınının başlayacağı konusunda tedirgin. İdlib’de yaklaşık 3.5 milyon kişi yaşıyor ve bu çok büyük bir sorun” yorumunda bulundu.

'MİLİTANLAR ARTIK KİMSEYİ TEHDİT EDEMEYECEK'

Suriye ordusunun, askeri operasyon için üç istikamete öncelik verebileceğini söyleyen Truevtsev, sözlerini şöyle sürdürdü: “İlki, Lazkiye sınırındaki, İdlib’in kuzeybatısındaki Cisr eş-Şugur. İkincisi, İdlib’in kuzeydoğusu ve kısmen Hama bölgesi, Ham Şeyhun şehrine kadarki kısım. Üçüncüsü de Halep’in batısındaki kasabalar. Böylelikle bu üç yer teröristlerden arındırılacak, İdlib sorunu tamamen farklı biçim alacak, çünkü bu durumda militanlar artık kimseyi tehdit edemeyecek”.

Suriye ordusunun, bu terör yuvasının sonunu getirme konusunda kararlı olduğunu vurgulayan Truevtsev, “Rusya ise daha çok Türkiye’nin tutumunu anlamaya ve onunla görüşmeye meyilli. Ancak söz konusu Suriye topraklarıdır, bunu hatırlamakta yarar var. Türkiye’nin sadece Rusya değil, Suriye yönetimiyle de görüşmesi gerekiyor” diye ekledi.