TBMM’de Venezüella ile ‘video konferansla’ imzalanan ticaret anlaşmasına ilk onay

Türkiye ile Venezüella arasında ticaretin geliştirilmesi amacıyla hazırlanan ‘video konferans’ yoluyla imzalanan anlaşmanın TBMM’deki onay süreci başladı. İki ülke arasında aşamalı olarak serbest ticaret alanı tesis edilmesini öngören anlaşma TBMM Dışişleri Komisyonu’nda kabul edildi. Anlaşmanın onay süreci TBMM Genel Kurulu’nda da kabul edilip Resmi Gazetede yayımlanması ile tamamlanacak.

TBMM Dışişleri Komisyonu’nu bu hafta gerçekleşen toplantısında, uluslararası anlaşmaların onaylanmasına dair 10 kanun teklifi, kabul edildi. Bunların arasında Türkiye ile Venezüella Arasındaki Ticaretin Geliştirilmesi Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna ve Anlaşmanın Eklerine İlişkin Değişikliklerin Cumhurbaşkanınca Doğrudan Onaylanmasına Dair Yetki Verilmesine İlişkin Kanun Teklifi de yer aldı.

‘TÜRKİYE VENEZÜELLA’YI BÖLGEDE ÖNEMLİ BİR ORTAK OLARAK GÖRÜYOR’

Komisyon tutanaklarına göre anlaşmanın görüşmelerinde Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi İlişiler Genel Müdürü Büyükelçi Ahmet Rıza Demirer, Türkiye’nin, Latin Amerika’nın tarihsel olarak en zengin ülkelerinden biri olan Venezüella’yı bölgede önemli bir ortak olarak gördüğünü belirtti. Venezüella’da son iki yıldır süren siyasi bunalım muhalefetin kontrolündeki Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido’nun 23 Ocak’ta kendisini geçici Cumhurbaşkanı olarak ilan etmesiyle yeni bir boyut kazandığını kaydeden Demirer, sözlerini şöyle sürdürdü:

‘TİCARİ İLİŞKİLERİMİZİ GELİŞTİRME KARARLILIĞIMIZ DEVAM EDERKEN…’

“Venezüella’yla ekonomik ve ticari ilişkilerimiz yasal zeminde ve şeffaf şekilde ilerlemektedir. Venezüella’yla 2017 yılında 154 milyon dolar olan ticaret hacmimiz 2018 yılında 1,1 milyar dolara yükselmiştir. Venezüella’yla ticari ilişkilerimizi geliştirme yönündeki kararlılığımız devam ederken ABD ve AB tarafından uygulanan yaptırımlar da dikkate alınmaktadır.

EKONOMİ BAKANLARI TARAFINDAN VİDEO KONFERANS İLE ANLAŞMA

Ülkemiz ile Venezüella arasındaki ticaretin serbestleştirilmesi ve artırılması amacıyla 17 Mayıs 2018 tarihinde iki ülke Ekonomi Bakanları tarafından video konferans sırasında Ticaretin Geliştirilmesi Anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma, Venezüella’yla ekonomik ve ticari ilişkilerimizin yasal zeminin güçlendirilmesi amacıyla atılan adımlardan birini oluşturmaktadır. Söz konusu anlaşmayla ülkemizin başlıca ihraç ürünlerinde Latin Amerika pazarına giriş imkânlarının artırılması, ihraç ürünleri gamının genişletilmesi, ülkemiz imalat sanayisinin mevcut ve potansiyel ham madde ihtiyacı için bölgenin zengin kaynaklarına gelişmiş tercihli erişimin sağlanması hedeflenmektedir. Anlaşmanın Venezüella’daki iç onay süreci tamamlanmıştır.”

‘ANLAŞMA İLE İKİ ÜLKE ARASINDA BİR SERBEST TİCARET ALANI KURULACAK’

Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve AB Genel Müdürü Vekili Hüsnü Dilemre de söz konusu anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte iki ülke arasında bir serbest ticaret alanı kurulacağını ve ticaret ilişkilerinin daha fazla hız kazanmasının beklendiğini kaydetti.

Dilemre, “Anlaşma çerçevesinde Venezüella tarafı tarife satırlarının yüzde 91.7’sinde, yaklaşık yüzde 92’sinde gümrük vergilerini en geç yedi yılda sıfırlayacaktır. Ülkemiz de tarife satırlarının yaklaşık yüzde 92’sinde gümrük vergilerini yine yedi yıllık bir takvimle sıfırlayacaktır. Yüzde 2’lik bir kısımda kısmi vergi indirimi yapılacaktır. Özellikle Venezüella pazarında tarım ürünlerinde -ki buna tavuk eti, süt tozu, peynir altı, domates salçası, makarna, un, şekerleme gibi ürünler dâhil olmak üzere - ihraç ürünlerimizde tam bir taviz tanınmıştır” diye konuştu.

CHP’DEN ‘ONAYLANMASI ZAMANSIZ’ ELEŞTİRİSİ

Görüşmede özellikle CHP’li vekillerden anlaşmaya itirazlar geldi. CHP’li Ünal Çeviköz anlaşmanın 1.282 sayfa olduğunu vurgulayarak, “Bir kere, her şeyden önce bu anlaşmanın zamansız olduğu, onaylanmasının da zamansız olduğu kanaatindeyiz. Anlaşmanın belki de onaylanmasının şu sırada gündeme alınmamasının daha sağlıklı olacağı düşüncesindeyiz” dedi.  

‘VİDEO KONFERANS YOLUYLA İMZA ÖRNEĞİ VAR MI?’

CHP’li Utku Çakırözer de, anlaşmanın telekonferansla imzalanmasına dikkati çekerek, “1.200 sayfalık bir anlaşmanın video konferans yoluyla imzalandığı bir örnek bizim arşivimizde var mı bilmiyorum. Ama demek ki çok acil isteniyor çıkarılması. Bunda sanırım şu umut ediliyor. Ambargo altında bir ülke var, Amerika yaptırım uyguluyor, dünya yaptırım uyguluyor, AB yaptırım uyguluyor, biz elimizi çabuk tutarsak ve bir nevi bir mekanizma kurar isek biz bu ambargo altındaki ülkeden, bu ambargodan faydalanırız” diye konuştu.

‘İRAN TECRÜBESİNDEN DERS ALALIM’

Benzer bir tartışmanın İran’a yönelik ambargo üzerinden yıllardır yürütüldüğünü belirten Çakırözer, “Onun arkasından ne kadar kirli işler çıktığını maalesef yaşayarak ve hem itibarımızı kaybederek hem bazı, işte şu anda hâlâ çok önemli bir bankamızın bir genel müdür yardımcısı Amerika’da cezaevinde şu anda bu kirli işler, dalavereler nedeniyle. Şunu demek istiyorum: Yani biz üç kuruş kazanacağız derken işin ucunda daha büyük kayıplar olabilir” dedi.

İran tecrübesinden ders alınması gerektiğini kaydeden Çakırözer, “Yeni Zarrab’lar yaratmayalım, yeni yaptırımlarla karşılaşmayalım” ifadelerini kullandı.

DIİŞLERİ BAKANLIĞI: HANGİ YÖNETİMİN İŞ BAŞINDA OLDUĞUNDAN BAĞIMSIZ BİR ANLAŞMA

Dışişleri Bakanlığı İkili siyasi İşler Genel Müdürü Büyükelçi Demirer ise, “Biz bu anlaşmayı ticari ve ekonomik ilişkilerimizin altyapısının oluşturulması bakımından uzun dönemli bir metin olarak görüyoruz. Şu anda hangi yönetimin iş başında olduğundan bağımsız bir anlaşmadır. Venezüella’daki siyasi bunalıma çeşitli girişimlerle çözüm bulunacağına inanıyoruz. Bu konudaki çabaların da devam ettiğini gözlemliyoruz” diye konuşu.

TİCARET BAKANLIĞI: ABD AMBARGOSU ALTINI DA İÇERDİKTEN SONRA ALTIN İTHALATIMIZ DURMUŞTUR

Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve AB Genel Müdürü Dilemre de, milletvekillerinin soruları üzerine, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerde gelinen noktaya değinerek, şu bilgileri verdi:

 “Ticaret hacmimiz 1.1 milyar dolara ulaştı 2018 yılında. Bunun 1 milyar dolarlık kısmı bizim ithalatımız, 120 milyon dolarlık kısmı da ihracatımızı oluşturuyor. İhracatımızda genel itibarıyla makarnalar, ihtiyaç duydukları ve  bizden daha önce talepte bulundukları süt tozu, ton balığı, ayçiçek yağı, yem, akü, bakliyat, okul kıyafetleri ve ilaç görülmektedir. İthalatımızda da daha önceki yıllarda da görüldüğü üzere geneli itibarıyla yakıt, ham petrol ağırlıklı olarak ithal edilmektedir. Altın ithalatı, geçen yıl kasım ayına kadar Venezüella’dan yapılmıştır, 900 milyon dolar civarındadır. Kasım ayı itibarıyla ABD ambargosu altını da içerdikten sonra zaten altın ithalatımız durmuştur” dedi.