'ABD, işine gelmeyen BM Suriye raporunun tavsiyelerine uymaz'

Bugün Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından Ocak-Temmuz 2019 dönemi içinde Suriye’de meydana gelen insan hakları ihlallerini içeren “Suriye Arap Cumhuriyeti Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu Raporu” yayınlandı.

Raporda, Amerika Birleşik Devletleri liderliğindeki uluslararası koalisyonun ve Washington destekli Suriye Demokratik Güçlerinin (SDG) operasyonlarının, “Deyr ez-Zor eyaletindeki şehir ve köylerin büyük ölçüde yok edilmesine ve binlerce sivilin göç etmesine” yol açtığı belirtildi.

Belgeye göre Komisyon, “çok sayıda sivilin öldürülüp yaralanmasına yol açan” ve aralarında 16 sivil hayatını kaybettiği 3 Ocak bombalamasının da yer aldığı “uluslararası koalisyonun bir dizi hava saldırısını soruşturmaya devam etmektedir”. Raporu hazırlayan uzmanlara göre koalisyon kuvvetleri, “askeri ve sivil tesisler arasında uygun bir ayrım yapmak için gerekli önlemleri almadılar”. Dolayısıyla sivil kayıplara neden olan ayrım gözetmeyen saldırıların, “savaş suçu olarak nitelendirilebileceği” hatırlatıldı. Bu bağlamda Komisyon, koalisyon güçlerine, “sivil kayıpları önlemek için operasyonel ve taktik protokollerini gözden geçirmelerini ve güçlendirmelerini” tavsiye etti.

BM İnsan Hakları Konseyi tarafından yayınlanan belgede ayrıca, Suriye halkına doğrudan zarar veren yaptırımların askıya alınması gerektiği vurgulanmaktadır.

Peki ABD, raporun bu önemli sonuç ve tavsiyelerini yerine getirecek mi? Suriye halkının zarar görmemesi için gereğini yapacak mı? ABD, Suriye’ye karşı uyguladığı yaptırımları durduracak mı?

Konuyla ilgili Sputnik’e konuşan güvenlik uzmanı ve eski asker Abdullah Ağar, şu değerlendirmelerde bulundu.   

"Bu, ABD’nin rapora dair ortaya koyacağı hassasiyetle kendi hedef ve menfaatleri arasında kuracağı ilişkiyle bağlı olan bir şey. Bugün Fırat’ın doğusundaki alanlarda ve Menbiç’te kontrolsüz bir şekilde, yani bir devlet iradesinin, otoritesinin ve düzeninin olmadığı ve PKK’nın sözde bir devlet gibi davrandığı alanlarda sayısız insan hakları ihlallerinin işlendiği bilinen bir gerçek. Burada insanların mal ve topraklarının gasp edilmesinden insanların zorla silah altına alınmasına kadar, çocuk ve kadın savaşçı olarak kullanılmasına kadar uygulanan pek çok temel insan haklarını ihal edici metot var. Orada PKK’nın, Suriye’nin öz malı olan petrolü alıp kendi hedef ve menfaatleri doğrultusunda kullandığını görüyoruz. Ve bunların hiçbirisi ne uluslararası hukuka uygun ne insan haklarına.

Tabi rapor, bir hukuki sonucu doğurabilecek BM nezdinde ortaya çıkan bir belge olduğu için ABD’yi bir şekilde zor durumda bırakabilir. Şu anda küresel bir güç olan ABD, illegal bir ortağı süspanse etme eğilimi içerisinde. Bunu, müttefiki olan Türkiye’nin topraklarına ve egemenliğine karşı göz dikmiş bir terör örgütüyle beraber yapıyor. Türkiye’nin bununla ilgili haklı itirazlarını defalarca açıklamıştı. Raporun sonuçlarına göre, Türkiye’nin ortaya koymuş olduğu tezlerle uluslararası hukukun ortaya koymuş olduğu tezler örtüşmekte. Amerika, raporun sonuç ve tavsiyelerini yerine getirecek mi? Bence bu, tamamen Amerika Birleşik Devletleri’nin konuya nasıl bakacağı ile ilgili bir şey."

- Peki ABD, rapordaki Suriye’ye karşı uygulanan ekonomik yaptırımların durdurulması ile ilgili tavsiyelerin gereğini yapar mı?

"Eğer ABD, ekonomik yaptırımların durdurulması ile ilgili konuyu İran meselesiyle ilgili hassasiyetiyle bağlantılı olarak değerlendirirse, o zaman bu yaptırımlardan kolay kolay vazgeçeceğini zannetmiyorum. Çünkü şu anda ABD, özellikle Suriye ve Irak’ta İran’a karşı çok mevzi kaybetmiş durumda. Diğer taraftan Amerika’nın hassasiyet gösterdiği İsrail’in güvenliği gibi ABD açısından çok önemli birtakım konular var. Dolayısıyla rejimin İran’la veya Hizbullah ve diğer Şii örgütlerlerle olan ilişkisi devam ettiği sürece ABD, bu yaptırımlarda devamlılık tercih edeceğini düşünüyorum. Çünkü ABD şu anda buradan İran üzerinde önemli bir etki üretmeye çalışıyor."