Türkiye’yi Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri sebebiyle hedef alan ve bu kapsamda tam 1 yıl önce NATO üyesi Türkiye’yi F-35 programından çıkaran ABD’den konuya ilişkin yeni bir çıkış geldi. Amerikan Senatör Whip John Thune, 2021 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nda sistemlerin Türkiye’den satın alınmasını mümkün kılacak bir düzenleme teklif etti. Senatör, Türkiye’nin bu teklifi kabul etmemesi durumunda ‘ülkeye daha ağır yaptırımlar uygulanması gerektiğini’ de ekledi.
Pentagon’un Türkiye’ye yönelik yaptırımları genişletme niyeti
Ancak Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Jim Rish, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nın yürürlüğe girmesinden 30 gün sonra, ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) çerçevesinde Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını önerdi.
Söz konusu açıklamalar, ABD’nin bir süredir, Türkiye’ye S-400 hava savunma sisteminden vazgeçmesi için dozunu artırdıkları tehditlerin bir parçası. Zira Pentagon’un Ankara’ya dönük yaptırımların yalnızca F-35 parçası üreten Türk şirketlerle değil diğer savunma sanayi kuruluşlarını da kapsayacak şekilde genişletme niyeti de sıkça bizzat kendileri tarafından ifade ediliyor.
‘ABD’nin amacı Türkiye’yle Rusya’yı karşı karşıya getirmek’
Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemlerinin aktif kullanacağı şeklindeki beyanatlarına rağmen ABD’nin bu eş zamanlı teklif ve tehditleri ne anlama geliyor? ABD için Türkiye’nin S-400’lere sahip olmaması neden bu denli önemli? Washington’ın Ankara’ya kararından döndürmek için atacağı ileri adımlar neler olur? Konuyu Sputnik’e değerlendiren Emekli Hava Korgeneral Dr. Erdoğan Karakuş’a göre Washington’dan gelen bu hamleler şaşırtıcı değil ve bunların tek amacı Türkiye’yle Rusya’yı karşı karşıya getirmek:
“ABD’nin amacı Türkiye’yle Rusya’nın arasını bozmak. İki ülkeyi Libya başta olmak üzere Suriye ve diğer alanlarda karşı karşıya getirmeye çalışıyor. Ancak ABD’nin bu gayriahlaki teklifi kabul edilmemeli. Çünkü Türkiye bunu yaparsa, Rusya’yla karşı karşıya gelecek ve bu da ABD’nin en çok istediği şey.”
‘Türkiye, ABD yüzünden güvenilirliğini kaybetmemeli’
Karakuş “ABD hep bu tip girişimlerde bulunur. Bu yüzden bu son çıkışlar beni şaşırtmadı. Washington’ın bunları yapmaktaki amacı da ortada: Türkiye’yle Rusya’yı karşı karşıya getirmek. ABD’nin Türkiye’ye ‘S-400’leri satın’ teklifi kabul edilebilir değil. Rusya, bize güvenmiş ve bu silahları satma kararı vermiştir. Hem Rusya’nın bu tutumu hem de bu sistem son derece kıymetlidir. Türkiye’nin ABD’nin dediğini yapması ise kesinlikle yakışık almaz. Türkiye, ABD yüzünden güvenilirliğini kaybetmemeli. Çünkü ancak güvenilir ülkeler kıymetlidir. Bu hem ülkenin egemenliğine hem de güvenilirliğine aykırı bir teklif” diye devam etti.
‘Washington, parasını ödenen F-35’leri bile teslim etmedi’
Karakuş, Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemi temininin ‘parayı veren sisteme sahip olur’ meselesi olarak algılanmaması gerektiğine de işaret etti:
“S-400 temini ‘parayı veren sistemi alır’ noktasından uzak bir mesele. Her para veren bu sistemleri satın alamaz. Aynı parasını vermemize rağmen ABD’nin bize F-35 satmayı reddetmesi durumunda olduğu gibi. Neticede, Türkiye, parasını verdiği F-35 uçaklarını alamadı. Hatta Amerikan Hava Kuvvetleri, Türkiye’ye satacakları bu uçakları ufak tadilatlardan geçirerek kendi envanterine kattı. Gelinen noktada Türkiye için önemli olan en azından bu savaş uçağının parçalarını üreten Türk şirketlerine dönük bir yaptırımın henüz gelmemiş olması. Çünkü Türkiye’nin bu işten 10-11 milyar dolar kazancı olacak ve bu önemli.”
‘ABD’de seçimler bitmeden hiçbir adım atılmaz’
ABD’deki seçim süreci bitmeden Ankara ile Washington’ı karşı karşıya getiren F-35 çekişmesinde ilerleme kaydedilemeyeceğine de işaret eden Karakuş “Ben ABD'nin Türkiye’ye dönük bu tutumunun seçimlerle de ilgili olduğunu düşünüyorum. Trump, Türkiye’ye baskı yaparak seçim avantajı sağlama gibi bir niyet içerisinde olabilir. ABD tarafında meseleye ‘seçim avantajı elde etme aracı’ olarak bakılması söz konusu” diye ekledi.
