Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmede, Çin ve Türkiye’nin ikili stratejik ilişkilerin istikrarlı olarak gelişmesine aktif katkıda bulunması ve temel çıkarlarının korunmasında birbirlerini desteklemesi gerektiğini söyledi.
'Çin ile Türkiye arasındaki ticaret, son iki yılda nispeten iyi şekilde gelişti'
Şensi Pedagoji Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Merkezi’nden Prof. Bing Zhong, Sputnik’e yaptığı açıklamada, geçmişte Çin ve Türkiye arasındaki ticarette dengesizlik yaşansa da ticaret açığı sorunu olduğunu ama durumun son iki yılda nispeten iyi geliştiğini belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Üstelik Türkiye Çin’e giderek artan bir önem veriyor. Özellikle de, Çin ve Türkiye arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 50. yıldönümünün kutlandığı bu yıl. Bu, Çin-Türkiye ilişkilerinin daha da gelişmesi için iyi bir fırsat. Hâlihazırda Türkiye’nin aktif diplomatik adımları çok belirgin hale geldi. Bölgesel durum veya uluslararası durum ne olursa olsun, iki taraf arasındaki işbirliği olasılığının çok geniş olduğunu düşünüyorum. Mesela Dışişleri Bakanı Wang Yi, 5G, yapay zekâ, büyük veriler ve diğer teknoloji alanlarından bahsetti. Yüksek hızlı demiryollarının yapımı, havacılık ve diğer alanlar, tüm bunlar olası işbirliği alanları.”
'Çin için Türkiye, AB açısından da önemli'
Çin için Türkiye’nin, sadece Ortadoğu değil, aynı zamanda Avrupa Birliği ülkeleri ile de ilişkilerin kurulması açısından önemini vurgulayan uzman, bu konuda şu yorumda bulundu:
“Çin ve Türkiye, iki gelişmekte olan ülke. Uluslararası ilişkilerin demokratikleşmesi ve çok taraflılığı yönünde ortak özlem paylaşıyoruz. Türkiye aslında Çin için oldukça önemli bir ülke. Çünkü Türkiye, Ortadoğu ülkeleri arasında oldukça başarılı, kamu yönetimini de başarılı bir şekilde hayata geçiriyor. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, son görüşmede bu kez kamu yönetimi deneyimini paylaştı. Çin’in Orta Doğu ile ekonomik ve ticari işbirliğini genişletmede Türkiye önemli bir rol oynayabilir. Çin şüphesiz Türkiye ile işbirliğini geliştirmek istiyor. Üstelik Türkiye ve AB arasındaki özel ilişkileri hesaba katarsak Türkiye’nin bu yönde de Çin için yararlı olduğunu söyleyebiliriz. Çin, AB ile bazı ticari ve ekonomik ilişkilere tam da Türkiye üzerinden başlamıştı. Son yıllarda Şian-İstanbul güzergahı Yeni İpek Yolu'nun önemli bir parçası haline geldi. Türkiye’nin sunduğu turistik ürünler Çin’de büyük talep görüyor. İşbirliğini daha da geliştirmek için her türlü çabayı göstereceğiz.”
'Ortak projeler üzerinde çalışılabilir'
Türkiye ve Çin’in işbirliği yapabileceği bir dizi ileri teknoloji projesi olduğunu dile getiren Bing, “Çin ve Türkiye gelecekte ileri teknoloji alanlarında ortak projeler üzerinde birlikte çalışabilir. Çünkü bazı yeni teknolojiler, özellikle de yüksek hızlı tren, onları destekleyecek büyük pazarlara ihtiyaç duyuyor. Buraya Kuşak ve Yol, Orta Koridor girişimlerini de eklersek işbirliği için pek çok fırsat olduğunu söyleyebilirsiniz. Buna, havacılık ve uzay alanı da dahil” ifadesini kullandı.
Türkiye ile Çin arasında 13 Mayıs 2017 tarihinde Pekin'de imzalanan Uluslararası Kara Taşımacılığı ve Yolcu Taşımacılığı Anlaşmasının daha önce Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından onaylandığını anımsatan uzman, bu anlaşmanın iki ülke arasındaki ticaret açığının giderilmesinde önemli rol oynadığını kaydederek sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu çok önemli bir anlaşma ve bu anlaşma kapsamında artık bazı önemli adımlar atıldı. Orta Avrupa’dan geçen Türk mallarının engelsiz biçimde Çin’e girdiğini görüyoruz. Türkiye buna büyük önem veriyor. Bu, Türkiye ile Çin arasındaki ticaret açığının giderilmesinde de büyük rol oynuyor. Zira iki ülke arasındaki normal ticaret ve ekonomik işbirliğinin önündeki en büyük engel ticaret açığıydı. Bu anlaşma, iki ülke arasındaki ticaret açığını kapatmak için Çin’in önlemler aldığının kanıtı. Elbette dış ticaret açığı aynı zamanda talep farklı sorununa işaret ediyor olabilir. Biz, birbirimizin sorunlarını anlama seviyesini iyileştirmek istiyoruz. Bunu, bu tür anlaşmalar sayesinde yapabiliriz.”
Ulusal paralarla ticaret
Türkiye ve Çin arasındaki ticarette ulusal paraların kullanılması olasılığına da değinen Bing, uluslararası durum değiştikçe iki ülkenin, ekonomide ve ticarette dolardan vazgeçme yönünde işbirliği yaptığını belirterek, “Eskiden ABD’nin Türkiye üzerindeki etkisi çok daha büyüktü. Şimdi bu sorun tüm uluslararası durumu etkiliyor. Bu, Türkiye ve ABD’nin çeşitli uluslararası süreçleri anlamasından, onların buna münasebetinden kaynaklanıyor. Halihazırda Türkiye çok taraflı diplomasi geliştirmeye çalışıyor, artık kendini önemli bir uluslararası oyuncu olarak görüyor. Türkiye diplomatik ve ekonomik bağımsızlığa kavuşmak için çok çaba sarf etti. Bu eğilim bariz” dedi.
