DTÖ’yü ABD’den korumak isteyen Çin’e kim yardım edecek?

Çin Ticaret Bakanı Zhong Shan, Pekin’in Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) ilkelerini koruma ve dünya ticaretindeki korumacılığa karşı koyma niyetinde olduğunu belirtti.

ABD ise, DTÖ'nün kurallarının es geçilmesini mümkün kılan ve fiilen Washington'un tek taraflı olarak örgütten ayrılacağı anlamına gelen bir yasa tasarısının üzerinde çalışıyor.

Sputnik, iki ülke arasındaki bu zıtlaşmanın ne gibi sonuçlara yol açabileceğini araştırdı.

Temel amacı dış pazarlarda mallarını satmak isteyen ülkeler için ekonomik engelleri ortadan kaldırmak ve onlara eşit fırsatlar sunmak olan DTÖ'nün kilit rolünü tüm ülkeler kabul ederken, ABD Başkanı Donald Trump ise bu rolü görmezden geliyor.

Önceki gün ABD Başkanı'nın yasama kurumunun onayına gerek duymadan her türlü ithalat vergisini devreye alma ve DTÖ'nün temel ilkelerini es geçme hakkına sahip olacağı yasa tasarısının taslağı internette yayınlandı.

KENDİ SAFLARNA ATEŞ ETMEK

İç pazarı korumaya çalışan Trump, sadece rakiplerinin değil en yakın müttefiklerinin ve hatta Amerikalıların hayatını zora sokuyor. Öncelikle çelik ve alüminyum ithalatına ek vergi uygulaması başlatan ve bu adımıyla en çok Kanada, Meksika, AB, Hindistan ve Çin'i zora sokan Trump, şimdi de AB'den gelen otomobillere yüzde 20 vergi koymak istiyor. Korumacılığa yönelik bu adımın ABD ekonomisine 14 milyar dolara mal olacağı şimdiden hesaplandı.

SABIRLAR TAŞTI

Washigton'un eylemlerinden zarar gören ülkeler DTÖ'ye başvurdu. İlk dava girişiminde bulunan Pekin'in ardından bu zincire başka ülkeler de katıldı. Beyaz Saray'ın başlattığı ve Dünya Bankası'nın temsilcilerine göre bir başka küresel durgunluğa dönüşme tehlikesi içeren ticaret savaşının karşısında Çin, bundan şimdiye kadar nasibini alan ülkelere yanaşabilir.

Moskova Carnegie Merkezi'nden Aleksandr Gabuev, DTÖ'nün içinde ABD'ye karşı bir blok oluştuğunu belirtti. Gabuev, "Şimdi Çin, Kanada'da yapılan G7 zirvesinde Trump'ın Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve AB liderleriyle kavga etmesinden faydalanıp, AB, Kanada ve Meksika ile birlikte ABD'ye karşı koymak için ortak bir cephe oluşturma çabasına girecek" diye konuştu.

İŞİN İÇİNDE RUSYA DA VAR

Uluslararası ekonomik ilişkilerde DTÖ'nün öncü rolünün sorgulanamayacağın düşünen Moskova da DTÖ'ye dava talebi sundu.

Rusya Ekonomi Bakanı Maksim Oreşkin, "Dava açma talebinin sebebi, tedbiri alan ABD'nin DTÖ'nün kurallarını defalarca ihlal etmesi oldu. Rusya'nın yanı sıra ABD'ye karşı daha önce Çin, Hindistan, AB, Kanada, Meksika ve Norveç de dava talebinde bulundu" açıklamasında bulundu.

Oreşkin, bu tür ihtilafların çözüm sürecinde ABD'nin kanaatinin dikkate alınmamasını sağlayacak yeni bir mekanizmanın kurulmasının önemli olduğunu da sözlerine ekledi.

Bazı uzmanlar, DTÖ'nün bu şikayetlere ve önerilere kulak vermemesi halinde kolayca dağılabileceği ihtimalini dışlamıyor. Ancak böyle bir şey olsa dahi dünya ticaretinin bir düzenleyiciye ihtiyacı olacağı için bu kez ABD'nin içinde olmayacağı yeni bir örgütün kurulması gündeme gelebilecek.