BM Genel Kurulu Başkanı Lajcak'tan itiraf: BM 21. yüzyılın değil, 1945 yılının gerçeklerini taşıyor

Birleşmiş Milletler (BM) 72. Genel Kurul Başkanı Miroslav Lajcak, "BM Güvenlik Konseyi mevcut pozisyonuyla yeterince temsil etmiyor, bu inkar edilemez çünkü 21. yüzyılın gerçeklerini yansıtmıyor, 1945 yılının gerçeklerini taşıyor. Bu nedenle reform çağrısı adil ve hatta yeterli değil" dedi.

BM Genel Kurul Başkanlığını 18 Eylül'de Ekvador Dışişleri Bakanı Maria Fernanda Espinosa'ya devredecek olan Lajcak, düzenlediği basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

BM'nin karşılaştığı en büyük zorluğun çok uluslu sisteme yönelik tehdit olduğuna ve BM'nin çok uluslu sistemin 'omurgası' konumunda bulunduğuna dikkati çeken Lajcak, çok uluslu sistem olmazsa kendini güçlü hisseden ülkelerin kendi çıkarları için kendi kurallarını oluşturabileceklerini, çok uluslu sistemin alternatifi olmadığını, aksi takdirde anarşi ya da kendi kurallarını uygulamak isteyen farklı aktörler olacağını söyledi.

Lajcak, BM Güvenlik Konseyi'nde reform tartışmaları ve çağrılarına ilişkin ise şu değerlendirmede bulundu:

'BU DURUMLA YÜZLEŞTİM'

- BM Güvenlik Konseyi'nde reform en karmaşık, en hassas ve en önemli konulardan biri. BM sisteminin tüm çalışmaları dış dünyada sadece Güvenlik Konseyi'nin performansına göre değerlendiriliyor. BM Güvenlik Konseyi'nde ne zaman birlik olmasa ve karar alınamasa tüm sistem sert bir şekilde eleştiriliyor. Buna çoğu kez şahit oldum ve bu durumla yüzleştim…

— BM Güvenlik Konseyi mevcut pozisyonuyla yeterince temsil etmiyor, bu inkar edilemez çünkü 21. yüzyılın gerçeklerini yansıtmıyor, 1945 yılının gerçeklerini taşıyor. Bu nedenle reform çağrısı adil ve hatta yeterli değil. Yeniden yapılandırılmış bir Güvenlik Konseyi değişen küresel gerçekleri daha iyi yansıtır. Konseyin kaç üyesinin olacağı, daimi üyelik, veto hakkı gibi tartışılması gereken birçok konu var… Üye ülkeler konseyin herkesi temsil ettiğini hissetmek istiyor."

Lajcak, BM sistemini en fazla eleştiren ABD Başkanı Donald Trump'ın bazı uluslararası anlaşmalardan ayrılması ve ülkesini BM bünyesindeki örgütlerden çekmesine ilişkin soruya ise şöyle cevap verdi:

'ABD ÇEKİLDİĞİ ANLAŞMALARA, AYRILDIĞI ÖRGÜTLERE GERİ DÖNMELİ'

- Geçen sene ABD Başkanı Donald Trump ile görüştüğümde BM'nin çok önemli bir rol oynayabileceğini güçlü bir potansiyele sahip olduğunu ancak bunun kullanılmadığını açıkça ifade etti ve destek vereceğini söyledi ama bu arada ABD'nin bazı önemli anlaşmalardan, örgütlerden çekildiğini gördük. Her fırsatta üzüntü duyduğumu ifade ettim. Ben birlikte daha güçlü olunacağına inanıyorum. Birtakım zorluklarla yüzleşiyoruz, doğal afetlerle karşı karşıyayız ve tek bir ülkenin bütün bu zorluklarla tek başına başa çıkması mümkün değil. Küresel sorunlar küresel iş birliği gerektiriyor. Bu noktada tek söyleyebileceğimiz kapı açık ve ABD'nin çekildiği anlaşmalara, ayrıldığı örgütlere geri dönmesinden memnuniyet duyarız.

Lajcak, ayrıca Avrupa Birliği'nin BM sisteminde daha aktif olması gerektiğini sözleri ekledi.