İran'ın 'cinayet' ve 'terör eylemi' diye niteleyerek ABD Başkanı Donald Trump hakkında yakalama kararı çıkardığı Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani suikastına dair BM'den kritik bir rapor geldi.
BM'nin yargısız infaz, keyfi infaz, toplu infazlarla ilgili özel raportörü Agnes Callamard, Trump'ın emriyle 3 Ocak'ta Bağdat'ta düzenlenen ve 5'i Iraklı sivil toplam 10 kişinin canını alan Süleymani suikastını 'yasadışı öldürme' diye tanımlayarak 'uluslararası hukukun ihlal edildiğini' belirtti.
UN investigator rules US killing of Soleimani 'unlawful', implies that it constitutes ‘act of war’#Soleimani https://t.co/lglNrr1qSg
— Sputnik (@SputnikInt) July 7, 2020
ABD'nin güvenliğine acil tehdit teşkil ettiği savının kanıtı yok
Silahlı insansız hava araçlarının belirlenen hedefleri öldürmesiyle ilgili hesap sorma ve silahlara çok geniş çaplı düzenleme getirilmesi çağrısı yapan bir rapor hazırlayan Callamard, 'Trump ile Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Süleymani'nin ABD'nin güvenliğine acil tehdit teşkil ettiği için öldürüldüğü gerekçesini gösterdiğini, ama buna dair uluslararası topluma yeterli kanıt sunmayı başaramadığını' vurguladı.
BM raportörü, 'General Süleymani'nin İran'ın Suriye ve Irak'taki askeri strateji ve eylemlerinden sorumlu olduğunu, fakat Bağdat ziyaretinde herhangi bir cana acil tehdit oluşturmadığından, ABD'nin eyleminin yasadışı olduğunu' yazdı.
BM Şartı'nın güç kullanımıyla ilgili maddesini ihlal eden bir emsal
Bağdat Havaalanı yakınında Süleymani'ye silahlı insansız hava aracıyla düzenlenen saldırı için "Bir ülkenin üçüncü bir ülkenin topraklarında ikinci bir ülkenin devlet aktörüne saldırmasını haklı çıkarmak için meşru müdafaa gerekçesini göstermesinin ilk örneği" saptamasını yapan Callamard, 'dolayısıyla Süleymani suikastının BM Şartı'nın güç kullanımıyla ilgili 2(4) maddesinin ihlali olduğuna' dikkat çekti.
Irak'ın egemenliği ve toprak bütünlüğünün de ihlali
Raportör, 'suikastın İran'ın yanısıra aynı zaman Irak'a yöneltildiğini ve Süleymani'nin Bağdat'ın rızası alınmaksızın Irak topraklarında öldürülmesinin Irak'ın egemenliği ve toprak bütünlüğünün ABD tarafından ihlali anlamına geldiğini' kaydederek şu eleştirileri sıraladı:
O zaman dünyanın herhangi bir yerindeki tüm askerler yasal hedef haline gelir
"Sınırların muğlaklaşmasına izin verilirse, devletler eylemlerinin yasallığını desteklemek için çeşit çeşit yasal katmanlardan kendilerine mazeret beğenip seçer. 'İlk vuran' olma teorisinin bir devlet aktörünün hedef seçilerek öldürülmesine tatbik edilmesi, dünyanın herhangi bir yerindeki TÜM askerlerin yasal hedef teşkil etmesine dair gerçek yasal olanak anlamına gelir."
ABD'nin terörle savaşının dünyayı getirdiği uçurum
"Modern İHA'ların teknolojik becerilerinin ABD'nin son 20 yılda 'terörle savaşta' kullandığı mantıkla birleşmesi, 'terörle savaş' doktrinin yayılmasının uluslararası barışa oluşturduğu gerçek tehditleri gözler önüne serdi."
"Başka deyişle, uluslararası hukukun 20 yıldır çarpıtılmasının ve insani hukukun tekrar tekrar devasa boyutta ihlal edilmesinin ardından Süleymani'nin hedef seçilerek öldürülmesi, risk oluşturan kaygan zemin değil, bir uçurumdur."
İHA'yla güç kullanımında kaynama noktası
Callamard, perşembe günü BM İnsan Hakları Konseyi'ne sunacağı raporla ilgili Reuters'e şöyle konuştu:
"İHA'yla güç kullanımı sözkonusu olduğunda, dünya, kritik bir zamandan ve muhtemelen bardağın taşma noktasından geçiyoruz... BM Güvenlik Konseyi eyleme geçmiyor, uluslararası toplumu isteyerek ya da istemeyerek sessiz kalıyor."
İki yıl önce Başkan Donald Trump, ABD'yi BM İnsan Hakları Konseyi'nden çekmişti.
Interpol Trump'a kırmızı bülten çıkarmayı reddetmişti
Haziran sonunda İran'ın Süleymani suikastına karıştığını belirlediği Trump dahil 36 kişi için kırmızı bülten talebiyle kapısını çaldığı Interpol, kurumun kurallarının ABD Başkanı'nın yakalanmasına dair herhangi bir talebi değerlendirmeye almalarına izin vermediğini söylemişti:
"Interpol Anayasası 3. maddesine göre kurumun siyasi, askeri, dini ya da ırksal karakterde herhangi bir müdahale ya da faaliyette bulunması kesinlikle yasaktır. Dolayısıyla böyle talepler Genel Sekreterliğe gönderildiğinde Interpol bu türden talepleri değerlendirmeye almaz."
