Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in yanıtlaması istemiyle Meclis Başkanlığı'na soru önergesi veren Budak, yüzde 7.4'lük büyüme oranının yurtdışı piyasalarında gerekli yankıyı bulmadığını vurguladı ve şu verilere dikkat çekti:
- Brüt dış borç stokumuz 2017'de bir önceki yıla nazaran yüzde 11 artış gösterdi.
- Net borç stokumuz aynı dönemde yüzde 15 artış göstermiştir. Kamu net borç stokunda da yüzde 20 artış gözleniyor.
- 2017 yılında TÜFE artışı, Orta Vadeli Program (OVP) ile hedeflenen oranın çok üzerinde kalmış ve yüzde 11.9'a ulaştı.
‘DOLAR BAZINDA KİŞİ BAŞINA GSYH DÜŞTÜ'
- 2013 yılından bu yana düşüşte olan dolar cinsinden kişi başı GSYH, 2017'de bir önceki yıla göre yine yüzde 2.6 düşerek 10 bin 597 dolara indi.
- 2017 yılı Ocak ayında 2.6 milyar dolar olan cari açık, 2018 Ocak ayında 7.1 milyar dolara yükseldi.
- Bu açığın gerçekleşmesinde son 12 ayda 9 milyar dolar altın ticareti açığı verilmiş olması önemli yer tutuyor.
‘LİRANIN DOLAR KARŞISINDA İKİ YILLIK DEĞER KAYBI YÜZDE 30'
- Şubat 2018 yılı itibariyle, dış ticaret açığımız yüzde 54.2 arttı, ihracatımızın ithalatımızı karşılama oranı da OVP hedefinin altında kalarak yüzde 69.6'ya düştü.
- Türk Lirasının, dolar karşısındaki son iki yıllık değer kaybı yüzde 30 olmuş, euroda ise bu kayıp yüzde 35 olarak gerçekleşti. Bu durum, dengimiz olan diğer ülke paralarında herhangi bir gerileme olmadan yaşanıyor.
- Bu tablo içinde, Mart 2018'de ‘kurumların direncindeki süregelen kayıp' ve ‘dış şok riskinin yüksek borç ve siyasi riskler nedeniyle artması' gerekçeleriyle kredi notumuz düşürüldü.
ÖZEL SEKTÖRÜN DÖVİZ RİSKİ
Budak, Şimşek'ten şu sorulara yanıt istedi:
- Cari açığın sürdürülebilirliği açısından 2018 yılı içinde hangi tedbirler alınacaktır?
- Açığın finansmanında herhangi bir güçlük beklenmekte midir?
- Maliye ve para politikalarında sıkılaştırıcı yönde tedbirlere ihtiyaç var mıdır?
- 2018 yılında döviz kurlarındaki artış ile ülkemiz dış ticarette daha rekabetçi hale gelecek ve dış ticaret açığında daralma görülecek midir?
- Özel sektörün döviz pozisyonunun yarattığı riskler nelerdir?
- 2018 yılında bu alanda yeni düzenlemeler yapılması planlanmakta mıdır?
ALTINDAKİ SIR NE?
- Mevcut veriler göz önüne alındığında, kamu kesimi genel dengesi ve enflasyon gibi OVP hedeflerine ve TCMB döviz kuru beklentilerine ne derecede yaklaşılabilecektir?
- 2018 yılı içerisinde uluslararası piyasaların ülkemize olan güvenini artırıcı önlemler öngörülmekte midir?
- Bu konuda yapılmakta olan bir çalışma mevcut mudur?
- 2017 yılında Hazine'nin 30.4 milyar TL fazla borçlanmasının gerekçesi 2018 yılı içerisinde faizlerin daha da yükseleceği beklentisi midir? Değilse bunun gerekçesi nedir?
- Altın ticareti neden artmaktadır?
- 2018 yılında altın ticareti işlemlerinden kaynaklanan açık konusunda düzenleme yapılması gündeme gelecek midir?"
