İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin birlikte yürüttüğü ‘Kovid-19 Tedavisinin Ekonomik Yükü’ araştırma sonuçlarına göre, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalığının Türkiye’nin sağlık ekonomisine 12 aylık toplam yükü 3.7 milyar lirayı geçti.
ANKA’da yer alan habere göre, Kovid-19’un test, tanı ve tedavisi için yapılan harcamaların sağlık bütçesine olan yükü de ortaya çıkmaya başladı. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin ilaç şirketi Gilead’ın desteğiyle yürüttüğü 'Kovid-19 Tedavisinin Ekonomik Yükü’ araştırmasının sonuçları açıklandı.
Araştırmaya göre, Kovid-19 hastalığının tıbbi maliyeti, Türkiye’nin sağlık faturasına 1 yılda 3,7 milyar liralık ek yük getirdi.
2 milyon 477 bin 463 hasta yatarak ve ayakta tedavi gördü
Araştırmaya göre, 11 aylık sürede toplam 2 milyon 477 bin 463 hasta yatarak ve ayakta tedavi gördü. Bu hastaların direkt tıbbi maliyeti toplam 3 milyar 433 bin lira oldu. 11 aylık verilerden yola çıkılarak Kovid-19’un 12 aylık direkt tıbbi maliyet yükü ise tahmini 3 milyar 745 bin lira olarak hesaplandı. Maliyet yükü araştırması yapılırken sadece test, tanı, tedavi, ilaç gibi direkt tıbbı maliyetler dikkate alındı.
Araştırmada, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 16 Mart- 31Temmuz 2020 tarihleri arasında tedavi gören 1056 Kovid-19 hastasının gerçek hasta verilerinden yola çıkılarak, Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı hasta verileri ve hasta başına düşen test, tanı, tedavi harcamaları değerlendirildi.
Yoğun bakım hastalarının ortalama maliyeti 30 bin lira
Araştırmaya katılan hastaların ortalama yaşı 56.6 olarak belirlendi.
Araştırma sonuçlarına göre hastalığın şiddeti arttıkça maliyetlerin de arttığı tespit edildi. Şiddetli Kovid-19 hastalarında ortalama maliyetler, belirti göstermeyen, hafif şiddetli ve orta derece şiddetli Kovid-19 maliyetlerinden çok daha yüksek gerçekleşti.
Orta şiddetteki hastaların, hastanede ortalama 8.6 gün kaldığı, bu sürenin 51 güne kadar uzadığı görüldü. Orta şiddetteki bir hastanın ortalama maliyeti 8.791.1 lra olarak hesaplandı. Hastalığı şiddetli geçiren hastaların ortalama yatış gün sayısı 10.8 gün oldu. Bu hastaların yoğun bakım tedavi süresinin 93 güne kadar uzadığı gözlendi. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti 13 bin 405.9 lira olarak hesaplandı. Oksijen tedavisi ile birlikte yoğun bakım hizmeti de alan şiddetli hastaların ortalama yatış gün sayısı 17.3 gün oldu. Bu hastaların ortalama hasta maliyeti ise 30 bin 257.3 TL olarak hesaplandı.
Hepatit gibi birçok bulaşıcı hastalığın taraması yapılamadı
Araştırmanın yalnızca direkt tıbbi maliyetlere odaklandığını ve bu sonuçların buzdağının görünen yüzü olduğunu söyleyen İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, pandemi sürecinde ertelenen hekim kontrolleri nedeniyle Kovid-19'un sağlık sistemi üzerindeki yükünün önümüzdeki yıllarda çok daha net görülebileceğini aktardı. Tabak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dolaylı maliyetlerin daha da artmasını önlemek için Kovid-19’un sağlık sistemine yükünü hafifletmemiz gerekiyor. İlk adım elbette aşılama. Sistem üzerindeki yükü hafifletmek için hastanede yatış sürelerinin kısaltılması ve hastaların en kısa sürede taburcu olmalarının sağlanması bir diğer önemli öncelik olmalı. Pandemi sürecinde hekim kontrollerinin ertelemesi gibi nedenlerle hepatit gibi birçok bulaşıcı hastalığın taraması yapılamadı. Bir örnek vermek gerekirse, Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de HIV tanısı alan kişi sayısı 2019 yılına kıyasla yüzde 62 azaldı. Dolayısıyla Kovid-19’un önümüzdeki yıllarda toplum sağlığı ve sağlık sistemine uzun vadeli yükünün görünenden çok daha yüksek olduğunu görebiliriz.’’
‘Ekonomik yük hesaplanandan çok daha fazla’
Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Simten Malhan da araştırmanın yöntemini şöyle anlattı:
- “Araştırmayı yürütürken, Kovid-19 hastalığının Türkiye sağlık sistemine olan ek maliyetini ortaya koymak için sadece test, tanı, tedavi, ilaç gibi direkt tıbbi maliyetler dikkate alındı. Önce hasta başı direkt tıbbi maliyetler bulundu, sonrasında Kovid-19 tanısı alan tüm hastalara genellendi.
- Hasta başı direkt tıbbi maliyetleri hesaplamak için, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’nin gerçek hasta verileri ve Türkiye’ye genellemek için Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan günlük Kovid-19 hasta verileri kullanıldı.
- Tüm dünyada olduğu gibi hastalık hakkındaki belirsizlik, kişilerde gösterdiği farklı etkiler, organ tutulumları ve hastalığın şiddeti pek çok dolaylı maliyete de neden oluyor. Ölüm, sakatlık ve işgücü kaybı oldukça önemli bir hastalık yükü olarak kabul ediliyor. Bu maliyetler de göz önüne alınırsa Kovid-19’un sağlık alanında Türkiye’ye ekonomik yükünün bu araştırmada hesaplanandan çok daha fazla olduğu görülecektir.”
